Pojurze, pow. rossieński

Pojurze, dwór rząd. i wś nad rz. Jurą, pow. rossieński, okr. pol. Jurburg, o 67 w. od Rossień, o kilka w. od Taurog, miała w 1859 r. 13 dra. i 60 mk., kościół kat. par. od 1850 r. niegdyś filialny par. kroskiej. Obecnie zamieniony na kościół fil. par. Taurogi, dek. botockiego, p. w. św. Jana, wzniesiony z drzewa w 1750 r. przez obywatela Piłsudzkiego. Podług Buszyńskiego (Opisanie pow. rossieńskiego) kościół ten fundował pierwiastkowo w 1662 r. biskup żmujdzki Melchior Giejsza Eliaszewicz. Wiadomość to jednak mylna, gdyż ks. Eliaszewicz został biskupem w 1630 a f 1633 r. Intratny fol w. P. do 1832 r. stanowił uposażenie plebanii kroskiej. 4.) P., mko, wś i dwór nad rz. Jurą, pow. rossieński, okr. wiejski Szyłele, par. Zwinge, o 75 w. od Rossień. W 1859 r. mko miało 16 dm., 119 mk., kościół fil. katol., dwór zaś 1 dm. i młyn wodny. Kościół fil. par. żwingowskiej, dek. retowskiego, p. w. św. Trójcy, wzniesiony z muru w 1790 r. przez hr. Wołłowicza, przebudowany w 1830 r. kosztem parafian. P. należy obecnie do Powstańskich. Niegdyś majętność ta należała do dóbr stołowych w. ks. litewskich i stanowiła ciwuństwo czyli powiat pojurski, istniejący do ostatnich czasów Rzpltej. Niewiele w tej włości było osiadłej szlachty, gdyż, wedle popisu z 1528 r., stawiono tylko 64 koni. Sstwo niegrodowe pojurskie w końcu XVI w. było nadane Maciejowi Wojnie, podskarbiemu litewskiemu, po którym otrzymał je syn jego Michał, chorąży żmujdzki. Podług spisów podskarbińskich z 1766 r. łączyło się ze sstwem wojniuckiem w osobie jednego starosty Szemioty, który jako ciwun pojurski posiadał mko P. i wsie Polepie, Kasułki, Łencze, Prejkopy i Służę, opłacająo z nich 1131 złp. 2 gr. kwarty. Przez konstytucyę z 1775 r. dobra te zamienione zostały na dziedziczne i nadane Wolmerora, następnie przeszły na własność Wołłowiczów, od których nabył w 1854 r. hr. Adolf Czapski, b. marszałek gub. kowieńskiej, a od tego rz. r. stanu Jan Powstański.

[SGKP]