Choniaków, pow. ostrogski

Choniaków, Koniaków, wś, pow ostrogski, na wschód od m. pow. Ostroga o 24 w. położona, ma piękny dwór dziedzica z ogrodem angielskim. Ziemia orna zaliczona do 5 klasy. Pozycja od północy równa, zasłonięta lasami, a od południa wynioślejsza; poła okolono z trzech stron lasami. .Najpiękniejsze uprawiają tu lny w wielkiej obfitości. Hodują owce, krowy, trzodę chlewną, ptastwo domowe i wodne, a niektórzy włościanie trudnią się pszczelnictwem. W dziale Janusza i Aleksandra ks. Jabłonowskich 1603 r., ta wieś nazwana Koniaków; jeszcze w 1709 r. miała tylko kilka domków, odtąd zaczęła się powiększać. Gdy Karol XII król szwedzki szedł pod Połtawę, a Stanisław Leszczyński jako jogo sprzymierzeniec z 6,000 korpusem posiłkował Karola XII, wtedy Leszczyński król tu obłożnie zachorował i chorego złożono w chacie chłopskiej wsi leśnej Koniaków zwanej—na Wołyniu, a wojsko, nie mając hetmana, rozłożyło się na leże w pobliskich wioskach. Przy królu był kamerdyner Francuz, a że król był ciężko chory i w malignie, doktór stracił nadzieję wyleczenia. Co widząc ów kamerdyner Bouillon, wszystkie domowe srebra, klejnoty i pieniądze skradł i zakopał w lesie pod drzewem; gdy król Stanisław Leszczyński zaczął przychodzić do zdrowia, kamerdyner zląkł się odpowiedzialności i uciekł, a król wyzdrowiawszy ruszył pod Połtawę. Wieś Ch. w końcu przeszłego wieku należała do ks. Jabłonowskich. W 1802 r. sprzedana Stanisławowi Zwolińskiemu; dziedzic ów wycinał lasy, karczował jo i obracał na orne pola. W 1823 r. wyorane zostały skarby, jako to: tace, nalewki, talerze, łyżki, noże, widelce, łyżeczki, a nawet pieniądze w złocie. Wieś ta należy obecnie do syna marszałka Zwolińskiego.
[SGKP]