Kwiatkowice, folw. należący do Umiastowskich, nad stawem, pow. oszmiański, 3 okr, adm., od Oszmiany o w. 46, od Dziewieniszek w. 16, mk. katol 85 (1866). Kaplica katol. parafii Subotniki [SGKP]
Położony 30 km od miasta handlowego Lidy, 12 km od stacji kolei szerokotorowej Gawia, 4 km od urzędu pocztowego w Sobotnikach.
Na schodach dworu
Emilia Klementyna z domu Umiastowska von Nandelstaedt h. Pierzchała (Roch III), ur.07.12.1897 r. w Wilnie, zm. 22.09.1984 r. w Warszawie
Kwiatkowce od wieków podlegają gminie i parafii Sobotniki. Są to historyczne ziemie powiatu Oszmiańskiego województwa Wileńskiego Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Podobnie jak Sobotniki, Kwiatkowce były własnością Radziwiłłów, którą oddzielnie dawano w zastaw. Na przykład w roku 1689 Stanisław Kazimierz Radziwiłł, ostatni ordynat na Klecku, zastawił je u pani Hewlowej z domu Tyzenhauz, stolnikowej parnawskiej (Jadwiga c. Gotarda, żona 1-v Konstantego Hewla - przyp. DHRP).
Marian Wacław Ciemniewski h. Prawdzic, ur.10.12.1882 r. w Horodyszczu na Lubelszczyźnie, zm. 23.02.1959 r. w Warszawie
Teresa Ciemniewska, siostra Mariana
Około 1807 r. Sobotniki i Kwiatkowce zostały nabyte przez Umiastowskich. W 1866 r. majątek liczył 85 mieszkańców. W 1897 r. w było w nim 6 zagród i 116 mieszkańców, w 1905 r. 102 mieszkańców i 1910 dziesięcin ziemi (ok. 2082 ha). W tym czasie Kwiatkowce były własnością Mariana Umiastowskiego ożenionego z Maria Narzymską. Marian odziedziczył je po swoim ojcu Emilu, sukcesorze Antoniego, syna Jakuba. Jakub był pierwszym z rodu Umiastowskich właścicielem Żemłosławia, Sobotnik, Kwiatkowców oraz innych okolicznych wiosek i majętności. Dnia 11 sierpnia 1915 r. córka Mariana i Marii Umiastowskich, Emilia Klementyna, wyszła za mąż za Mariana Wacława Ciemniewskiego i od rodziców otrzymała majątek w posagu ślubnym.
Emilia Ciemniewska z córką Marysią, Kwiatkowce 1918 r.
Marysia i Ania Ciemniewskie
W latach 1921-1939 Kwiatkowce należał do gminy Sobotniki. Wpierw powiatu Wołożyńskiego, a od 1926 r. powiatu Lidzkiego województwa Nowogródzkiego Polski. W 1921 r. znajdowało się w nim 6 zagród i żyło 88 osób. W 1922 r. z majątku zostało wydzierżawione ok. 14 ha łąk w Sobotnikach za cenę 1000 dolarów. W 1929 r. dobra ziemskie Kwiatkowce liczyły 880 ha.
Marysia Ciemniewska (z lewej), Wilno 1934
Andrzej Ciemniewski z ojcem
W 1939 r. były to już tylko 342 ha z czego 4,7 ha obejmowało podwórza i ziemię pod budynki, gruntów uprawnych było ok. 260 ha (ogrody warzywne 1,68 ha, sady owocowe 3,3 ha, grunty orne 210,42 ha, łąki 42,36 ha, pastwiska 1,88 ha), lasów było 67 ha i nieużytków 11 ha. W skład majątku wchodziło samo fundum Kwiatkowce, łąka w Sobotnikach nad rzeką Gawią i las przy dawnej leśniczówce „Boży dar”.
Nekrolog Marysi Ciemniewskiej
Emilia Ciemniewska z córką Anną, Bliski Wschód
Teren na którym leżą Kwiatkowce jest łagodnie falisty, ze skłonami południowymi i północnymi o przewadze południowych. Opady bywają umiarkowane a poziom wód gruntowych dobry. Odwodnienie ziemi uprawnej było zbędne, gdyż opady odprowadzały w sposób naturalny wodę do rzeczki Matruny i zasilały żyzną wodą łąkę wzdłuż niej położoną.
Anna Ciemniewska, Teheran 1944 r.
Ciemniewscy z córką Anną, Bejrut 1946 r.
Gospodarstwo było samodzielne i dobrze prowadzone o starannej uprawie mechanicznej. Płodozmian upraw był dowolny. W połowie lat trzydziestych zaniechano stosowania nawozów sztucznych, używając jedynie obornika i łubinu. W majątku odbywały się coroczne kiermasze zbożowo-hodowlane. Rok 1939 był jednak dla niego niekorzystny, ponieważ wymarzły koniczyny i żyto gatunkowe. Wiosną na nie zamarzniętą ziemię spadł śnieg, a drutowce zniszczyły pszenicę. Wśród zabudowań majątku były: drewniany dwór na fundamencie murowanym kryty gontem, stajnia i mieszkanie dla furmana, kuźnia, czworak, ośmiorak, chlew, odryna, obora, stodoła, piwnica, zabytkowa mydlarnia i zabytkowy piętrowy lamus. Wartość budynków w 1939 r. wyceniono wówczas na 22 000 złotych. Inwentarz żywy obejmował: 24 konie, 64 sztuki bydła, 8 owiec i 50 świń. Sprzęt do uprawy ziemi był następujący: parowa lokomobila z młockarnią, sieczkarnią i cyrkularką; siewniki: rzędowy, rzutowy i nawozowy; wał Campbella, brony, pługi jedno i dwuskibowe. Stała służba folwarczna i wysokość jej rocznego wynagrodzenia: ekonom: 4800 kg żyta i 4800 kg kartofli plus 0,5 ha pod len i warzywa, utrzymanie 3 krów; kowal: 3200 kg żyta plus 0,5 ha pod kartofle, utrzymanie 2 krów; 9 fornali i 2 pastuchów: po 1440 kg żyta plus 0,75 ha pola, utrzymanie 1 krowy; gajowy: 1 ha łąki, utrzymanie 2 krów, 840 kg żyta; polowy 240 kg żyta, 1,5 ha łąki, paszę dla 3 krów.
Przestrzeń zasiewana: ozimina ok. 67 ha, zboża jare ok. 80 ha, okopowe ok. 20 ha, koniczyny ok. 34 ha, ugory ok. 12 ha. Przeciętny urodzaj zbóż, okopowych i koniczyn z 1 ha: pszenica i jęczmień 14q, owies 12q, żyto 11q, koniczyna 30 q, kartofle 150q.
Produkty rolne zbywano głównie w Iwiu oddalonym o 22 km. Najbliższy duży młyn był w Sobotnikach, mniejszy a także gorzelnia i maślarnia w Żemłosławiu 4 km od Sobotnik.
Zaludnienie okolicy było gęste, a wioski skomasowane. Ich mieszkańcy byli dość zamożni, dlatego niechętnie szli na roboty do majątku. W czasie żniw mężczyźni i kobiety zarabiali 2 złote dziennie, przy kopaniu ziemniaków 1,0 i 1,20 złoty dziennie. Niektórzy chłopi wyjeżdżali na stałe do Boliwii i sprzedawali swoją ziemię po 120 zł za hektar gotówką,. Popyt na nią i zdolności płatnicze nabywców były dość duże.
Drzewostany i ich wartość. Las majątku składał się z 3 części. Dwa obręby młodego lasu znajdowały się w fundum, a jeden starszego położony był 3 km od Kwiatkowców. Las był uznany za ochronny. Plan gospodarstwa leśnego obejmował tylko starszy obręb o powierzchni 18,22 ha, w którym był drzewostan świerkowy I klasy wieku (3,20 ha), II klasy wieku (11,10 ha) i płazowiny (3,92 ha) i został zatwierdzony przez Starostwo Lidzkie dnia 27.01.1936 r. na okres lat 1936-1945. System cięć przerębowy
Właściciel majątku otrzymał zezwolenie na wycięcie z niego pięciolecia 1939/40 w liczbie 486 świerków o masie 489,36 m3, za które wziął po 11 zł/m3. Był to jednak wypadek szczególny, a reszta lasu która nie była objęta programem, przez dłuższy czas nie miała przynosić dochodu. Dlatego też zastosowanie kapitalizacji stałego dochodu nie mogło mieć miejsca i do szacunku przyjęto jedynie wartość ziemi podleśnej 66 ha x 200 zł = 13200 zł.
Grunty podleśne były piaszczysto-próchnicze, na podglebiu częściowo gliniastym i piaszczystym, w niskich miejscach porosłe olchą i torfiaste.
Z sowieckiego spisu z 12.10.1940 r. wynika, że w Kwiatkowcach było 30 chat, mieszkało 161 osób i wioska była kolejno w ślesarskiej, kudejskiej, a od 1960 r. jest z powrotem w sobotnickiej gminie rejonu Iwie. W roku 1945 na bazie byłego majątku założono kołchoz im. Stalina. Obecnie Kwiatkowce należą do kołchozu Sobotniki. W 1999 r. było w nich 20 chat i 57 mieszkańców. Przed wioską jadąc od Sobotnik znajduje się kapliczka ze św. Nepomucenem zbudowana na przełomie XIX/XX wieków.
17 września 1939 r. sowieci dokonali zaatakowali Polskę i zajęli pod 50% jej terytorium. 10.02.1940 r. podczas srogiej i śnieżnej zimy miała miejsce pierwsza deportacja obywateli polskich na Sybir i do Kazachstanu. Objęła ona również właścicieli majątku Kwiatkowce Emilię i Mariana Ciemniewskich oraz ich córkę Annę. Druga córka Maria zmarła w 1937 r. i została pochowana w Sobotnikach. Syn Andrzej uniknął wywózki i walczył później pod ps. „Selim” w miejscowej Armii Krajowej. Był zastępcą Zdzisława Bułak-Bałachowicza ps. „Zdrój”, d-cy I kompanii VI Bat. 77 PP AK Ziemi Nowogródzkiej. Po wojnie znalazł się w Polsce. Jego rodzice i ciocia na zesłaniu pracowali w kopalni cyny w Kazachstanie. Z armią gen. Andersa wyszli z Rosji na Bliski Wschód. Podczas pobytu w Teheranie Emilia Ciemniewska uczyła języka francuskiego córkę brata szacha Iranu, Mohammada Rezy Pahlaviego. W Bejrucie przez parę lat była kierowniczką Domu Polskiego,
Po zakończeniu wojny Ciemniewscy znaleźli się w Anglii skąd szukali syna przez Czerwony Krzyż. Kiedy go odnaleźli, przyjechali do Polski i wkrótce dołączyła do nich córka. Marian, Emilia i Anna Ciemniewscy zostali pochowani razem w Warszawie. Andrzej zmarł w Katowicach.
[Na podstawie materiałów z rodzinnego archiwum Krzysztofa Ciemniewskiego, syna Andrzeja, i książki Pamiać, tom Iujeuski rajon, wyd. BEŁTA, Mińsk 2002, opracował Kazimierz Niechwiadowicz]
