Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Starosamborski powiat, woj. lwowskie
7.03.2012 23:36
Staromiejski powiat (mapa Kummersberga, Nr. 30 i 37; mapa sztabu gener. Z. 7, C. 27, 28. Z. 8, C. 27, 28 i Z. 9, C. 28) leży między 49° 14' a 49° 37' płn. szer. i między 40° 23' a 40° 49' wscli. dłg. od F. Na wschód leżą: pow. drohobycki i samborski; płn. narożnik przypiera do pow. samborskiego i przemyskiego; na zach. leży pow. dobromilski i lisecki, na płd. pow. turczański. S. leży na płn.-wschód w oddaleniu 4 kim. od granicy pow. samborskiego.
Miejscowości najwięcej oddalone od mta powiat, są: Turze, 24 kim. na płd.; Bystre, 25 kim. na płd.-zach.; Mszaniec, 23 kim. na płd. zach. i Błażew Górna, 21 kim. na płn. Od najdalej na płn. wysuniętego krańca powiatu, t. j. od krańca Błożwi Górnej, do najdalszej płd.-wsch. kończyny, t. j. do krańca Turzego, mamy w prostej linii 45 kim., a do najdalszej płd.-zach. kończyny, t. j. do krańca Bystrego, 39 kim.
Cały powiat leży w dorzeczu Dniestru. Dniestr wchodzi w granice powiatu, do Hołowiecka, od płd. ze wsi Dniestrzyka Hołowieckiego (w pow. turczańskim), płynie w kierunku płn. wsch. przez Hołowiecko, następnie opuszcza powiat, przepływa płn. krawędź Gwoźdźea (pow. turczański), w kierunku wsch., poczem wkracza znowu w obręb pow. staromiejskiego i płynie na płn.-wschód przez Strzyłki, dalej na płn. przez Łużek Górny, na płn.- zach. przez Busowiska i Spas, na płn.-wschód przez Terszów i S. a w końcu na wschód dotykając płd.-wsch. granicy Smolnicy, przez Sozań, i wchodzi do pow. samborskiego na granicę Torczynowic i Straszewic. W obrębie powiatu przyjmuje Dniestr od praw. brzegu: 1) Jasienicę. Wchodzi tu od płd. ze wsi Jasienica Zamkowa (pow. turczański), a płynie na płn. przez zach. część Łopuszanki Chominej i Strzyłek, gdzie wpada do Dniestru. Z dopływów jej ważniejszy, Łopuszanka od praw. brzegu, nastaje w płd.-wsch. części Łopuszanki Chominej a płynie środkiem wsi na płn.-zach. aż do ujścia. 2) Topolnicę. Nastaje na płd. wschód Turzego (pow. staromiejski) i płynie pod nazwą Turzanki na płn.- zach. przez Turze, Topolnicę (gdzie przyjmuje nazwę Topolnicy) i przez Strzyłki, gdzie wpada do Dniestru. Z obu boków zasilają ją liczne dopływy. Z tych znaczniejsze od prawego brzegu: Niedzielczanka (nastaje na płd.-wschód w Niedzielnej, płynie zrazu na płn.-zach., potem na zach. a w końcu na płd.- zach. i wchodzi do Topolnicy); Izbiec, (nastaje w Topolnicy na płn.-wschód a płynie na płn.-zach. aż do ujścia). Z lewobocznych do pływów Topolnicy zasługują na uwagę: Diłok, (płynie przez płd.-zach. część Turzego, zrazu na płn.-zach., potem na płn.-wschód aż do ujścia); pot. Syholski (nastaje w płn.-zach. stronie Turzego, płynie na płn. do Topolnicy, tu skręca na płn.-wschód i zachowuje ten kierunek aż do ujścia); Miagowiec (przepływa płn.- zach. część Topolnicy w kierunku płn.-wsch.). 3) Kilczyn. Nastaje w płd.-wschod. stronie Łużka Górnego, a płynie na płn.-zach. aż do ujścia. 4) Podbuż. Nastaje w płn.-wschod. stronie Łużka Górnego, a płynie na zach. aż do ujścia. 5) Surzycę. Nastaje w płd.-wsch. stronie Surzycy Rykowej, a płynie na płn.- zach. aż do ujścia. 6) Sozankę. Nastaje w płd. stronie Sozania a płynie na płn. aż do ujścia. 7) Krzemionkę. Nastaje w płd. stronie Woli Koblańskiej, płynie na płn. a potem na pln.-wschód i wchodzi do Kobła Starego (pow. samborski). Od lewego boku podążają do Dniestru w obrębie powiatu: 1) Mszaniec. Wchodzi on od płd. z Michnowca (pow. turczański) i płynie na płn.-wschód przez płd.- wsch. narożnik Bystrego do Mszańca, tu przybiera kierunek płd.-wsch., płynie wzdłuż płn.-wsch. granicy Graziowej, a w końcu przez płd.-zach. część Hołowiecka, gdzie wpada do Dniestru. Zasilają go od praw^brzegu we wsi Graziowej potoki: Łucyków, Świński i Horniace, wszystkie z biegiem płn.-wsch.; od lew. brzegu pot. Dzyweński w Mszańcu i Sokół w Wiciowie. 2) Zołotnowiec. Nastaje on w płn. stronie Hołowiecka i płynie na płd.-wschód aż do ujścia. 3) Tysowiczka. Nastaje w płn.-zach. stronie Tysowicy i płynie na płd.-wschód aż do ujścia. 4) Oleńka. Nastaje we wsch. stronie Tysowicy, płynie na wschód do Strzyłek i skręca na płd. i wschód, zachowując ten bieg aż do ujścia. 5) Hołownia. Nastaje na płd.-zach. granicy Spasu i Łużka Górnego na płn.-wschód aż do ujścia. 6) Lenina. Nastaje w zach. strome wsi Tychej a płynie na wschód przez Tychę, Nanczułkę Małą i Wielką, Ławrów, Leninę Wielką i Terszów, gdzie wpada do Dniestru. Znaczniejsze jej dopływy są od praw. brzegu: Potok Wielki w Leninie W., Leninka (płynie z Leniny Małej na płn. przez Ławrów aż do ujścia); od lew. brzegu: Pro- hir w Ławrowie, Szczubranów w Leninie W. i Soluczka w Terszowie. 7) Jabłonka. Nastaje w zach. stronie Wołoszynowej a płynie na płn.-wschód przez Wołoszynowę, Bilicz, a potem na wschód przez Strzelbicę i Smolni- cę aż do ujścia. Od praw. brzegu zasila ją pot. Płoskie w Biliczu; od lew. brzegu Le- wurda i Smolanka w Strzelbicy. 8) Strwiąż. Wchodzi w granice powiatu ze Smolnicy i płynie przez płn.-zach. część Terła, zrazu na wschód, potem na płn. do Starzawy, gdzię płn.-wsch. kierunek i płynie dalej przez płn. część Suszycy Wielkiej, potem na -wschód przez Suszycę Małą, Chyrów, Posadę Chyrowską, Polanę, Grodowice, Laszki Murowane i Starasól do Janowa (pow. samborski). Dopływy znaczniejsze od praw. brzegu: pot. Zabola (płynie wzdłuż zach. granicy Terła od płd. na płn.); Borzuki (nastaje w płd. stronie Libuchowy, płynie na płn.- zach. do Terła aż do ujścia, a przyjmuje od lew. brzegu Ły- sówki, a od praw. brz. Smereczankę); znaczny strumień w Suszycy Wielkiej; Tarnawka z Malinowskim potokiem od praw. brz. wpada w Laszkadh Murowanych; Sołenny w Laszkach Murowanych; Seredni (płynie ze Starej soli do Janowa, gdzie wpada); Solny potok (podąża ze Starejsoli za pośrednictwem Jasienicy do Strwiąża). Z lew. brzegu wpadają do Strwiąża w obrębie powiatu same nieznaczne strugi. 9) Błażewka. Nastaje w Woł- czy, płynie na płn.-wschód przez Błażew Górną i wchodzi do Czyszek w pow. samborskim. W obrębie powiatu przyjmuje od prawego brz. pot. Zwineźny (z pot. Pietnickim od praw. brzegu w Błożwi Górnej) i pot. Koniówlcę w Koniowie.
Płd. część powiatu leży w Beskidzie a część płn. w podgórzu karpac- kiem. Najwyżej wznosi się płd.-zach. kraniec powiatu. Ciągnie się tu mianowicie wzdłuż granicy Mszańca i Graziowej, Magura Łom- niańska od płn.-zach. na płd.-wschód, wznosząca się najwyższym swym szczytem do 1005 mt. Między doliną Mszańca od płd. a Górnej Leniny od płn. i Tysowiczki od płn.- wschodu ciągnie się pasmo Werch Orowy od płn.-zach. na płd.-wschód a na tej przestrzeni wznoszą się najwyżej: Jaworniska w Wicio- wie do 797 mt. a Orowiec w Galówce do 763 mt. Na przestrzeni między doliną Tysowiczki, od płd. a dolnej Leniny od płn. wznoszą się: Pałczyńskie w Leninie Małej do 723 mt., a Hołownia w Spasie do 668 mt. Na przestrzeni między doliną Leniny od płd. a Jabłonki od płn. wznoszą się: na zach. Magóra do 728 mt. na zach. granicy Wołoszynowej; Kobyła do 753 mt. w płd. stronie Bilicza a Janków na granicy Staregomiasta i Terszowa do 709 mt. Na przestrzeni między doliną Jabłonki od płd. a doliną Strwiąża od płn. wznoszą się: Świnny do 726 mt. w zach. stronie Bilicza, Lachów werch do 721 mt. i Huta do 729 mt., obie w płn. stronie Bilicza, Łysa góra w płd. stronie Laszek Murowanych do 659 mt. Na płn. od doliny Strwiąża wynosi najwyższa wyniosłość 424 mt. w płn. stronie Słochyni a najniższa, na krańcu płn. w dolinie Blożewki, 294 mt. Na praw. brzegu Dniestru wznoszą się najwyżej: Isajska góra na płd. krańcu Turzego do 817 mt.; Króliki na płn. krańcu Turzego do 816 mt.; Ostry Wierch w płd. stronie Niedzielnej do 787 mt.; Kilczyn horb w pin. stronie Niedzielnej do 819 mt.; Osiekowiec w płn. stronie Busowisk do 668 mt.; Kundzierka w zach. stronie Woli Koblańskiej do 668 mt.
Powiat staromiejski obejmuje dwa obwody sądowe: starosolski i staromiejski. Do obwodu starosolskiego należą wsie: Bąkowice, Berezów, Błożew Górna, Grodowice, Koniów, Laszki Murowane, Polana, Posada Chyrowska, Posada Pulsztyńska, Słochynia, Stararopa, Suszyca Wielka i Mała, Szumina, Towarnia, Wola Rajnowa, Wołcza Dolna i miasta: Chyrów, Fulsztyn i Starasól. Do obwodu staromiejskiego należą wsie: Ba- czyna, Bilicz, Busowisko, Bystre, Gałówka, Grąziowa, Hołowiecko, Kobło Stare, Ławrów, Lenina Mała i Wielka, Libuchowa, Łopuszanka Chomina, Łużek Górny, Mszaniec, Nan- czułka Mała i Wielka, Niedzielna, Potok Wielki, Płoslcie, Rosochy, Smolnica, Sozań, Spas, Straszewice, Strzelbice, Strzyłki, Suszyca Rykowa, Terło, Terszów, Topolnica, Turze, Tycha, Tysowica, Wiciów, Wola Ko- blańska, Wołoszynowa i mto . Staremiasto.
W r. 1880 było w całym powiecie staromiejskim 8337 dm. i 44,958 mk. (22,270 męż., 22,628 kob.; 35,796 gr.-kat., 4325 rz.-kat., 4821 izrael., 16 in. wyzn ; 38,874 Rusinów, 2764 Polaków, 3238 Niemców, 52 innej narodowości). W obrębie powiatu istnieją tylko szkoły ludowe, a mianowicie: szkoła etat. 4-klas. w S.; szkoły 2-klas.: w Chyrowie, Felsztynie, Starejropie i Starejsoli; 1-klasowe: w Biliczu, Błożwi Górnej, Grodowicach, Leninie Wielkiej, Rosochach, Straszewicach, Strzelbicach, Suszycy Wielkiej i w Turzem; szkoły filialne: w Busowiskach, Koble Starem, Koniowie, Laszkach Murowanych, Łużku Górnym, Spasie, Terle, Terszowie, Topolnicy, Tysowicy i Wołczy Dolnej. Powiat tworzy osobny okrąg szkolny; rada szkolna okręgowa ma siedzibę w S., inspektor szkolny okręgowy zaś w Turce. W Bąkowicach tuż pod Chyrowem wznieśli jezuici okazały gmach i utrzymują tam prywatną szkołę średnią, gimnazyalną.
Kolej żelazna wchodzi do powiatu od wschodu z Głęboki a przebiega doliną Strwiąża płn. narożnik powiatu w kierunku zachodnim przez Felsztyn, Posadę Fel- sztyńską, Grodowice, Słochynię, Posadę Chyrowską do Chyrowa (stacya). Z Chyrowa wybiega tak zwana galicyjsko-węgierska (al. łupkowska) kolej jednem ramieniem na płd.- zach. przez Suszycę Małą i Wielką do Starzawy w pow. dobromilskim. Gościniec rządowy wchodzi tu od wschodu z Torczynowic (w pow. samborskim) a idzie przez Baczynę i Smolnicę, zkąd jedno ramię skręca na płd. i prowadzi przez S., Terszów, Spas, Busowiska, Łużek Górny, Topolnicę, Strzyłki i Łopuszankę Chominą do Jasienicy Zamkowej (w pow. turczańskim) a dalej przez Turke i przełęcz użocką do Użoka na Węgrzech; drugie zaś ramię idzie na płn.-zach. przez Strzelbice, Starasól, Szuminy, Laszki Murowane, Berezów Polanę i Bąkowice do Chyro- wa, zkąd znowu jedno ramię wybiega do Piętnie w pow. dobromilskim) i prowadzi do Przemyśla, a drugie na płd.-zach. przez Suszy cę Mała i Wielką do Starzawy (w pow. dobromilskim).
[Lu. Dz. w: SGKP]
Miejscowości powiatu starosamborskiego w Herbarzu
Miejscowości najwięcej oddalone od mta powiat, są: Turze, 24 kim. na płd.; Bystre, 25 kim. na płd.-zach.; Mszaniec, 23 kim. na płd. zach. i Błażew Górna, 21 kim. na płn. Od najdalej na płn. wysuniętego krańca powiatu, t. j. od krańca Błożwi Górnej, do najdalszej płd.-wsch. kończyny, t. j. do krańca Turzego, mamy w prostej linii 45 kim., a do najdalszej płd.-zach. kończyny, t. j. do krańca Bystrego, 39 kim.
Cały powiat leży w dorzeczu Dniestru. Dniestr wchodzi w granice powiatu, do Hołowiecka, od płd. ze wsi Dniestrzyka Hołowieckiego (w pow. turczańskim), płynie w kierunku płn. wsch. przez Hołowiecko, następnie opuszcza powiat, przepływa płn. krawędź Gwoźdźea (pow. turczański), w kierunku wsch., poczem wkracza znowu w obręb pow. staromiejskiego i płynie na płn.-wschód przez Strzyłki, dalej na płn. przez Łużek Górny, na płn.- zach. przez Busowiska i Spas, na płn.-wschód przez Terszów i S. a w końcu na wschód dotykając płd.-wsch. granicy Smolnicy, przez Sozań, i wchodzi do pow. samborskiego na granicę Torczynowic i Straszewic. W obrębie powiatu przyjmuje Dniestr od praw. brzegu: 1) Jasienicę. Wchodzi tu od płd. ze wsi Jasienica Zamkowa (pow. turczański), a płynie na płn. przez zach. część Łopuszanki Chominej i Strzyłek, gdzie wpada do Dniestru. Z dopływów jej ważniejszy, Łopuszanka od praw. brzegu, nastaje w płd.-wsch. części Łopuszanki Chominej a płynie środkiem wsi na płn.-zach. aż do ujścia. 2) Topolnicę. Nastaje na płd. wschód Turzego (pow. staromiejski) i płynie pod nazwą Turzanki na płn.- zach. przez Turze, Topolnicę (gdzie przyjmuje nazwę Topolnicy) i przez Strzyłki, gdzie wpada do Dniestru. Z obu boków zasilają ją liczne dopływy. Z tych znaczniejsze od prawego brzegu: Niedzielczanka (nastaje na płd.-wschód w Niedzielnej, płynie zrazu na płn.-zach., potem na zach. a w końcu na płd.- zach. i wchodzi do Topolnicy); Izbiec, (nastaje w Topolnicy na płn.-wschód a płynie na płn.-zach. aż do ujścia). Z lewobocznych do pływów Topolnicy zasługują na uwagę: Diłok, (płynie przez płd.-zach. część Turzego, zrazu na płn.-zach., potem na płn.-wschód aż do ujścia); pot. Syholski (nastaje w płn.-zach. stronie Turzego, płynie na płn. do Topolnicy, tu skręca na płn.-wschód i zachowuje ten kierunek aż do ujścia); Miagowiec (przepływa płn.- zach. część Topolnicy w kierunku płn.-wsch.). 3) Kilczyn. Nastaje w płd.-wschod. stronie Łużka Górnego, a płynie na płn.-zach. aż do ujścia. 4) Podbuż. Nastaje w płn.-wschod. stronie Łużka Górnego, a płynie na zach. aż do ujścia. 5) Surzycę. Nastaje w płd.-wsch. stronie Surzycy Rykowej, a płynie na płn.- zach. aż do ujścia. 6) Sozankę. Nastaje w płd. stronie Sozania a płynie na płn. aż do ujścia. 7) Krzemionkę. Nastaje w płd. stronie Woli Koblańskiej, płynie na płn. a potem na pln.-wschód i wchodzi do Kobła Starego (pow. samborski). Od lewego boku podążają do Dniestru w obrębie powiatu: 1) Mszaniec. Wchodzi on od płd. z Michnowca (pow. turczański) i płynie na płn.-wschód przez płd.- wsch. narożnik Bystrego do Mszańca, tu przybiera kierunek płd.-wsch., płynie wzdłuż płn.-wsch. granicy Graziowej, a w końcu przez płd.-zach. część Hołowiecka, gdzie wpada do Dniestru. Zasilają go od praw^brzegu we wsi Graziowej potoki: Łucyków, Świński i Horniace, wszystkie z biegiem płn.-wsch.; od lew. brzegu pot. Dzyweński w Mszańcu i Sokół w Wiciowie. 2) Zołotnowiec. Nastaje on w płn. stronie Hołowiecka i płynie na płd.-wschód aż do ujścia. 3) Tysowiczka. Nastaje w płn.-zach. stronie Tysowicy i płynie na płd.-wschód aż do ujścia. 4) Oleńka. Nastaje we wsch. stronie Tysowicy, płynie na wschód do Strzyłek i skręca na płd. i wschód, zachowując ten bieg aż do ujścia. 5) Hołownia. Nastaje na płd.-zach. granicy Spasu i Łużka Górnego na płn.-wschód aż do ujścia. 6) Lenina. Nastaje w zach. strome wsi Tychej a płynie na wschód przez Tychę, Nanczułkę Małą i Wielką, Ławrów, Leninę Wielką i Terszów, gdzie wpada do Dniestru. Znaczniejsze jej dopływy są od praw. brzegu: Potok Wielki w Leninie W., Leninka (płynie z Leniny Małej na płn. przez Ławrów aż do ujścia); od lew. brzegu: Pro- hir w Ławrowie, Szczubranów w Leninie W. i Soluczka w Terszowie. 7) Jabłonka. Nastaje w zach. stronie Wołoszynowej a płynie na płn.-wschód przez Wołoszynowę, Bilicz, a potem na wschód przez Strzelbicę i Smolni- cę aż do ujścia. Od praw. brzegu zasila ją pot. Płoskie w Biliczu; od lew. brzegu Le- wurda i Smolanka w Strzelbicy. 8) Strwiąż. Wchodzi w granice powiatu ze Smolnicy i płynie przez płn.-zach. część Terła, zrazu na wschód, potem na płn. do Starzawy, gdzię płn.-wsch. kierunek i płynie dalej przez płn. część Suszycy Wielkiej, potem na -wschód przez Suszycę Małą, Chyrów, Posadę Chyrowską, Polanę, Grodowice, Laszki Murowane i Starasól do Janowa (pow. samborski). Dopływy znaczniejsze od praw. brzegu: pot. Zabola (płynie wzdłuż zach. granicy Terła od płd. na płn.); Borzuki (nastaje w płd. stronie Libuchowy, płynie na płn.- zach. do Terła aż do ujścia, a przyjmuje od lew. brzegu Ły- sówki, a od praw. brz. Smereczankę); znaczny strumień w Suszycy Wielkiej; Tarnawka z Malinowskim potokiem od praw. brz. wpada w Laszkadh Murowanych; Sołenny w Laszkach Murowanych; Seredni (płynie ze Starej soli do Janowa, gdzie wpada); Solny potok (podąża ze Starejsoli za pośrednictwem Jasienicy do Strwiąża). Z lew. brzegu wpadają do Strwiąża w obrębie powiatu same nieznaczne strugi. 9) Błażewka. Nastaje w Woł- czy, płynie na płn.-wschód przez Błażew Górną i wchodzi do Czyszek w pow. samborskim. W obrębie powiatu przyjmuje od prawego brz. pot. Zwineźny (z pot. Pietnickim od praw. brzegu w Błożwi Górnej) i pot. Koniówlcę w Koniowie.
Płd. część powiatu leży w Beskidzie a część płn. w podgórzu karpac- kiem. Najwyżej wznosi się płd.-zach. kraniec powiatu. Ciągnie się tu mianowicie wzdłuż granicy Mszańca i Graziowej, Magura Łom- niańska od płn.-zach. na płd.-wschód, wznosząca się najwyższym swym szczytem do 1005 mt. Między doliną Mszańca od płd. a Górnej Leniny od płn. i Tysowiczki od płn.- wschodu ciągnie się pasmo Werch Orowy od płn.-zach. na płd.-wschód a na tej przestrzeni wznoszą się najwyżej: Jaworniska w Wicio- wie do 797 mt. a Orowiec w Galówce do 763 mt. Na przestrzeni między doliną Tysowiczki, od płd. a dolnej Leniny od płn. wznoszą się: Pałczyńskie w Leninie Małej do 723 mt., a Hołownia w Spasie do 668 mt. Na przestrzeni między doliną Leniny od płd. a Jabłonki od płn. wznoszą się: na zach. Magóra do 728 mt. na zach. granicy Wołoszynowej; Kobyła do 753 mt. w płd. stronie Bilicza a Janków na granicy Staregomiasta i Terszowa do 709 mt. Na przestrzeni między doliną Jabłonki od płd. a doliną Strwiąża od płn. wznoszą się: Świnny do 726 mt. w zach. stronie Bilicza, Lachów werch do 721 mt. i Huta do 729 mt., obie w płn. stronie Bilicza, Łysa góra w płd. stronie Laszek Murowanych do 659 mt. Na płn. od doliny Strwiąża wynosi najwyższa wyniosłość 424 mt. w płn. stronie Słochyni a najniższa, na krańcu płn. w dolinie Blożewki, 294 mt. Na praw. brzegu Dniestru wznoszą się najwyżej: Isajska góra na płd. krańcu Turzego do 817 mt.; Króliki na płn. krańcu Turzego do 816 mt.; Ostry Wierch w płd. stronie Niedzielnej do 787 mt.; Kilczyn horb w pin. stronie Niedzielnej do 819 mt.; Osiekowiec w płn. stronie Busowisk do 668 mt.; Kundzierka w zach. stronie Woli Koblańskiej do 668 mt.
Powiat staromiejski obejmuje dwa obwody sądowe: starosolski i staromiejski. Do obwodu starosolskiego należą wsie: Bąkowice, Berezów, Błożew Górna, Grodowice, Koniów, Laszki Murowane, Polana, Posada Chyrowska, Posada Pulsztyńska, Słochynia, Stararopa, Suszyca Wielka i Mała, Szumina, Towarnia, Wola Rajnowa, Wołcza Dolna i miasta: Chyrów, Fulsztyn i Starasól. Do obwodu staromiejskiego należą wsie: Ba- czyna, Bilicz, Busowisko, Bystre, Gałówka, Grąziowa, Hołowiecko, Kobło Stare, Ławrów, Lenina Mała i Wielka, Libuchowa, Łopuszanka Chomina, Łużek Górny, Mszaniec, Nan- czułka Mała i Wielka, Niedzielna, Potok Wielki, Płoslcie, Rosochy, Smolnica, Sozań, Spas, Straszewice, Strzelbice, Strzyłki, Suszyca Rykowa, Terło, Terszów, Topolnica, Turze, Tycha, Tysowica, Wiciów, Wola Ko- blańska, Wołoszynowa i mto . Staremiasto.
W r. 1880 było w całym powiecie staromiejskim 8337 dm. i 44,958 mk. (22,270 męż., 22,628 kob.; 35,796 gr.-kat., 4325 rz.-kat., 4821 izrael., 16 in. wyzn ; 38,874 Rusinów, 2764 Polaków, 3238 Niemców, 52 innej narodowości). W obrębie powiatu istnieją tylko szkoły ludowe, a mianowicie: szkoła etat. 4-klas. w S.; szkoły 2-klas.: w Chyrowie, Felsztynie, Starejropie i Starejsoli; 1-klasowe: w Biliczu, Błożwi Górnej, Grodowicach, Leninie Wielkiej, Rosochach, Straszewicach, Strzelbicach, Suszycy Wielkiej i w Turzem; szkoły filialne: w Busowiskach, Koble Starem, Koniowie, Laszkach Murowanych, Łużku Górnym, Spasie, Terle, Terszowie, Topolnicy, Tysowicy i Wołczy Dolnej. Powiat tworzy osobny okrąg szkolny; rada szkolna okręgowa ma siedzibę w S., inspektor szkolny okręgowy zaś w Turce. W Bąkowicach tuż pod Chyrowem wznieśli jezuici okazały gmach i utrzymują tam prywatną szkołę średnią, gimnazyalną.
Kolej żelazna wchodzi do powiatu od wschodu z Głęboki a przebiega doliną Strwiąża płn. narożnik powiatu w kierunku zachodnim przez Felsztyn, Posadę Fel- sztyńską, Grodowice, Słochynię, Posadę Chyrowską do Chyrowa (stacya). Z Chyrowa wybiega tak zwana galicyjsko-węgierska (al. łupkowska) kolej jednem ramieniem na płd.- zach. przez Suszycę Małą i Wielką do Starzawy w pow. dobromilskim. Gościniec rządowy wchodzi tu od wschodu z Torczynowic (w pow. samborskim) a idzie przez Baczynę i Smolnicę, zkąd jedno ramię skręca na płd. i prowadzi przez S., Terszów, Spas, Busowiska, Łużek Górny, Topolnicę, Strzyłki i Łopuszankę Chominą do Jasienicy Zamkowej (w pow. turczańskim) a dalej przez Turke i przełęcz użocką do Użoka na Węgrzech; drugie zaś ramię idzie na płn.-zach. przez Strzelbice, Starasól, Szuminy, Laszki Murowane, Berezów Polanę i Bąkowice do Chyro- wa, zkąd znowu jedno ramię wybiega do Piętnie w pow. dobromilskim) i prowadzi do Przemyśla, a drugie na płd.-zach. przez Suszy cę Mała i Wielką do Starzawy (w pow. dobromilskim).
[Lu. Dz. w: SGKP]
Miejscowości powiatu starosamborskiego w Herbarzu