Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Brzeg Wisły Przed Nową Bramą (Kraków)
21.08.2009 19:43
Teren ten zwany był różnie - pierwotnie Rybitwy (nazwa przeniesiona później dalej), Brzeg Wisły, Przed Nową Bramą, Brzeg Miejski. Obszar leżący obecnie po obu stronach obecnych ulic: Gertrudy, Starowiślna, Wielopole, Librowszczyzna. W Średniowieczu koryto Wisły przebiegało obecnym nurtem ul. Dietla i Daszyńskiego. Prądnik wpadał do niej m.w. w okolicach ul. Łazarza i Blich, spływał z góry zasilając 3 młyny. Osada rozciągała się od stawów (położonych w ok. ob. ulic Sarego i Sebastiana), do starego koryta Wisły i Prądnika. Z północy graniczyła z terenami kościoła św. Mikołaja i osadą określaną jako "Przed bramą Mikołajską". Teren ten, nazywane również "Rybitwy" był pierwotnie osadą rybacką. Posiadał dogodne łagodne plateau ułatwiające komunikację Wisła-miasto. Z tego powodu powstawało tu wiele zakładów. Teren był obejmowany przez dwa, później trzy) kościoły, istniejącą od 1389 parafię św. Mikołaja, kościółek szpitalny, oraz od 1432 gotycki kościółek św. Gertrudy, fundacji Wierzynka (miejsce obecnego szaletu u wylotu ul. Siennej), zburzony w 1822r. Przy tym kościele wieszano wisielców. Teren na plantach zapadał się jeszcze w latach 70-tych XX wieku - zapewne pod wpływem zasypywania się pustek piwnicznych. Do dzisiaj nieprzebadany.
1257 - Nadanie terenów tych i bardziej na północ klasztorowi cystersów w Mogile.
1286 - Leszek Czarny zezwala dominikanom przeprowadzić kanał z Rudawy (zapewne trasą m.w. ob. ul. Westerplatte a potem na Gródku)
XVIw - Były tu usytuowane stajnie, staw, 8 pieców wapiennych, było to też miejsce wyładunku drewna, usytuowano tam cieślarnię miejską. Mieści się tam też dom farbiarza, szlifiernie.
1389 - Ustanowienie parafii kościoła św. Mikołaja
1392 - Wzmocnienie brzegu Wisły za k. św. Mikołaja 62 drewnianymi palami
1393 - M.w. od tego czasu istniej Brama zw. Nowa, odtąd tereny zaczynają być nazywane "Przed Nową Bramą"
1397 - Budowa nowej drogi przed bramą (zapewne m.w. ob. ul. Starowiślna)
1402 - 1401-3 budowa nowej przekopy od bramy św. Mikołaja do bramy Grodzkiej
1420 - Niklos Lejpniger i jego bratanek Hanusz mają założyć staw (zwany potem od ich nazwiska) - Staw ten istniał do 1865 - rejon ul. Sarego, Bogusławskiego, Sebastiana
1422 - Nadanie ogrodu (ok. ob. ul. Wielopole)
1468 - Powódź zatapia tereny po mury miejskie
1475 - Kolejna powódź niszczy ogrody warzywne
1432 - Fundacja gotyckiego kościoła św. Gertury
1495 - Kolejna powódź
1528 - Wybudowanie szpitala i kościółka św. Sebastiana
1531 - Przeznaczenie szpitala św. Sebastiana i Rocha dla chorych wenerycznie
1533 - Zbudowano tam tartak.
1534 - Nad Rudawą mieszczą się stajnie miejskie i gospoda - posiada ją Wieczorek, płaci za nią dochód jeszcze przynajmniej przez 8 lub więcej lat
1536 - Ogród ob. ul. Wielopole należy do Stanisława Guttetera s. Pankracego
1539 - Przywilej zbudowania "wielkiej piły" poruszanej siłą wody.
1550 - 1534-1558 notowano tu topnię łoju, dom farbiarza (na wale z dala od Bramy, cieślarnię z wielką piłą, szlifiernię (wł. Walenty Golumbek), topnię wosku (Marciej Schratell), domy (Stanisław Zachiweja - koło stajni, Błażej - na przeciw stajni, Wojciech Szyszka, na brzegu k. Kutlofu, Piotr Siracki - kowal, Jan Golumb - kowal, Maciej Sczirba - kowal, Mikołaj Skrzypek "Prosiątko" - murarz, Jan - cieśla, Zofia Tatkowa, Maciej Gaweł, Jan Gayszler, Andrzej Przybyłka, JerzyHarrfelder - farbiarz, Marcin Jasywak - cieśla, Jakub Fogel - klucznik, Jakub Skawinka, Marin i Katarzyna przagoda), ogrody (Piotr Tanigel - po prawej stronie idąc od Bramy, Mikołaj Stano - po lewej idąc od Bramy, Stanisław Gutter - po zm. Erazmie Kurpce - koło ob. ul. Blich, oraz drugi naprzeciwko rakarza, ogród po Mikołaju Serafinie, ogród po Gawronie - na przeciw stajni nad Rudawą.
1563 - Przeniesiono tu skład soli
1564 - slusarnię królewską koło młynu Kutlowskiego dzierżawi Walenty Siebenberger - płatnerz królewski
1599 - Na wyspie stawu kaplica św. Sebastiana
XVIIw - W wiekach późniejszych był własnością Wielopolskich i Librowskich.
1655 - Przekopanie nowego ujścia Rudawy przez Szwedów powoduje zanik wody w korycie tam gdzie ob ul. Blich. Szwedzi burzą kościół św. Mikołaja i ustawiają tam stanowisko armat strzelających w kierunku bramy Mikołajskiej.
1801 - Zniesienie jurysdykcji osady nazywanej już wówczas "Brzeg Miejski"
1822 - Zburzono kościół św, Gertrudy
1865 - Znikają resztki stawu Lejpniger - pozostaje pałacyk na wyspie.
[SGHKrak]
Widok obecny (stojąc jakby przed bramą) - panorama - obrazek można przesuwać
[norc]b781414c14ff525be9938d4eddd96673&ppa=120.8&r=-174.2&vla=-13.2&lz=60&acc=c512a054-e965-4ef5-a5c9-ad339ff9df77
1257 - Nadanie terenów tych i bardziej na północ klasztorowi cystersów w Mogile.
1286 - Leszek Czarny zezwala dominikanom przeprowadzić kanał z Rudawy (zapewne trasą m.w. ob. ul. Westerplatte a potem na Gródku)
XVIw - Były tu usytuowane stajnie, staw, 8 pieców wapiennych, było to też miejsce wyładunku drewna, usytuowano tam cieślarnię miejską. Mieści się tam też dom farbiarza, szlifiernie.
1389 - Ustanowienie parafii kościoła św. Mikołaja
1392 - Wzmocnienie brzegu Wisły za k. św. Mikołaja 62 drewnianymi palami
1393 - M.w. od tego czasu istniej Brama zw. Nowa, odtąd tereny zaczynają być nazywane "Przed Nową Bramą"
1397 - Budowa nowej drogi przed bramą (zapewne m.w. ob. ul. Starowiślna)
1402 - 1401-3 budowa nowej przekopy od bramy św. Mikołaja do bramy Grodzkiej
1420 - Niklos Lejpniger i jego bratanek Hanusz mają założyć staw (zwany potem od ich nazwiska) - Staw ten istniał do 1865 - rejon ul. Sarego, Bogusławskiego, Sebastiana
1422 - Nadanie ogrodu (ok. ob. ul. Wielopole)
1468 - Powódź zatapia tereny po mury miejskie
1475 - Kolejna powódź niszczy ogrody warzywne
1432 - Fundacja gotyckiego kościoła św. Gertury
1495 - Kolejna powódź
1528 - Wybudowanie szpitala i kościółka św. Sebastiana
1531 - Przeznaczenie szpitala św. Sebastiana i Rocha dla chorych wenerycznie
1533 - Zbudowano tam tartak.
1534 - Nad Rudawą mieszczą się stajnie miejskie i gospoda - posiada ją Wieczorek, płaci za nią dochód jeszcze przynajmniej przez 8 lub więcej lat
1536 - Ogród ob. ul. Wielopole należy do Stanisława Guttetera s. Pankracego
1539 - Przywilej zbudowania "wielkiej piły" poruszanej siłą wody.
1550 - 1534-1558 notowano tu topnię łoju, dom farbiarza (na wale z dala od Bramy, cieślarnię z wielką piłą, szlifiernię (wł. Walenty Golumbek), topnię wosku (Marciej Schratell), domy (Stanisław Zachiweja - koło stajni, Błażej - na przeciw stajni, Wojciech Szyszka, na brzegu k. Kutlofu, Piotr Siracki - kowal, Jan Golumb - kowal, Maciej Sczirba - kowal, Mikołaj Skrzypek "Prosiątko" - murarz, Jan - cieśla, Zofia Tatkowa, Maciej Gaweł, Jan Gayszler, Andrzej Przybyłka, JerzyHarrfelder - farbiarz, Marcin Jasywak - cieśla, Jakub Fogel - klucznik, Jakub Skawinka, Marin i Katarzyna przagoda), ogrody (Piotr Tanigel - po prawej stronie idąc od Bramy, Mikołaj Stano - po lewej idąc od Bramy, Stanisław Gutter - po zm. Erazmie Kurpce - koło ob. ul. Blich, oraz drugi naprzeciwko rakarza, ogród po Mikołaju Serafinie, ogród po Gawronie - na przeciw stajni nad Rudawą.
1563 - Przeniesiono tu skład soli
1564 - slusarnię królewską koło młynu Kutlowskiego dzierżawi Walenty Siebenberger - płatnerz królewski
1599 - Na wyspie stawu kaplica św. Sebastiana
XVIIw - W wiekach późniejszych był własnością Wielopolskich i Librowskich.
1655 - Przekopanie nowego ujścia Rudawy przez Szwedów powoduje zanik wody w korycie tam gdzie ob ul. Blich. Szwedzi burzą kościół św. Mikołaja i ustawiają tam stanowisko armat strzelających w kierunku bramy Mikołajskiej.
1801 - Zniesienie jurysdykcji osady nazywanej już wówczas "Brzeg Miejski"
1822 - Zburzono kościół św, Gertrudy
1865 - Znikają resztki stawu Lejpniger - pozostaje pałacyk na wyspie.
[SGHKrak]
Widok obecny (stojąc jakby przed bramą) - panorama - obrazek można przesuwać
[norc]b781414c14ff525be9938d4eddd96673&ppa=120.8&r=-174.2&vla=-13.2&lz=60&acc=c512a054-e965-4ef5-a5c9-ad339ff9df77