Susza, pow. lepelski

Susza, wieś i dobra nad jeziorem t. naz., pow. lepelski, w 3 okr. pok. do spraw włość., gm. Kamień, na płn.- zach. od Uły, o 10 w. na płn.-zach. od Boczejkowa, 30 w. od Lepla, a około 100 w. na zach. od Witebska. Dobra mają 798 dzies. ziemi dworskiej. W 1863 r. było 121 dusz rewiz. Posiada kaplicę katol. par. KamiennoHubin. Znajdował się tu niegdyś bardzo silny zamek, wzniesiony na półwyspie jeziora w 1566 r. z polecenia Iwana Groźnego i zwany Kopiec. Podług Pachołowieckiego, który podał widok warowni na jednej ze swych kart, była ona w czworobok wzniesiona i otoczona murem z 7 basztami i 2 bramami i oblana wodami jeziora, przez które przeprowadzony był most, łączący ją z brzegiem. W 1579 r. d. 9 października twierdza wziętą i zburzoną została przez hetmana kor. Mieleckiego. Obecnie nie pozostało nawet śladów po zamku. Dobra stanowiły niegdyś własność Stabrowskich. W 1616 r. Piotr Stabrowski, kasztelan parnawski, z żoną swą Teodorą z ks. Sanguszków zastawiają S. Michałowi Sokolińskiemu, wwdzie połockiemu, w sumie 1600 kóp gr. lit. Po śmierci Piotra S. dostaje się w dziele Jerzemu, który w 1620 r. zastawia ją w sumie 1600 kóp Janowi Wołkowi; w 1622 r. tenże Wołk odstępuje swoje prawa Michałowi Sokolińskiemu. Następnie Ludwik i Konstancya z Przecławskich (l-voto Stabrowska) Oborscy, kasztel, liwscy, Antoni, Jan i Adam Stabrowscy zastawiają S. Florianowi Sokolińskiemu. W 1702 r. Franciszek i Jerzy Piotrowiczowie Stabrowscy S., spadłą na nich po ojcu, będącą w zastawie u Sokolińskich, sprzedają za 12000 talarów bitych Konstantemu Szczyttowi, który w 1711 r. zapisuje ją synowi swemu Janowi, kasztelanowi inflanckiemu, ten zaś sprzedaje Franciszkowi i Antoninie z Bielikowiczów Przeciszewskim, podkomorzym żmujdzlcim, od których przeszła do Wasilewskich, później Stołyhwów, Bohdanowiczów, obecnie Adama Korsaka.
[SGKP]