Endlicher, Owsionka, Gallas, Noga, Jadczyk

Odpowiadam po 2 latach:)
Władysław Gallas to "mój" Gallas:)
Władysław Stanisław Gallas (1.12.1885 r. – 23 listopada 1963 r.)

Urodził się w Sygneczowie jako syn Anny Gallas z domu Michnik i Stanisława Gallasa. Ukończył szkołę realną w Krakowie i następnie Politechnikę Lwowską z tytułem inżyniera komunikacji. Od 1909 r. do wybuchu wojny pracował jako inżynier w Stanisławowskiej Dyrekcji Kolejowej. Działał w Sokole w Stanisławowie i Kołomyi. 26 kwietnia 1913 r. w Kołomyi poślubił Jadwigę Łysakowską.
I wojnę spędził na froncie w wojsku austriackim jako oficer rezerwowy wojsk kolejowych. W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego i został oddelegowany do 1 pułku wojsk kolejowych. Brał udział w obronie Lwowa. Przyczynił się do zorganizowana w oblężonym Lwowie pierwszej jednostki wojsk kolejowych – 1 baonu kolejowego. Początkowo sprawował funkcję dowódcy 2/I kompanii, potem 1 baonu, następnie był szefem kolejnictwa frontu podolskiego południowego, potem 6 armii i wreszcie komisarzem Dyrekcji Kolejowej Lwowskiej. Przełożeni tak ocenili jego pracę: „Posiadając dużo osobistej inicjatywy przyczynił się wielce do utworzenia większej ilości pociągów pancernych, które przyniosły wielką pomoc w walce oręża polskiego”. Został uhonorowany wysokimi odznaczeniami wojskowymi: otrzymał Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy/ srebrny/, Krzyż Niepodległości z Mieczami, Krzyż Walecznych, Krzyż Odrodzenia Polski. Po zakończeniu wojny pracował w Sztabie Generalnym, Departamencie Technicznym Ministerstwa Spraw Wojskowych. W okresie od 10 października 1923 r. do września 1928 r. w stopniu pułkownika był dowódcą 2 Pułku Saperów Kolejowych w przedwojennym Legionowie i jednocześnie dowódcą Garnizonu, wówczas nazywanego Jabłonną Legionową. Muzeum Historyczne w Legionowie posiada zdjęcie z wręczenia sztandaru jednostce dowodzonej przez płk. Gallasa przez Prezydenta Mościckiego 26.09.1927 r. W Muzeum Wojska Polskiego znajduje się Księga Pamiątkowa 2 Pułku Saperów Kolejowych. W 1928 r. przeszedł w stan spoczynku. Przez pierwszy rok po opuszczeniu wojska pracował w Prezydium Rady Ministrów, a kolejne trzy lata w Ministerstwie Komunikacji. W 1932 r. przeprowadził się do Brzuchowic koło Lwowa (ul. Jasna 66). Został zmobilizowany w 1939 r. Do 1945 r. przebywał w obozie dla internowanych w Ploeszti w Rumunii (dokładne daty do sprawdzenia w archiwach rumuńskich). Po wojnie mieszkał w Piechowicach koło Jeleniej Góry. Zmarł 23 listopada 1963 r. w sanatorium w Cieplicach Śląskich Zdrój.

Jadwiga Łysakowska, którą Władysław poślubił 26 kwietnia 1913 r., urodziła się 29 września 1892 r. w Kołomyi jako córka Józefa i Zofii z domu Dylewskiej. Miała wykształcenie średnie (Liceum SS Urszulanek w Kołomyi) - grała na fortepianie. Jesienią 1940 r. z domu w Brzuchowicach, gdzie mieszkała wraz z Władysławem, została wywieziona do Kazachstanu, stamtąd wraz z armią Andersa ewakuowała się do Iranu (przez Pahlevi), by dotrzeć do Indii do Valivade koło Kolaphur, na południe od Bombaju. W ciągu pięciu lat istnienia działało tu kilkanaście szkół ogólnokształcących i zawodowych, w których uczyło się kilka tysięcy dzieci. Jadwiga prawdopodobnie pracowała w jednej z takich szkół albo w sierocińcu. Na początku 1947 r. wróciła przez Włochy do Polski. Zmarła 30 lipca 1981 r. w Jeleniej Górze. Jej rodzeństwo to Maria (po mężu Chudzikiewicz), Adam Gracjan, mąż Anny z domu Endlicher, córki Matyldy Gallas, i Ewa (po mężu Wojnarowska).


Literatura
- Rocznik Oficerski 1928 r., s. 634, dostępny w Centralnej Bibliotece Wojskowej i Bibliotece Narodowej,
- Piotr Zarzycki „2 Batalion Mostów Kolejowych”, Pruszków 1994 r.,
- „Saperzy w służbie Polsce- Księga Pamiątkowa”, Londyn 1985 r., dostępna w CBW i BN,
- Prasa przedwojenna: „Polska Zbrojna", „Wiarus", „Żołnierz Polski”,
- dyplomy z podpisem płk. Gallasa - w Muzeum Historycznym w Legionowie
- teczka personalna i odznaczeniowa sygnatura MN 4 n, 1933 oraz Order.Odr. Polski 1/297 (Centralne Archiwum Wojskowe)