]Urzędnik gospodarski na dworze panującego , magnata,ziemskim - zarządca gospodarstwa domowego i spiżarni na dworach w dawnej Polsce
Słownikowe
Szafarze byli to urzędnicy celni na Zaporożu, należący do służby wojskowej, ustanowieni u przewozów na Dnieprze, w Kudaku i Nikitynie, także na rzece Samarze i u przewozu bohogardowskiego na Bohu. Pobierali opłaty celne, utrzymywali komendy i budowle, oraz pilnowali porządku i słuszności na przewozach, co było bardzo ważnem przy wielkim w tych miejscach ruchu handlowym. Szafarz u przewozu nikityńskiego miał jeszcze obowiązek przyjmować gości i podejmować komisarzy zagranicznych, tam się zbierających dla godzenia sporów i skarg między Kozakami zaporoskimi i Krymem.
Zygmunt Gloger - Encyklopedia staropolska
W Polsce od 1. poł. XVI w. urzędnik państwowy kontrolujący sposób wydatkowania pieniędzy z nadzwyczajnych podatków
Słownikowe
W XVI-XVIII w. zarządzający skarbem w miastach Rzeczypospolitej
Słownikowe
W Państwie Krzyżackim zarządzający spichrzami zbożowymi i eksportem towarów przez Gdańsk i Królewiec.