Niedżwiedza, pow. drohobycki

Niedżwiedza, al. Niedźwiedzia, Medweża, wieś pow. drohobycki, 12 kim. na płn.-zaoh. od sądu pow. i urz. poczt, w Drohobyczu. Na płn. leży Łużek, na płn.-wsch. Bronica, na wsch. Lisznia, na płd. Uniatycze, na płd.-zach. Nahujowice, na zach. Stupnica (w pow. samborskim). W płd.-zach. stronie wsi powstaje pot. Brońcy i płynie zrazu na płn.-wsch., potem na wsch., a zasilony licznymi strugami przybiera nazwę Niedźwiedzińska i opuszcza obszar podążając do Trudnicy. W dolinie tego potoku leżą zabudowania wiejskie, na płd.-zach. od nich grupa domów „Łan gromadzki" (376 m.) i „Łan Sołtyski" al. ,.Sołtysów" (338 m.). Na granicy płd. leży Krasny las, na granicy zach. Górny lss, na granicy wsch. las Hryniowiec, a na płn. las Czertyż, ze szczytem „Nad Kińskim" 382 m. wys. Włas. więk. (rządowa) ma roli or. 20, łąk i ogr. 5, past. 4, lasu 1597; wł. mn. roli or. 1013, łąk i ogr. 379, past. 398, lasu 35 mr. W r. 1880 było 917 mk. w gm,, 9 na obsz. dwor., między nimi 6 obrz. rzym.-kat. Par. rzym.-kat. w Drohobyczu, gr.-kat. w miejscu, dek. drohobycki, dyec. przemyska. We wsi jest cerkiew pod wezw. św. Mikołaja i szkoła filialna. Za czasów Rzpltej należała wieś do dóbr kor., do sstwa drohobyckiego a klucza liszniańskiego w ziemi przemyskiej. W r. 1670 potwierdził król Michał przywilej Jana Kazimierza, nadający Charewiczom kilka łanów pola, zwany oh Wolniczy we wsi Niedźwiedzi, ekonomii samborskiej (ob. Arch. Bernard, we Lwowie, C., t. 427, str. 313). W lustracyi z r. 1683 (Rkp. w Bib. Ossol., tó 1255, str. 69) czytamy: „Ta wieś osiadła na łanach 207» co czyni ćwierci 82. To jest popowski łan 1, hajducki 1, kniazki 1, Stachórow l, wolniczy Przyścików 1, Za potokiem głębokim łan 1, Za Kirowem iya, sianokośne za rzeką pół ćwierci; zostaje ćwierci osiadłych 22. Robocizny i powinności tej wsi: Ta wieś z każdej ćwierci robotnej robić powinna pługiem dwa dni do roku na wiosnę i na jesień od wschodu aż do zachodu słońca. Kosić powinni 2 dni z chleba do roku i tą trawę wysuszoną dobrze zgrabić i w kopy ułożyć, a miasto zwiezienia tych sian zboże cały dzień z poranku aż do wieczora z chleba każdy do gumna pańskiego wozić powinni, albo kosić cały dzień za wożenie. A kiedy insze zboże miasto trawy koszą, to powinni zgrabić, wiązać i w kopy ułożyć. Żąć całe dwa dni z chleba powinni do roku z ćwierci każdej. Soli beczek 6 z ćwierci wywieść powinni do brzegu, gdzie potrzeba będzie, a dwór daje im po gr. 5 od każdej beczki na myto. A kiedy soli nie wywożą, tedy od każdej beczki płacą po gr. 20. Na szarwark do młyna Liszniańskiego powinni chróstu przywieść i pieszo z rydlami i siekierami, kiedy im każą, iść. Prząść z chleba powinni po łokci dwa z pańskiego przędziwa. Czynsze: Czynszu z ćwierci roboczej płacą po zł. 4. Hajduczyzny, żerowszczyzny, podymczyzny płacą po gr. 24. Owsa miary drohobyckiej oddają z ćwierci półmierek 1, gęś jedną, kur 2, jajec 4. Dziesięciny pszczelnej oddają dziesiąty ul, a kto niema tak wiele, płaci oczkowego od każdego ula po gr. 6. Czynszu z każdej ćwierci pustej płacić mają jako dawno płacywali po zł. 8. Pop daje na rok czynszu z łanu 1 zł. 10 gr. Kniaziowie z ćwierci według rewizyi płacić powinni po zł. 12. Ale że się podejmują równo z gromadą powinności odprawiać, tedy onych tak zostawujemy. Jeżeliby zaś tych powinności nie odprawiali, tedy czynsz wyżej mianowany po zł. 12 z ćwierci płacić będą powinni. Z wolniczych ćwierci tak powinności odprawiają jako i z innych gromadzkich. Wolnicza Kubrakowska ćwierć płacić czynszu powinna zł. 12. Humerowskie wolnicze ćwierci płacą czynszu z każdej ćwierci po zł. 12, uczyni wszystkiego zł. 48. Kubrakowska wolnicza ćwierć jedna, którą trzyma Josina wdowa, płaci z niej czynszu po zł. 92. Kubrakowskie dwie ćwierci, które Fed Stachira trzyma, płaci z nich czynszu z każdej ćwierci zł. 12. Wolnictwa Stachuracka ćwierci 4, ponieważ po wielkiej części pozarastało, tedy na ten czas nie układa się czynszu na te ćwierci, tylko wedle przeszłych inwentarzów zł. 9. Wolnictwa Żydykowskiego ćwierci dwie będące, pół ćwierci włość wzięła i one obsiewa i powinności ciągłych a drugie pół ćwierci do czynszu trzymają. Druga ćwierć pusta oale zarosła, czego dwór Liszniański ma dojrzeć. Siekiernego od woza ohróstu płacą na tydzień po gr. 3. Z karczemnej ćwierci i z pola ,,Słomy" nazwanego za przywilejem J. Kr. Mości Mikołaj Czmeraka, karczmarz, płacić powinien do dalszej ordynacyi na rok zł. 4. Piwo do tego i gorzałkę arendarską szynkować będzie. Poddani tej wsi sieją niwki pewne na pustyniach, z których ozynszu pewna kwota do folwarku Liszniańskiego należy, to jest z każdej niwki, wiele ich będzie, płacić będą po gr. i6."
[SGKP]