Piratyn, pow. piratyński

Piratyn, urzęd. Pirjatin, w dokum. Pyriatin, Pierialin, n Echarda Peratyn albo Pereatyn, mto powiat, gub. połtawskiej, nad rz Udają, o 177 w. od Połtawy, ma 5260 mk., 8 cerkwi, dom modlitwy żydowski, 4 jarmarki, 10 fabryk, w tej liczbie 7 olejarni; prowadzi znaczny handel zbożem. St. pocztowa. Starożytne, wspomniane przez Nestora pod 1155 r., w którym wzięte zostało przez ks. Hleba Juriewicza. W XVII w. należało do dóbr zadnieprskich ks. Jeremiego Wiszniowieckiego i podług inwentarza jego dóbr liczyło 1749 gospodarzy i miało 38 kół młyńskich (ob. Steccki, Wołyń, t. II, 230). W 1648 r. zostało zdobyczą kozacką i miastem sotniczem pułku łubieńskiego. W liczby sotników piratyńskjch wymieniony jest w dokumentach Hapun Żebrowski (ob. Arch. J. Z. R., cz. III, t. 3: 546). Ukazem z d. 19 sierpnia 1796 r. przeznaczone na mto powiatowe gub. małorosyjskiej. O P. znajdują się wzmianki w dokumentach ogłoszonych w Arch. J. Z. R., cz. III, t. 3. 682 i w Pamiat. kij. arch. kom., t. IV, cz. 3. 44 oraz w kronikach Wieliczki (t. 1: 339), Grabianki (167) i tak zw. Samowidca (55, 65, 354) Piratyński powiat ma na przestrzeni 2870 V2 w. kw. 112,188 mk., trudniących się przeważnie rolnictwem i hodowlą bydła. Powierzchnia równa, grunt urodzajny, znaczniejsza rzeka Udaj; lasy zajmują 2°/0 ogólnej przestrzeni.
[SGKP]