Służba wojskowa

Dzięki, skorzystam.J.B.

Bardzo się cieszę, że Pan odpisał. Czytałam Pana posty w innych tematach.

Hmmm... dobrze, że pan napisał tak wyraźnie, że jest różnica pomiędzy pułkami piechoty a strzelcami konnymi, choć jedni i drudzy to "strzelcy". Dopiero dzisiaj zwróciłam na to uwagę... nawet przeglądając strony Wikipedii.
W jednym z postów sugerował pan, żeby poszukać odpowiedniego garnizonu blisko miejsca zamieszkania - nie pamiętam dokładnie, o co chodziło w tamtym poście, ale spodobała mi się taka idea, żeby poszukać wojska blisko miejsca zamieszkania dziadka, czyli blisko Kołomyi. W Wikipedii znalazłam http://pl.ask.com/wiki/Kategoria:Wojsko ... 44&lang=pl
o wojsku w Kołomyi, ale... dziadek Hucułem nie był. A może to tylko taka regionalna nazwa?
Wymienione przez Pana pułki są dalej (Złoczów najbliżej).

Dziadek był strzelcem wyborowym, miał karabin z lunetą. A może tylko był po prostu dobrym strzelcem (stąd "wyborowym"), a karabin z lunetą żołnierz miał na zwykłym wyposażeniu?

Czy, według Pana wiedzy i intuicji, można założyć, że panowie z jednej wioski służyli w jednym pułku. Nie o to chodzi, że wszyscy, oczywiście. Ale jeśli by się okazało, że np. wujek Józek był w pułku X, to tam powinnam szukać i dziadka?
Pozdrawiam. J.B.

Dzięki za podpowiedzi.

Dopiero mam czas usiąść i odpisać (do połowy czerwca mam b. zajęty czas), ale już zdążyłam rozeznać się w tym, co Pan podpowiedział jako tropy w moich poszukiwaniach. Tych podpowiedzi jest dużo, więc zrobiłam sobie taki mini- skrypt i tym się chcę podzielić.
1. skoro strzelcy są konni i piechurzy (w przypadku mojego dziadka raczej piechota),postaram się poszukać jakichś pamiątek, zdjęć mundurów itp.,jeszcze raz przepytać mojego ojca, może usłyszę coś, co będzie mogło naprowadzić; może mój tato pamięta coś więcej niż ów wspomniany karabin z lunetą, np. kolor otoka czapki, pióro w kapeluszu czy cokolwiek (podobno rezerwiści noszą noszą takie "znaczki" że był saperem lub lotnikiem, to i kiedyś pewnie nosili).
2.muszę zrobić listę "kolegów z wojska" dziadka, listę kolegów/ kuzynów z którymi poszedł w 1939 (u dziadka w domu była taka "impreza pożegnawcza")i z którymi z wojny powrócił- mój tato powinien ich pamiętać; może byli w jednej jednostce i w rodzinie tych kolegów jakiś ślad ze służby pozostał.
3. po moim dziadku chyba nie ma materialnych pamiątek (oprócz fotografii), ale są (były) przecież gdzieś wydawane dokumenty, w tym książeczki wojskowe, może gdzieś musiał ją zdać itp.; do tej pory nie pomyślałam o archiwach wojskowych (na początek nasze WKU, a właściwie to co po nim zostało), niektórzy pracownicy są bardzo życzliwi; jeszcze nie wiem, gdzie mogę znaleźć listy osadników wojskowych, ale w jakimś urzędzie muszą być akta nadania domu, ziemi itd. Jeszcze nie wiem, po ilu latach akta przekazywane są do archiwum.
4.Pana PS podsunął mi jeszcze jedną myśl. Znam kilku nauczycieli historii, niektórzy pasjonaci. Może ktoś z nich jest znawcą II RP lub wojskowości. Podobno jedna z moich dalekich kuzynek jest "zafascynowana" historią II wojny światowej. Nie wiem, co kuzynka studiuje, ale pasjonat historii w rodzinie- bezcenny.
To już sporo konkretnych tropów.
A może Pan coś jeszcze zasugeruje.

Mój dziadek był 1907 rocznik, czyli miał 32 lata w roku wybuchu wojny. W polskim wojsku ceniono sobie "dobrze wyszkolonego żołnierza", więc sądzę, że kiedyś odsłużył zasadniczą służbę i był rezerwistą. Na pewno nie był żołnierzem zawodowym.
Nic mi nie wiadomo, żeby dziadek był w niewoli. Do domu wrócił jeszcze na jesień 1939 i "był bardzo smutny". W 1941 (?!) wcielony do Armii Czerwonej (czy to możliwe?) przeniesiony "z urzędu" do Armii Polskiej przeszedł szlak bojowy od Lenino do Berlina. To musiał gdzieś ślad pozostać. Aha. Raczej to był kierunek "na Berlin" , bo dziadek był ranny i po szpitalu nie wrócił do swojej frontowej jednostki, i wojnę zakończył jako kucharz wojskowy.

Dziadek był bardzo pogodnego usposobienia i nigdy nie opowiadał smutnych lub tragicznych historii. Nie słyszałam, żeby opowiadał o wojnie. Może w gronie licznych kolegów, ale nie w domu. Szczególnie, że bywałam u dziadka tylko na wakacjach.
To, co o dziadku napisałam, jest z różnych rodzinnych opowiadań, więc daty i miejsca mogą nie być ścisłe. Mam nadzieję, ustalić coś "według dokumentów".

Jeszcze raz dzięki za pomoc. I liczę na dalsze podpowiedzi.
Pozdrawiam. Jolanta

Dzięki.
Ja myślałam, że http://www.straty.pl jest tylko o poległych. I dzięki za inne wyjaśnienia. Dla mnie to nowości.

Dopiero teraz zauważyłam, że nie napisałam podstawowych danych dziadka: Jan Biliński, syn Józefa, ur. 14 stycznia 1907 roku w Kamionkach Wielkich pow. Kołomyja.

pozdrawiam. Jolanta

Dzięki za każdą podpowiedź.
Pisząc tutaj pierwszy post nie miałam żadnego pomysłu, jak i co dalej szukać. Teraz kilka tropów już jest. Nie przeszkadza mi, oczywiście, kiedy rady i sugestie się powtarzają lub np. mam już akurat to "coś", tą radę wykorzystaną. Nie jestem historykiem, więc o wieku faktach nie mam pojęcia, no i brak mi metodyki. I zazwyczaj, po prostu się nie domyślam się, szczególnie jeśli sprawa tyczy wojskowości.
Dla mnie jest cenna każda informacja o losach żołnierzy z Kresów II RP i to, gdzie teraz można o ich losach przeczytać. Wydaje mi się, że temat nie jest jeszcze dobrze opracowany przez historyków i nieobecny w literaturze i filmie, a przecież na Kresach wojna wyglądała inaczej niż na terenach wcielonych do Rzeszy lub w generalnej Guberni. Może ktoś zna strony http://www., książki lub opracowania na ten temat?

Przeglądam www. straty szukając nazwisk z mojej rodziny i na pewno: albo lista nie jest jeszcze kompletna (przynajmniej jeśli chodzi o osoby przebywające na robotach przymusowych) lub z błędami utrudniającymi / uniemożliwiającym identyfikację osoby, albo - to jest wg opinii ludzi, którzy wojnę przeżyli- b. często, właściwie zawsze, gdy była taka możliwość- okupant celowo był wprowadzany w błąd -tzn. robotnik, jeniec, itd. celowo podawał nieprawdziwe dane personalne, aby w razie np. ucieczki z obozu rodzina nie była narażona na represje.
Proszę mnie poprawić, jeśli się mylę.

Znalazłam na http://www.straty.pl nazwiska kilku ludzi z Kamionek i Rychcic. Proszę o pomoc w rozszyfrowaniu zapisów:
1. co to jest za skrót: źródło informacji o prześladowaniach FPNP;
2. zapis w rubryce "przydział wojskowy" Michała Wróbla z Kamionek Wielkich -6 L. Art. R.;
3. Józef Pulkowski z Kamionek Wielkich wzięty do niewoli 1.08.1941. - myślę, że był w wojsku sowieckim, bo to początek wojny Niemców z Sowietami;
4.zapis w rubryce "przydział wojskowy" Karola Mazura z Rychcic, stopień jest podany po niemiecku, strzelec -19 I. R.;
5.Karol Budzianowski z Kołomyi przekazany do niewoli z Rumunii 12.04.1941 - jeszcze z kampanii wrześniowej? Skąd tam polski żołnierz?

Pozdrawiam. Jolanta

Próbowałam wkleić załącznik, ale rozszerzenie docx jest zablokowane. J.B.

Specjalnie wybrałam PRZEDSZKOLE, żeby nie krępować się poziomem zadawanych pytań.
Ale muszę się podzielić moim niedowierzaniem i coraz większym zdumieniem. We wrześniu 1939 polscy żołnierze są internowani przez ZSRR jako żołnierze wrogiego państwa,potem zwolnieni, kilka tygodni później powołani do Armii Czerwonej. Żołnierzom przeszła wrogość? Jedni żołnierze/policjanci/itp. internowani w obozach jenieckich i rozstrzelani z rozkazu Stalina (nawet nie wiem, czy ktoś znalazł nazwę ich winy i oficjalną wersję wyroku- w końcu to kara śmierci), a inni - właściwie towarzysze broni tych pierwszych - mają z bronią w ręku bronić Związku Radzieckiego? Gdzie tu logika? I sama sobie odpowiadam: nie należy u Sowietów doszukiwać się rozsądku, prawa, porządku.
Na forum historycy.org znalazłam wątek o Polakach w szeregach Armii Czerwonej. Od opowieści mojego ojca różnią się chyba tylko jednym szczegółem, może nieistotnym z powodu braku logiki u Sowietów: na jesień 1939 i w 1940 do ACz brali tylko Ukraińców (bo uważali ich za swoich), Polaków dopiero po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej.

Przypomnę moją prośbę o wskazanie literatury tyczącej wojny na Kresach, najlepiej popularno- historycznej, nie tylko o działaniach wojennych, ale też o konspiracji lub ludności cywilnej. Poza zbrodniami UPA, bo ten temat jest już dość dobrze poznany i opracowany.

Z mojej rodziny co najmniej kilka osób było na robotach przymusowych,a nie ma ich w spisie http://www.straty. Czy jest jeszcze jakiś sposób, aby ustalić jakieś fakty, daty, miejsce?

Zanim napiszę do CAW prosząc teczkę mojego dziadka, muszę ustalić choć trochę konkretów.
Przeszukałam wiele rekordów http://www.straty. Nie ma mojego dziadka, ale: wielu innych mieszkańców Kamionek Wielkich i okolicy trafiło do niemieckiej niewoli w 1939. Zazwyczaj nie ma wpisanej jednostki jeńca. Kilku-kilkunastu ma wpisaną: 49pp, inni - kolumna sanitarna, saperzy, ktoś w artylerii, strzelcach podhalańskich, KOP (Korpus Ochrony Pogranicza?).

Poszukałam i poczytałam o walkach w 1939 na Kresach (ale liczę cały czas na podpowiedzi) np .http://www.historycy.org/index.php?s=cc ... 0400&st=15
Skupiłam się przede wszystkim na 49pp i o transporcie żołnierzy na zgrupowanie. Wnioski: Niektórzy żołnierze dostali się do niewoli, a zaraz potem zostali odbici (jak w przypadku 49pp i ataku na bagnety pod Sądową Wisznią - 500 żołnierzy) co wówczas dzieje się z dokumentami? Nawet upodobanie Niemców do porządku nie przyspieszy spisywania ludzi, szczególnie, że na wojnie są ważniejsze zajęcia. A odbici żołnierze raczej rzucili się po broń i do jedzenia, niż w poszukiwanie papierów. Podobno dokumenty się raczej niszczy, gdyby miały wpaść w ręce wroga.
Część żołnierzy się przedarła do Lwowa. Czyli, ta reszta żołnierzy pozbawiona dowództwa, raczej starała się nie dać złapać (jak na filmach) i w końcu wrócić do domu...
Ponoć niektóre jednostki miały być gotowe dopiero 6 września. Żołnierze byli transportowani koleją pod bombardowaniami - a więc niektóre jednostki nigdy nie dotarły na miejsce przeznaczenia. Zapewne gdzieś byli wcieleni i walczyli, ale ...

Mój dziadek był zmobilizowany w 1. rzucie (to było tych "rzutów" więcej?); wieczorem pośpiewali i pogadali w gronie kolegów/sąsiadów; skoro świt dziadek obudził mojego tata (wówczas lat 6) poszwdł na wojnę. Prawdopodobnie dosłownie poszedł, bo do Kołomyi jest godzina -dwie drogi. W Kołomyi są duże koszary i prawdopodobnie tam było pierwsze zgrupowanie/selekcje, czy jak tam się ten etap nazywa. W Kołomyi jest też dworzec kolejowy, więc stamtąd bez problemu zmobilizowani żołnierze byli rozwożeni do właściwych miejsc stacjonowania.
Kiedy mój tato wstał, o normalnej dla dziecka porze, to już była wojna. Nie znaczy to, że rozpoczęły się działania wojenne. Tego tato nie pamięta. Znaczy, że wszyscy mężczyźni poszli na wojnę! Zostali starzy, kaleki, dzieciaki i kobiety. 2-3 dni później babcia wróciła ze szpitala/ z sanatorium. I, zdaje się, wtedy dopiero rozpoczęła się faktycznie wojna. Więc którego sierpnia była ogłoszona powszechna mobilizacja?

Dziadek wrócił do domu jesienią. [Wg pamiętnika pewnego Kołomyjaka (czytałam fragment w internecie) nawet oficerowie byli już w październiku w domu, kiedy sowieckie wojska dopiero się instalowały w koszarach.] Wrócił w mundurze. Niestety, żadnych znaków szczególnych, ani na czapce, ani na mundurze. Żadnych znaczków, kolorów.
Jedno co mój tato pamięta: dziadek był (miał być) na na zgrupowaniu pod Lwowem/ w okolicach Lwowa. Nic nie mówił o walkach, jakby w nich nie uczestniczył. Nie twierdzę, że nie brał udziału w walkach. Bo o wojnie nie opowiadał. O reszcie wojny (1941-45 lub 46), też nie opowiadał. Czasem coś wspomniał.

Uff! niby coś wiem, ale to tak mało konkretne.Chyba jeszcze za mało konkretnie, aby napisać do CAW. Przecież żołnierzy powołanych na wojnę były pewnie tysiące!

Piszę, tu i od razu jakoś systematyzuję wiadomości. Będę wdzięczna za pomoc, sugestie, podpowiedzi i sprostowania.
Pozdrawiam. Jolanta

I tak z ciekawości.
W czasie wojny, tj. 1941-43, w Kołomyi stacjonowały wojska rumuńskie. Tak zapamiętali Kołomyjacy.
Czytałam, że w działaniach wojennych uczestniczyli np. Włosi, albo ochotnicy ukraińscy, litewscy, podobno nawet Rosjanie (po stronie Niemców, oczywiście). Ale o Rumunach nic nie znalazłam. Brali udział w wojnie czy nie?