Mrozowice, pow. samborski

Mrozowice (rus. Morozowyczi), wś; pow. Samborski, 9 km. na płd.-zach. od sądu pow. i urz. poczt, w Samborze. Na płn. leży Hu-mieniee, na wscb. Torhanowice, na płd. Straszewice, na zacłu Torczynowice, na płd.-zach. Wola Rejnowa (w pow. staromiejskim). Płd. kończynę wsi przepływa Dniestr od płd.-zach. na płn. W odl. ] km. na płn.-zach. od Dniestru idzie fc nim równolegle gościniec sambor-sko~turczański, a o 7a km. na pbu-zach. od gościńca stoją zabudowania wiejskie długim szeregiem. Po za nimi wznosi się, płn. część obszaru coraz wyżej do 387 m. (dolina Dniestru 327 m.), poczem ku płn. opada znowu. W tej stronie wsi leży folwark, a wody zabiera mała struga, płynąca na płn.-zach. i wpadająca za obrębem wsi do Jasienicy, dopływu Strwiążą. Własn. mn. ma roli or. 431; łąk i ogr. 18, pastw. 51 mr. W r. 1880 było 296 mk. w gminie (między nimi 10 obrz.rzym. kat.). Par. rzym.-kat. w Strzałko wicach, gr.« kat. w Waniowicach. We wsi jest cerkiew pod wezw. św. Jana Ewangielisty. Za czasów polskich należała wieś do dóbr korontiych, do klucza waniowskiego w ekonomii Samborskiej a ziemi przemyskiej. W lustracyi z r. 1686 (Rkp. OBSOU Jfe 1255, str. 102 i 103) czytamy: „Ta wieś we wszystkiem równe i takież powinności odprawuję, czynsze płaci i insze pańszczyznę robi jako i Waniowice. Oskarżali się poddani tych wsi, że na dziedziczne majętności różnych panów robie ich wyganiają, i do tego tam pańszczyznę należytą odprawiwszy, znowu z chleba na pańszczyznę do dworu waniewskiego onych wyganiają. Co źe jest rzecz" nienależyta, ustawiamy, aby na inno cudze pola i majętności na roboty nie byli pociągani, ale na swoim tylko folwarku zarabiać powinni, albo gdzie indziej odrobiwszy pańszczyznę do folwarku waniewskiego już robić za~ te dni nie będą powinni. Brogi stawiać powinni z łanu każdego po jednym, na które brogi gdy do lasu jadą po drzewo, m pańszczyznę im potrącić powinno, gdy zaś naprawiają albo poszywają, bez pańszczyzny. A tych brogów każdy swego poprawić powinien, aby się zboże nie psowato.u W" inwentarzu z 1760 r. (Rkp. Ossol.,JHsl632, str. 148inast.) czytamy: „Wieś Waniowice i Mrozowice ma według ostatniej rewizyi osiadłości łanów 14, co czyni ćwierci 56. Ex praesenti revisione accessifc ad mentem decreti in fundo circa lu-strationem soultetorum expediti ad acta BremisL 1759 per oblatam porrecti ćwierci 4.Videlicet gromadzkich robocznych. 30, arendowny eh z przyłączonymi od sołtysów 30. Z osobna popowskich ćwierci 8, sołtyskich 4. Chlebnika ad praesens, którzy de nomine et cognomine w rewizyi są wyrażeni, znajduje się w obydwu wzwyź wymienionych wsiach 83, zagrodników 8. Czynsze czynią rocznie 400 zł. 6 gr. Powinności obu tych wsi: Robią z każdej ćwierci roboczej od południa wychodząc dni 3 w tydzień, sprzężajem, który ma wynosi na tydzień z ćwierci 30 półdzion ków 90. Zażen, zakos raz *w rok z chleba, alias każdy gospodarz od rana do wieczora od być powinien. Przędą z każdej ćwierci z pań skiego przędziwa po łokci 3, z ćwierci 60=łok ci 180. Konopie pańskie moczyć, międlić z ćwierci także roboczej po pół kopy bez pańszczyzny, a czesać za pańszczyznę. Stróże kolejno odprawują na noc bez pańszczyzny, a we dnie za pańszczyznę, która potrącona być powinna pół. dnia za dzień. Orać swoim sprzężajem, który ma z ćwierci roboczej na wiosnę po lasek '6, a na ugór po lisek 7, w lasce być powinno łokci 8. Drzew świątecznych dwa razy do roku pokładać powinni po furze każdy z chleba sprzężaj mający. Szarwarki do wybierania przekopów młyna i jazów odprawo wać byli powinni, a źe teraz młyn, woda Dniestr oraz i jaz wyniosła, więc takowe szarwarki do reparacyi dworu waniowskiego proporcyonalnie odbywać powinni bez pańszczyzny. Zagrodnicy, których jest 8, na za grodach 4 siedzących, ci wszyscy na tydzień od południa dni 8 odbywać powinni, czem będą mieli. Ciż zagrodnicy zażen i obkos każdy w roku odbyć powinien. Gromady brogi stawiać nowe i stare reparować bez pańszczyzny, drzewo zaś na nie z lasu za pańszczyznę wozić powinni, Dziesięcina z fol w. waniow skiego na dwoje ile mała, to jest do kościoła fary Samborskiej z dziesiątej kopy snopów 40, a do kościoła farnego staromiejskiego snopów 20, to je<*t trzecia część. Bydło gdy cudze na pastwisko przyjmowane będzie, tedy od sztuki na pastwisku kopaniach dają po kurze, a gdy w ugorze błonnym pasie się, tedy złoty po kurze dawać powinni. Mielnicy: Wasko Iwan prócz czynszu wyżej wyrażonego z gruntu pochodzącego, pańszczyzny tygodniowej nie robią, jednak z siekierą do dworu na robotę do naprawy chodzić, mają, w czem obciążeni być nie powinni."
[SGKP]