Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Raciborowice, pow. chełmski

6.03.2010 08:43
Raciborowice - pow. chełmski, woj. lubelskie

Wzmiankowane w 1399r. Należały wówczas do Parafii Rzymskokatolickiej w Hrubieszowie. Od 1443r. jako Raciborowice. Raciborowice Kolonia od 1970r. W 1827r. wieś i folwark- 18 domów , 158 mieszkańców, parafia Moniatycze w latach międzypowstaniowych.

Do zabytków architektury na tym terenie zalicza się Zespół Dworsko – Parkowy Kastorych w Raciborowicach – przełom XVIII i XX wieku. Dworek w Raciborowicach istniejący do dziś jest położony przy trasie Chełm – Hrubieszów. Otacza go w części zachowany zespół parkowy składający się głównie ze świerków i grabów. Powstanie dworu datuje się na drugą połowę XIX wieku i związany jest z rodziną ziemiańską Wydżgów, która majątek Raciborowice, Kurmanów i Zaniże posiadała już w XVIII wieku. W 1805 r. majątek ten odziedziczył po ojcu Pawle syn Wincenty. Po nim na mocy testamentu z 1853 r. całość dóbr przejął Bogusław Wydżga, a następnie jego dzieci: Józef, Kazimiera, Helena i Karol. Józef scalił ponownie majątek kupując i przejmując części należące do siostry Kazimiery i brata Karola, by potem przekazać go synowi Józefowi Marianowi Tomaszowi Wydżga. Prawdopodobnie w tym czasie powstał zespół dworsko parkowy w Raciborowicach.

Około 1928r. dwór zakupił Władysław Kastory, który zamieszkał tam z żoną Heleną i gromadką dzieci. Helena została zamordowana w akcie zemsty przez pisarza raciborowskiego, zwolnionego za kradzież z pracy. Druga żona Władysława Anna była stryjeczną siostrą Heleny, z którą Kastory miał czworo dzieci. Władysław uczcił pamięć zamordowanej żony i w miejscu, gdzie zginęła postawił w 1939r. kapliczkę.

Władysław Kastory za dobrą służbę wojskową w legionach został odznaczony w 1930 r. Krzyżem i Medalem Niepodległości. Brał również udział w kampanii wrześniowej w stopniu porucznika. Ranny w prawe ramię dostał się do szpitala w Chełmie, skąd z podpisem lekarza niemieckiego zwolniony został ze szpitala i z niewoli pod pozorem zainfekowania różą.

W okresie okupacji pełnił obowiązki łącznika pomiędzy AK a BCH na terenie powiatu hrubieszowskiego. Został zamordowany we wrześniu 1943 roku na drodze z Hrubieszowa do Chełma. W 1945 roku Anna Kastory przeprowadziła się wraz z dziećmi do Uchań, gdzie objęła posadę nauczycielki w Szkole Przysposobienia Rolniczego.

Na obszarze folwarku był młyn wodny, destylarnia, piec wapienny, cegielnia. Była również w miejscowości szkoła podstawowa. W 1900r. w wykazie dróg bitych do kategorii traków głównych, czyli tzw. Państwowych zaliczono szosę Uściługską (od Lubina przez Chełm do Raciborowic). W 1870 roku długość drogi bitej wynosiła około 89 wiorst. W skład traktu wchodziła także droga gruntowa, jej długość wynosiła 33 wiorsty. W 1926r w Raciborowicach prowadziły działalność miedzy innymi: Spółdzielnia Spożywców „Dźwignia”, młyn motorowy, kołodzieje: A. Barański, J. Mazur, J. Trusz, Tkacze: S. Domański, T . Kowalczuk, S. Zwoliński.

Spis ziemian Rzeczpospolitej Polskiej z roku 1930 wymienia się jako dzierżawcę Raciborowic Aleksandra Gorlicza . W 1954 roku ukazało się orzeczenie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Hrubieszowie. Na mocy, którego 224, 77 ha ziem po osobach przesiedlonych do ZSRR przeszło w 1945r. wraz z wszelkimi przysługującymi im prawami na własność państwa.

Bibliografia

http://www.bialopole.eurzad.eu

Odpowiedzi (2)

2.11.2017 14:46
Raciborowice wś i fol., pow. hrubieszowski, gm. Białopole, par. Moniatycze (wchód, obrządku Buśno), odl. 20 w. od Hrubieszowa, posiadała cerkiew fil. par, Buśno, szkołę począt. ogólną.W 1870 r. istniały na obszarze folw.: młyn wodny, dystylarnia, piec wapienny, cegielnia. Znajdują się tu pokłady marglu i torfu. W 1827 r. było 18 dm., 158 mk. W pobliżu R. wypadnie prawdopodobnie st. dr, żel. projektowanej od Chełma, do połączenia z linią galicyjską Lwów-Bełżce. W 1870 r. fol. R. rozl. mr. 2186: gr. or. i ogr. mr. 506, łąk mr. 338, past. mr. 58, lasu mr. 903, zarośli mr. 207, nieuż. i wody mr. 74; bud. mur. 5, z drzewa 35; las urządzony. W skład dóbr wchodziły poprzednio: wś R. os. 37, z gr. mr. 255; wś Zaporze os. 15, z gr. mr. 180; wś Korma nowo os. 18, z gr. mr. 229.

[SGKP]
2.11.2017 14:49
1884 - rodzi się tu Józef Szlosek, ekonom, dzierżawca a następnie właściciel dóbr Jaśniszcze i Palikrowy niedaleko Podkamienia.[akt ślubu, par.Podkamień]