Witam Mam źródła, mogę pomóc. Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
Zadaj pytanie o nazwisko *Nie wstawiaj adresów mailowych - będą KASOWANE! *Wcześniej sprawdź czy ktoś już nie pytał i przeszukaj ten dział *Można pisać bez logowania, (ale post wyświetli się po akceptacji) *Po zadaniu pytania przejdź do działu Słownik Biograficzny gdzie są opisy rodzin
Jak dowiedzieć się jeszcze więcej?
Pochodzeniem i rodzajami nazwisk w genealogii zajmuje się etymologia i związana z nią onomastyka, Możesz się dowiedzieć więcej o typie swojego nazwiska i innych informacjach z tej dziedziny w Leksykonie.
Zobacz też
Słownik biograficzny z opisami nazwisk - tworzony przez użytkowników, jeśli uzyskasz odpowiedź o swoim nazwisku, lub wiesz coś o historii rodziny koniecznie umieść tam tą informację a inni przyjdą do Ciebie.
W dziale Porad i pomocy uzyskasz wparcie przy każdym problemie, a także możesz zamówić profesjonalną pomoc w różnych dziedzinach i obszarach poszukiwań genealogicznych.
Kettera nie mam. Być może pochodzi od apelatywu der Kettner tj. "ten który produkuje łańcuchy", oczywiście z niemieckiego. Rokiczan: pochodzi od nazw miejscowości typu Rokicie, Rokity. Ewentualnie po prostu :"syn Rokickiego, Rokity". Samo słowo kojarzy się oczywiście z gatunkiem wierzby rokitą, rokiciną .
A nazwisko Krupieniewicz ?
Tu będzi chyba sporo ciekawiej. Bez zaglądania do słowników słowo kojarzy mi się z kopalnią, kucharzem, piwem. Sam jestem ciekaw czy w coś "trafiłem".
Nie trafiłem. Słownik podaje jedynie, że nazwisko pochodzi od kaszy jęczmiennej zwanej historycznie "krupą".
Po raz kolejny nie bardzo się zgadzam z zapisem słownikowym, słowa :krupa, krupny, krupnieć, krupnik mają najmniej kilkanaście znaczeń. Dlaczego akurat i tylko kasza? Dziś już jest bardzo późno. Najbliższego wieczoru postaram się uzupełnić zapis o mozliwe etymologie na p[odstawie kilku źródeł.
prosiłbym o nazwisko Kochański , dziękuję uprzejmie
Większość, no może nie większość, ale całe mnóstwo nazwisk, pochodzących od pospolitych słów typu gawron, gapa, kochać i setki innych mające końcówkę - ski wywodzone są od nazw miejscowości. Tak też jest w przypadku nazwiska Kochański. Pochodzi ono od historycznej nazwy miejscowości Kochanie na Ziemi Dobrzyńskiej (dzisiaj: Kochoń). (to za Rymutem) Nazwiska o takim samym początku tzn: Kochan...- cośtam ale nie -ski, wywodzone są od kucharza, to ze średniowysokoniemieckiego Koch = kucharz, albo od "kochania", naszego poczciwego.
Moim zdaniem popełniany jest błąd w tym optowaniu na siłę, że jak końcówka - ski, to już od jakiej wsi, w której ktoś mieszkał albo był jej przypisany pańszczyzną (bo o to tu w zasadzie chodzi), albo o wiele rzadziej, był jej właścicielem. Kompletnie pominięta w ten sposób została dyrektywa zaborcza po powstaniu styczniowym, aby upokorzyć polską szlachtę na terenie zaboru rosyjskiego, polegająca na "uszlachczeniu" końcówek nazwisk poprzez ich modyfikację albo dodanie końcówki - ski. Klasycznym przykładem, dowodem na moje słowa jest procentowy udział nazwisk kończących się na - ski, na Kujawach "ruskich i "niemieckich". Nie przytłumiły tej wyraźnej, rzucającej się w ucho różnicy ilościowej żadne następne pożogi, ani migracje.
Proszę o informację o nazwisku PRZYTOCKI, spotykam się z materiałami dotyczącymi tych samych osób które są pisane jako PRZETOCKI. Czy istnieją również inne oboczności fonetyczne ? Często w wyszukiwarkach pojawiają się nazwiska PRZYCHOCKI oraz PRZYTYCKI. Czyżby wynikało to z błędnych zapisów fonetycznych tego samego nazwiska ? Byłbym niezmiernie wdzięczny za wszelkie informację.
Ciekawą informację uzyskałem z http://teki.bkpan.poznan.pl/index_regesty.html
Grodzkie i ziemskie > Poznań > Inskrypcje > XVI wiek > Część A 703 (Nr. 970) 1600 N. Stanisł. Przytocki, mający rok 85-y, ol. Wojciecha Lezeckiego s. Przytockiego, prefekta obu zamków król. w Wilnie, brat rodz. cioteczny, zeznał, iż było ongiś 3 braci rodzonych: GG. Jerzy, Jarosław i Jan Łezeccy we wsi Łęscze dziedzice niedzielni, które to dobra ojczyste ich w Łęscach na nich po ojcu ich spadłe dali G. Sędziwojowi Przytockiemu bratu ich ciot. rodz., dziedzicowi w Przytoczno, Goraj i Krobielewo, sposobem zamiany, a Sędziwój za te dobra Lężce popowyższemu ol. Jerzemu Ł., ojcu prefekta ol. Wojciecha, swe części dziedz. we wsi Przytoczno, od których Jerzy zwał się Przytockim, a Jarosławowi Ł-mu, ojcu ol. Joachima Ł., Piotra i Wojciecha Gorajskich ojca, całe części we wsiach Goraj i Krobielewo rezygnował, od którego to Goraj Jarosław Ł. wziął nazwisko. Janowi zaś Ł-mu Sędziwój P. za dobra jego dał pewną sumę pieniędzy, za które ów Jan kupił wieś Piekary, od której nazwany Piekarskim. Dalej tenże Stanisław P. zeznał, iż ol. Mikołaj Przyt. ojciec Reginy, ż. Piotra Biskupskiego, i Doroty wd. po ol. Janie Jaraczewskim Przytockim, które windykowały obok innych spadkobierców pewne prawa po + prefekta zamku wileń., z jednej atki tymże ol. Wojciechem Ł. s. Przyt. prefektem, a z innego ojca, tj. Przytockiego, zrodzone, który to Przytocki nie był z domu Łężeckich, bo Wojciech i Mikołaj to byli bracia przyrodni, nie zaś rodzeni (f. 1006v)
oraz z powieści Obrona Sokołowa: Śpiew bohaterski w IX pieśniach Morgenbesser, Aleksander (1816-1893)
Oto Przytoccy! niezwykłej urody Czoła po kołnierz, a nosy po brody; Trzydziestu mężów liczy ta rodzina, A każdy z częścią przed nią głowę zgina. Jacek Przytocki stoi na ich czele Wszędzie, tak w radzie, jako i w kościele, Dla niego pierwsza w ratuszu szklanica, A podczas sumy pierwsza jemu świeca; I gdy przed sumą różaniec śpiewają, Bez żadnej sprzeczki głos pierwszy mu dają; Różańcowego bractwa on seniorem, I sygnaturki on restauratorem. Bo gdy raz piorun lipy porozpłatał, On obręczami ściągnął je, połatał, (Gdyż szczep Przytockich od czasów Noego Wiernie się trzyma cechu bednarskiego), Za to wyrokiem dzwonnika i dziada "Restauratora" przydomkiem dziś włada. Onto był wójtem sokołowskiej gminy Dla wielkiej cnoty, głębokiej doktryny. Bo jaki sędzia z niego sprawiedliwy! Raz gdy o prosię toczył się spór żywy A zapaśnicy zgodzić się nie chcieli, Bem litigiosam rzucił do Sukieli! I każdy rad był z takiego wyroku, Proces się skończył nie czekając zmroku, A co największa, że nic nie kosztował, Jeszcze pan sędzia miodem poczęstował; Bo nasz Przytocki bogacz należyty, Jaki ma żupan, jaki pas ma lity! Zresztą ojcowie, ani jego wnuki Jak on, bednarskiej nie umieli sztuki; Wszak on wynalazł, jak mówią, nie ręczę, Parą pobijać na beczkach obręcze. Prócz tego ziemskie posiadał dziedziny Dwa morgi pola na same jarzyny! A dom wspaniały i twardo drewniany Z dwóch stron najbielszem wapnem pomazany; Na nim dach suty, pobity gątatmi Nawet dwa okna z szklannemi szybami! I ruchomości niemałe posiadał, Lecz o tych nigdy nikomu nie gadał; A gdy człek każdy ma swoje słabości, Także pan Jacek nie był więc bez ości, Wszak bracia szewcy liczą mu do winy, Że kładł bednarstwo nad wszelkie doktryny, Boć tak tę sztukę wynosił i cenił, Że ją najstarszą z wszystkich rzemiosł mienił, I widząc księżyc, słońce, gwiazdy, tęczę "Patrzcie! to wszystko, mówił, są obręcze!" Wynosił także swoich antenatów Nad wszystkich panów, królów, potentatów. Maciek Przytocki, był woźnym aż w Bieczu A z niego Jacek pochodzi po mieczu, I czyż do chluby niedosyć przyczyny Do słusznej dumy, stawiania czupryny? Wojtek Przytocki, nie chcąc być bednarzem U wojewody został sekretarzem 1 w skutek tego władzę mu nadano Sekretne rzeczy wynosić co rano! I zawsze Jacek wspomina przy łyku O sekretarzu Wojtku nieboszczyku. Miał restaurator trzech rodzonych braci, Z głowy fortuny nie tyle bogaci. Cóż o nich mówić? ot, byli bednarze, A oprócz tego najwięksi świniarze, Bo nikt w tem mieście, jakiegobądź cechu, Handlu świniami nie liczy do grzechu.
Co ciekawe moja rodzina od pokoleń zamieszkiwała kresy wschodnie: Sokołów, Skole, Stryj Drohobycz oraz rejon wielkopolski
Proszę o informację o nazwisku PRZYTOCKI, spotykam się z materiałami dotyczącymi tych samych osób które są pisane jako PRZETOCKI. Czy istnieją również inne oboczności fonetyczne ? Często w wyszukiwarkach pojawiają się nazwiska PRZYCHOCKI oraz PRZYTYCKI. Czyżby wynikało to z błędnych zapisów fonetycznych tego samego nazwiska ? (...)
Ciekawa kwestia. Zacznę od etymologii powyższych nazwisk. Przetocki i Przytocki - jak zwykle, kończy się na -cki, -ski więc pochodzi od miejscowości. Od Przytocznej wsi i gminy (obecnie) na Ziemi Lubuskiej, która dawniej zwała się Przetoczno. (Albo od podobnej na Lubelszczyźnie.)
Przytycki - od "przymówki, przytyku", "ktoś komuś przygaduje, robi przytyki". Przychocki - od miejscowości Przychody, albo Przychód. Tych miejscowości jest całkiem sporo rozrzuconych po całej Polsce.
Co do sugerowanej możliwości ewolucji nazwiska. Jestem jak najbardziej za! Posłużę się przykładem rodziny mieszkającej w mojej miejscowości, która pojawiła się w aktach chrztów ich dzieci i chrztów innych dzieci, gdzie oni byli chrzestnymi. Nazwisko Śliwa. Pojawiły się wersje: Śliwka, Śliwkowski, Śliwiński, Śliwek, Śliwska, Śliwczewska, Śliwczyna. To z pewnością osoby z jednej rodziny i z jednego domu. Te wersje nazwiska zanotowano w latach 1768 - 1798. W miejscowości opodal: Golas, Golasik, Golasiński, Gołas, Gołasiński. W innej miejscowości opodal: Wojas, Wojasik, Wojasiak, Wojasiński. Jeszcze w innej: Chybzio, Chybzik, Hybziu, Chybziński, Chybzieński. Albo miejscowych młynarzy, czyli ludzi w miejscowym środowisku raczej znanych: Jezieroski, Jezierski, Jeziorkowski, Jęzorowski, Jęziorowski, Jeziurski. Co zabawne przy ostatnim w gwarze kujawskiej to nazwisko brzmiało naprawdowpodobniej Jinzierski. Jezioro to Jinziero Z nazwiskami do 1812 roku działy się cuda nie widy. Prawie codziennie widzę jak wikary (a jeszcze częściej jakiś zakonnik na gościnnych występach) usiłuje zapisać literacko nazwiska podawane gwarą miejscową i nie zawsze mu to składnie wychodzi. Przypuszczam, że w większości tych wariantów nazwisk dokładnie o to chodzi. Druga hipoteza, którą już tu kiedyś postawiłem związana jest z kasą. Czym sowitsza opłata za jurastolę to i zapis nazwiska dokładniejszy i "dokładniejszy". Oczywiście są to jedynie moje sugestie. W podanych przez pana przykładach nie dostrzegłem natomiast charakterystycznych przekręceń dla transliteracji z polskiego na łacinę.
Sapuła - w grupie nazwisk pochodzących od sapać ‘dyszeć’, też od staropolskiego sap ‘syk’.
Bibliografia
Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Pani Ewo. To ja się tradycyjnie z Rymutem nie zgodzę.
Grupa nazwisk, a jest ich chyba kilka setek, mająca w podstawie "sap" wcale nie musi i najprawdopodobniej nie pochodzi od sapania i takich tam. Owszem, jakaś część tych nazwisk konkretnie powstających w konkretnej sytuacji czasu i miejsca od sapania, czy sapka powstać mogła. Błędna jest również w dużej mierze etymologia od miejscowości Sapy dla niektórych z tej grupy nazwisk.
Sap to miejsce, mokradło, moczary, teren błotnisty,ale też podmokły teren uprawny, słowo funkcjonujące w całej słowiańszczyźnie i chyba germańszczyźnie od faftu tysięcy lat. I to jest moim zdaniem podstawa znaczeniowa tego konkretnego i większości nazwisk z tej grupy. Jożin z Bażin" (czyli bagien) to czechizm, a "Jerzy ze sapów" to polonizm. Stąd pochodzi słowo saper czyli facet, który przeprowadzał przez bagna (później: budował drogi przez bagna).
Poza tym: sapuła to chyba również marny kucharz, jakiś oberżysta, który zupę zacierkową tylko potrafi uwarzyć. . Sap = mniej więcej polewka, czyli zupa z tego co się pod rękę nawinie i do garnka wrzuci. Zup rożnych z rdzeniem sap: jest kilkanaście np kartoflanka, śledziowa, kapuśniak bez dodatków, wspomniane zacierki z mąki itp. To nie wszystkie. Możliwe są jeszcze pochodzenie od: sap = nerwa, dąs, obraza sap = odgłos taki jak przy spalaniu lontu strzelniczego, ludzki skrzekliwy syczący głos sapa = skóra ludzka = los biednych poniewieranych ludzi sapa = na wschodzie: motyka, taka do kopania ziemniaków.
Odnoszę wrażenie, że końcówka - uła sugeruje region gdzie nazwisko powstało.
Jak zwykle proszę o nieco lekkie traktowanie etymologii nazwiska. Na prawdę trudno jest dokładnie wskazać co konkretne nazwisko znaczy, a powyższa nieco poszerzona analiza również na to wskazuje. źródła - podpórki: jak zwykle wielkie słowniki: gwar, warszawski, staropolski, polszczyzny 16 wieku, słownik starego niemieckiego. Pozdrawiam pięknie.
Co prawda etymologia dotyczy nazwisk Sapała i Sapka, ale w nagłówku dodano, że również nazwisk podobnych. Proszę zwrócić uwagę na następujący fragment na stronie 398: "Proste zatem, zdawałoby się, nazwisko Sapała, gdy wniknąć w jego podstawę, bardzo złożone wywołało problemy." Źródło: Edward Breza Nazwiska Pomorzan pochodzenie i zmiany tom II, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002.
Tak jak napisałem, to jest moje zdanie i je powtórzę. Lwia część nazwisk nie pochodzi od sapania, a od wyrażenia "facet z mokradeł", ewentualnie od charakterystycznego świszczącego głosu czy kucharzenia.
Nie zgodzę się, że ktoś przyjmował, albo otrzymywał nazwisko pogardliwe. Co innego przezwisko funkcjonujące potocznie w lokalnej społeczności a co innego nazwisko zapisane w księgach. Tu z czymś takim mamy do czynienia. Na szali stoją konkretne niepogardliwe co do treści zawody, cechy i wyzwisko.
jeśli można proszę o znaczenie nazwiska Michaliszyn.
Wiem, że pochodzi od biblijnego imienia Michał, które zaś pochodzi od hebrajskiego mikha’el , czyli " Któż jest jak Bóg " ( Quis sicut Deus ). Może również oznaczać " do Boga podobny "(Deo simile est.), nosił je pierwszy z archaniołów. W Apokalipsie św. Jana Św. Michał Archanioł - książę aniołów zwyciężający Lucyfera. Jako pogromca szatana strzeże ludzi od sideł szatańskich na Ziemi. Opiekun Kościoła i każdej duszy ludzkiej w czyśćcu. Od dawnych czasów wierzono, że Michał stoi u wezgłowia umierających i towarzyszy duszom w drodze do nieba. Uważany przez Kościół za najpotężniejszego patrona, zaraz po Matce Bożej. W Polsce notowane od XII wieku. Spolonizowana postać Michała występuje w formach łacińskich jako Michael, Michachel, Michael (angielskie ), Michael, Michel (niemieckie ), Michel (francuskie ), Miguel (hiszpańskie ), Michele (włoskie ), Mihail, Mihajlo (rosyjskie), Michal, Michael (czeskie), Mihal (słowackie), Mihailo, Mihajlo, Mikailo, Miho, Miko (połud.-słow.)
Końcówka - " szyn " typowa dla Rusi.
Co Pani o tym sądzi?
Delikatne przypowieści o Michale, które bardzo lubię,
cyt:
Michał trzy dni zdychał, a czwartego kluchy wpychał. Gdy noc jasna na Michała, to nastąpi zima trwała. Jeszcze tego nikt nie słyszał, żeby babie było Michał. Ale, ale, mój Michale. Michałek niedbałek. Na Michała łowcy chwała. Bierz Michale, co Bóg daje. Jaki Michał, taka wiosna. Święty Michał do szkół wpychał. Smutnie przeżyjesz lata stare, gdy zakochasz się w Michale.
Stworzyła Pani piękną etymologię nazwiska Michaliszyn., zgodną z Rymutowską. Gratuluję. Nic tu nie dodam. No może tyle, że imię Michał notowane jest w Polsce od XII wieku. I jeszcze raz dodam, że najlepsze, najpełniejsze i najpiękniejsze etymologie tworzą genealodzy.
Dodam tylko tyle, że Michaliszyn jest nazwiskiem patronimicznym, czyli pozwala zdefiniować ojca. Do imienia Michał dodano prefiks typowy dla zamieszkiwanego obszaru. Myślę, iż zasadnym będzie stwierdzenie, że prefiks dotyczył pierworodnego syna. W ten oto sposób syn Michała otrzymał nazwisko Michaliszyn.
Kasprzycki - od imienia Kasper. Imię znane w Polsce od XIV wieku, notowane jako Kasper, Kaspar, Gasper, Gaspar, Kasfar. Pochodzenie nie jest pewne, być może wywodzi się z języka perskiego, od kansbar ‘stróż skarbca’.
Tarasewicz - to od imienia Taras, używanego na Rusi, z greckeigo Táras, możliwe też od apelatywu taras, ze staropolskiego ‘więzienie, grobla’.
Bibliografia
Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
