Polany, pow. żółkiewski

Polany, wieś pow. żółkiewski, 12 kim. na płd.-zach. od Żółkwi. Na zach. leży Majdan, na płn. Skwarzawa Nowa, na płn.-wsch. Holodyska (część Mokrotyna), na płd.-wsch. Zarudce (pow. lwowski), na płd. Rokitno (pow. gródecki). Przeważna część wsi leży w dorzeczu Wisły za pośrednictwem Młynówki, dopływu Pełtwi, powstającej z kilku strug w środku obszaru, a płynącej na płd. i wchodzącej na granicę Rokitna i Zarudziec, tudzież za pośrednictwem strug powstających na płn.–wschód a płynących na wsch, do Świni, z których naj znaczniej sza potok Rosochy, płynie wzdłuż granicy północnej. Zachodni kraniec obszaru leży w dorzeczu Dniestru, za pośrednictwem małej strugi, powstającej na płn.–zachód, na stoku t. z. Czarnej Góry, a płynącej na zachód do Majdanu, gdzie się łączy z Białym potokiem i pod nazwą Czarnego potoku podąża do Fujny. Zabudowania wiejskie leżą w płd. stronie obszaru, w dolinach strug tworzących Młynówkę. Grupa domów na wschód zwie się Kłopotynką (365 mt.). Prze ważna część obszaru lesista. Na wschód leży las Polański, ze szczytem Ostry garb (377 mt.), na płn. od zabudowań wiejskich las Carów Kąt, na płn. zach. las Klimowe Dobre (404 mt.). Własn. więk. (Karola Kiselki) ma roli or. 23, łąk i ogr. 13, past. 20, lasu 2779 mr.; wł. mn. roli or. 325, łąk i ogr. 104, past. 19, lasu 10 mr. W r. 1880 było 36 dm., 255 mk. w gminie; 248 gr.-kat., 7 izrael.; 248 Rusinów, 7 Niemców. Par. rz.-kat. w Żółkwi, gr.-kat. w Mokrotynie. Za czasów Rzpltej należała wś do dóbr koronnych, do dzierżawy mierzwickiej. W lustracyi z r. 1765 (Dodatek do Gaz. Lwow. 1869, Mi 13, str. 54) czytamy: „Wieś starostwa gliniańskiego, nowa kolonia w lasach, na gruntach wyrobionych z lasu, od lat 23 osiadła. Poddani pańszczyzny nie robią tylko czynsze, jako w inwentarzu wyrażono, dają. Cerkwi ani karczmy i młyna nie ma. Osiadłość tej wsi: poddanych gruntowych 13, chałupnik 1. Tych powinności z opisaniem granic i kontrowersyi gruntowych w inwentarzu, jako wyżej opisane. Prowent roczny: czynszu gruntowego 372 fl.; powozu albo podwodnego od wszystkich 8 fi.; kapłonów dannych 18 k gr. 15 = 9 fl.; motków Nr. 62 i gr. 3 = 6 fl. 6 gr.; dni zażenu, obżenu, zakosu, obkosu i tłok Nr. 3, wynoszących dni 98 & gr. 6 = 19 fl. 18 gr. Arenda do Mokrotyna przyłączona. Szarwarki i dań grzybów, bukwi, orzóchów, na reperacyą gruntową mokrotyńską zostawują się. Summa prowentu 414 fl. 24 gr.. Ekspens gruntowych żadnych nie ma. Należy kwarty 103 fl. 21 gr."
[SGKP]