Podlipce, pow. złoczowski

Podlipce rus. Pidłypci, wieś pow. złoczowski, 13 kim. na płd.-wschód od sądu pow. i urz. tel. w Złoczowie, 3 kim. od st. kol. i urz. poczt, w Płuchowie. Na płn. leży Trościaniec Mały, na płd.-wschód Iwaczów, na wschód Wołczkowce, na płd. Płuchów, na zach. Łuka. Przez wieś idzie główny dział wodny między dorzeczem Dniestru a Wisły. Do dorzecza Wisły należy zach. część wsi za pośrednictwem Złoczówki (dopływu Bugu). Potok ten dotyka płd.-zach. granicy wsi a z obszaru wiejskiego zabiera pot. Bużek Mały, powstający z kilku źródeł w środku obszaru. Wschodnią część obszaru przepływa jedno z ramion Strypy, t. zw. „Główna Strypa", wchodząca tu od płn. z Iwaczowa a płynąca na płd. do Płuchowa. Przeważna część zabudowań wiejskich leży w środku obszaru (cerkiew 353 mt.). Jedna część wsi zwie się „Pod lasem", druga „Na górze" (Na hori). Na płd. od głównej części wsi leży karczma „Potrzeba", a na płd. od niej grupa domów „Serwatka". Na płd. od wsi leży grupa domów „Czułażyna" a na płn.-zach. od niej, wśród lasu, zajmującego płn.-zach. część obszaru, grupa domów „Buczyna". Na krańcu zach., moczarzystym, leży na granicy Łuki grupa domów „Na Kierzkowej". Jedna osada zwie się „Babiczowa Kopań". Na płn.-wsch. wznosi się wzgórze „Mohiła" do 417 mt. (znak triang). Własn. większa (Konstantego Tretera) ma roli or. 383, łąk i ogr. 64, past. 57, lasu 539; wł. mn. roli or. 1141, łąk i ogr. 249, past. 64, lasu 5 mr. W 1880 r. było 143 dm„ 747 mk. w gminie, 9 dm., 79 mk. na obsz. dworskim z fol. Podlipce Januszczowskie i Podlipoe Morawskie. Co do wyznania jest 180 rz.-kat., 606 gr.-kat., 40 izrael.; 204 Polaków, 622 Rusinów. Par. rzym.-kat. w Złoczowie, gr.-kat. w miejscu, dek. złoczowski. We wsi jest cerkiew p. w. św. Michała. Gleba częścią czarnoziemna, glinka, piasek i romusz. Chów bydła i sadownictwo zaniedbane; pszczelnictwem zajmuje się kilku gospodarzy. Mieszkańcy tru dnią się obok rolnictwa tkactwem, szewstwem i kołodziejstwem. We wsi jest szkoła filialna (od 1856 r.) z językiem wykładowym ruskim. Podanie ludu głosi o napadzie Tatarów i zupełnem zniszczeniu pierwotnej osady, leżącej na płd. od wsi dzisiejszej. Mieszkańcy dawnej osady mieli się schronić w lasach, a wykarczowawszy część tychże, założyli wieś dzisiejszą. Przy rozszerzaniu dworu, leżącego na zach. stronie wsi, pod lasem, skopano ścianę wzgórza i odkryto dwa grobowce, w których znaleziono kości i dwie strzałki zębiaste z krzemienia. Na Czułażynie znaleziono przy karczowaniu wiele kości ludzkich, a przy nich narzędzia kamienne. Na górze od granicy trościanieckiej jest większa mogiła (znak triang) a przy niej ślady mogiłek mniejszych, dziś zaoranych. Kirkor, badając tę okolicę w r. 1881, znalazł na niwie zwanej Łoskotów ogromną płytę kamienną, pokrywającą grób. Płyta miała długości 222 ctm., szerokości 111 ctm., grubości 22 ctm. Na głębokości 50 ctm. pod poziomem leżał szkielet, przy którym jednakże nic nie było. Nóż krzemienny i strzałę, znalezione w P., złożył p. Treter w muzeum akademii krakowskiej i w muzeum Ossolińskich.
[SGKP]