Piniany, pow. samborski

Piniany al. Pieniany, rus. Pyniany, wieś pow. samborski, U kim. na płn.-wsch. od sąd. pow. i urz, poczt, w Samborze. Na płd.-wsch. leży Kalinów, na płd.-zach. Babina, na płn.-zach. Brzegi i Czernichów, na płn.-wsch. Koniuszki Sieniawskie (3 ostatnie w pow. rudeckim). Wś leży w dorzeczu Dniestru za pośrednictwem jego dopływu Strwiąża. Płynie on od Babiny wzdłuż granicy płn.-zach. od płd.-zach. na płn.–wsch. i oddziela P. od Brzegów, poczem wchodzi do Czernichowa. Zabudowania wiejskie leżą na płd.-zach. Płn.-wsch. część obszaru moczarzysta. Przez część wschodnią, a potem przeważnie wzdłuż granicy płd.-wsch, idzie gościniec samborsko-rudecki. W czasie wylewów Dniestru i Strwiąża stoi ten gościniec od Pinian aż do Koniuszek pod wodą, a komunikacya bywa przerwaną. Własn. więk. ma roli or. 4, łąk i ogr. 10; wł. mn. roli or. 512, łąk i ogr 290, pastw. 161 mr. W 1880 r.było 702 mk. w gminie, między nimi 19 ob. rzym.-kat. Par. rzym.-kat, w Kalinowie, gr.-kat. w Babinîe. We wsi jest cerkiew p. w. śś. Koźmy i Damiana i szkoła filialna. Dokument oryginalny Zygmunta Augusta z 16 stycznia 1559 r. wydany w Piotrkowie, przechowany w prokuraturze skarbowej lwowskiej, uposaża cerkiew w P. na rzecz duchownego Wasyla, syna soł tysa z Pienian, z prawem następstwa (Szaraniewicz, Rzut oka na beneficya, str. 5). Za czasów Rzplitej należała wś do dóbr koronnych, do klucza kalinowskiego w ekonomii samborskiej, ziemi przemyskiej. W sumaryuszu dokumentów (Rkp. Ossol., Nr. 2837) czytamy: str. 63: ,,1567. Feria secunda post festum Annunciationis Beatissimae virginis Mariae. Samboriae. Vendit Magnificus Starzechowski ta bernam in villa Piniany, nobili Michaeli Koblanski, cum agris, hortis, quae ad praefatum tabernam pertinent,quae data su nt,pro tribus men suris agri, pół miarki dictis, et cumduabus particulis agri super fluvium Dniestr et super fluvium Str wiąż, cum una partícula agri per ipsum possidenda, salvo censu regio, quotannis pro festo Sti Michaelis florenorum septem ad aerarium praestando." Str. 64: „1545, feria quarta post festum Setae Annae. Cracoviae. Pivilegium Bonae Reginae redimendi molendinum in Pi niany in fluvio Strwiąż situm demanibusHieronymi molendinatoris, Provido Hrickoni datum, Salvia exinde laboribus et censibus quotannis praestandis." Str. 64: ,,1559 die 16 Januarii. Petricoviae in comitiis. Confert Si gismunduB Augustus Poponatum in villa Piniany, cum area, horto, medio laneo agri, una cum agro circa fluvium Niestr unaque cum pratis, addictos agros pertinentibus. Salvo censu regio praestando religioso Wasyl Poponi" W lustracyi ekonomii samborskiej z 1686 r. (Rkp. Ossol., Nr. 1255, str. 41 i 42) czytamy: „Ta wieś ma łanów 4, co czyni ćwierci 16, to jest ćwierci popowskich 2, karczmarskich 2, zostaje robotnych ćwierci 12. Ta wieś we wszystkiem jednakową robociznę i pańszczyznę odprawuje jako i Babina. Czynsze i kopiznę z roboczych ćwierci takież dają. Z pustej ćwierci każdej płacą czynszu po zł. 18 i po 2 kapłony dają; Pop czynszu daje z 2 ćwierci po zł. 2 gr. 6. Nowe pole pryjemne gromada płaci po zł. 10. Za kąty Maślanczane gromada daje po zł. 5., z Czurynowskiej łąki daje gromada zł. 5, z mielnikow8kiej łąki gromada daje zł. 5. Karczmarze z ćwierci dwóch czynszu dają zł. 20. Piwo do tego i gorzałkę pańską szynkować powinni, nadto na zażen i zakos raz do roku posyłać, a «to innych nie należą powinności i robocizny według dawnych rewizyj, Spasnego od karczmarza na rok zł. 15." W extrakcie inwentarza z 1760 r. (Bib. Ossol., Rkp. Nr. 1632, str. 157 nn.) czytamy: „Wieś zasiadła na łanach 4, co czyni ćwierci 16, videlicet gromadzkich roboczych ćwierci 3, arendo w nych 103/4, z pustego wójt służy 1/tJ do tych popowskich 2. Chlebnika ad praesens gromadzkiego za N. 16. Czynsze tej wsi (wymienione szczegółowo) czynią 142 zł. 24 gr. 15 den. Do tego spasnego w tejże wsi od bydła lub koni pryjemnych cudzych a niepoddanych J. Kr. Mości i siedzący oh od każdego konia po 1 zł., a od bydlęcia gr. 15, od świń gr. 6 płacić do dworu Kalinowskiego powinni, co uczyni plus minus złp. 200. Powinności gromady Pieniańskiej: Ta wieś wszelkie robocizny i powinności pełni jak wieś Babina i takież szarwarki odprawuje. Z ćwierci ad praesens roboczych trzech po dni cztery od południa, wynosi na tydzień półdzionków 12, na rok zaś 624, w czem sami jako i w Babinie miarkować się i regestr robocizny do dworu oddać powinni. Prząść zaś powinni łokci 55 na rok z pańskiego przędziwa, Karczma w Pienianach: Izba z komorą z drzewa, sień z chrustu przygrodzona, pod jednym dachem słomą poszytym; cała ta karczma nowej rectifikacyi potrzebuje, którą gromada Pieniańska reparować powinna. Do tej wsi należą chaszcze drobne, do grodzenia płotów zgodne, od granicy Czernichowskiej. Żaliła się gromada, że im Imć Pan Dwernicki, łowczy i pisarz przemyski, gruntu na łan cały odebrał, prócz tego dwie łąki i pole, z którego czynszu do skarbu J. Kr. Mości zł. 15 dawali przez dekret komisarski graniczny in A. 1758 ferowany, i tymże samym dekretem oderwana jest łąka znaczna od fol w. Kalinowskiego, który dekret, czy ma być akceptowany albo pro relevatione onego w sądach J. K. Mości assesorskich agere zostawujemy resolutioni J. Kr. Mości skarbowej."
[SGKP]