Krasne, pow. turczański

Krasne (al. Krasna), wś w pow. turczańskim, 30 kil. na płd. wsch. od Turki, 22 kil. na płd. wsch. od sądu powiat, w Boryni, tuż na płn. zach. od urzędu poczt, w Smorzem. Na zach. leży Mochnate, na płn.-zach. Zadziełsko, na płn, wsch. Dołżki i Kr y we, na płd. wsch. Smorze w pow. stryjskiin. Wzdłuż granicy płn. wschód, ciągnie się lesiste pasmo górskie Dołżki (Dauszki na mapie szt. gen.). Wchodzi ono do wsi od płn. szczytem 1066 m. wysokim i idzie w kierunku płd. wsch., opadając tam, gdzie się stykają granice Dołżek, Krywego i Krasnego do 995 m.; następnie wznosi się do 1014 m. a opuszczając wś w narożniku wsch. do 1041 m. Wzdłuż granicy zach. ciągnie się znacznie krótsze i niższe pasmo górskie Ozownia (ze szczytem( 890 m. wys.), a dalej na płd. Misiówka. Środkowa część obszaru, objęta temi pasmami granicznemi, jest niższa. Przerzynają ją liczne potoki, między którymi najznaczniejszy potok Kraśnianka. Nastaje on w płn. stronie obszaru a zasilany licznemi dopływami od law. i praw. brz. płynie na płd, do Smorzanki. Na wsoh. od Kraśnianki płynie potok Krasne, nastający również we wsi, od płn. na płd. i wpada także do Smorzanki. W dolinie Kraśnianki, prawie w połowie jej biegu, leżą zabudowania wiejskie (710 m. cerkiew), na płn. od nich leży ozęść wsi Wyżny Koniec (Hirnyj Koneć), a na lew. brz. pot. Krasnego we wsch. stronie obszaru część wsi Synów (al. Szynów, Seniów). Własn. więk. (Towarz. dla prod. leśn. w Wiedniu) ma roli or. 123, łąk i ogr. 104, pastw, 113, lasu 1228 mr; własn. mniej, roli or. 843, łąk i ogr. 141, pastw. 456, lasu 124 mr. Według spisu z r. 1880 było 477 mk. w gminie. Obszar dworski należy do Boryni. Ludność jsst ruska (Bojki) i gr. kat. Par. rzym.-katol. jest w Tarce, gr.-katol. w miejscu, należy do dekan. wysoczańskiego a dyoo. przemyskiej i ma filią w Moohnatem i Zadzielsku. We wsi jest cerkiew pod wezwaniem św. Miohała. Par. istnieje już od w. XV. W inwentarzu osiadłych łanów w krainach siedmiu JKM. ekonomii samborskiej t. j. wójtowskich, sołtyskich, popo* wskich, gromadzkich, spisanym w r, 1441 za panowania króla Władysława syna Władysława Jagiełły, czytamy w rubryce pod nr. VI, Kraśna Ilnicka, Krasne, łany popowskie: dla Krasnego łan 1. We wsi jest szkoła filialna. W ekstrakcie inwentarza ekonomii samborskiej z r. 1760 (rkp. Osol. nr. 1632, str. 182) czytamy: „Wieś ta osiadła na łanach 14 (sianych 4, koszonych 4, pustych 6). Z osobna wójtowskich 6, popowski 1, sołtyski Czynsze tej wsi wynoszą 223 złp. 18 gr. Wójtostwa posesor Jmó. Pan Czarniecki, na które prawa nie pokazał, płacić powinien do kasy ekonomicznej czynszu co rok 52 złp. 24 gr., tudzież hybernę na gardekurów JK. Mości i inne onera fundi ponosić. Lasy tej wsi i las na wsch. nazwany Czernyna, smerekowy; na płd. Pohar Smerekowy. Skarży się gromada, że niesłusznie się upomina Jm. Pan Andrzej Komarnicki od tej gromady o zł. 50, które już dawno są oddane".
[SGKP]