Powstanie Styczniowe - uczestnicy

Imię zakonne Rafał. (1835 – 1907) – ur. w Wilnie, powstaniec styczniowy skazany na śmierć, zesłany na Syberię, po powrocie nauczyciel ks. Adama Czartoryskiego w Paryżu, wstępuje do Zakonu o.o. Karmelitów Bosych w Gracu, wraca do Polski 1892 r. przybywa do Wadowic, buduje klasztor, Wadowicki Karmel /1897 – 99/, jest wielokrotnie przeorem Wadowickiego Zgromadzenia, umiera w opinii świętości. W 1991 r. Papież Jan Paweł II dokonuje kanonizacji.

Ur. 21.1.1838 Mostowlany, s. Szymona i Weroniki Rybińskiej. Jeden z najczynniejszych członków organizacji powstańczej w Wilnie. Przed powstaniem przybył do kraju, stał się wraz z Edmundem Weryhą, Janem Koziełłą i innymi. Przeprowadził organizację w Grodnie, jeździł do Kowna, chciał poruszyć masy ludowe i wydawał w tajnej drukarni Rządu narodowego w języku białoruskim pisemko p. t. Mużyckaja prawda. Występował pod nazwiskiem Witold Witorzeniec. Mieszkał w murach Św. Jana, ostatni przedstawiciel władzy centralnej na Litwie. Ujęty został K. dopiero w 1.1864, na skutek zeznań Parfianowicza, złożonych przed Komisją A. M. Losiewa w Mińsku. Po dwumiesięcznych badaniach w Komisji śledczej, w murach po-Dominikańskich, której przewodniczył gen. Sobolewski, stracony został przez powieszenie 10/23 marca 1864 r. w wieku lat 26 na placu Lukiskim, niosąc tajemnicę swych działań wraz ze sobą do grobu.

Liszki, 4 października [1884]. Dziś odbył się pogrzeb śp. Jana Kałuskiego, nauczyciela ludowego w Rącznej, którego życie pełne niewynagrodzonej ofiary zasługuje na kilka słów wspomnienia. Młodym chłopcem, w smutnej pamięci 1846 roku, został na rozkaz ówczesnego tarnowskiego starosty Breidla porwany z VI klasy gimnazyalnej i ubrany mówiąc ówczesnym stylem w kamasze. W wojsku mimo wykształcenia prosty żołnierz, jako politisch verduchtig znosząc niezliczone szykany i maltreacye, dosłużył się przez długie lat 10 zaledwiestopnia kaprala. Dopiero w bitwie pod Solferynem mianowany został porucznikiem, a następnie nadporucznikiem. Nie długo się cieszył tak krwawo zdobytym stanowiskiem. Nadszedł rok 1863 a śp. J. Kałuski, w którym lat tyle ciężkiej i dodajmy ówczesnej służby wojskowej, zabijającej nietylko wszelkie uczucia patriotyzmu, ale wprost ducha, nie wytępiły miłości ojczyzny - porzuca wszystko i spieszy za kordon, by stanąć w szeregach walczącej za wolność braci. Moskiewskie kule oszczędziły mu życia z upadkiem więc powstania wraca pozbawiony wszelkich środków utrzymania, poraniony, chory, by się ukryć w domu przyjaciela p. Skirlińskiego w Liszkach. Za jego radą i pomocą otrzymał skromną posadę nauczyciela ludowego w Rącznej, na której do śmierci pracował. Umarł nagle 2 b. m. w domu p. Skirlińskiego w Śmierdzącej [dzisiejszym Kryspinowie, który do 1897 roku nosił taką nazwę - wyjaśnienie P.K.] dokąd czując się zupełnie zdrowym przed paru godzinami z Rącznej piechotą przyszedł. Śmierć lekka była mu jedyną nagrodą za życie pełne bólu i trudów. Pogrzeb jego był wymownym dowodem jaką sympatyą się cieszył, zarówno u ludu licznie zgromadzonego na cmentarzu, jak równie miejscowej inteligencyi i nauczycieli okolicznych, którzy wszyscy na oddanie ostatniej przysługi towarzyszowi do Liszek przybyli. Mowa wypowiedziana nad grobem w imeniu kolegów przez p. nauczyciela ze Zwierzyńca do łez obecnych wzruszyła. Ziemia zakryła znowu jedną ofiarę wielkiej miłości, niechaj dobremu synowi lekką będzie.

Jan Rogala-Kałuski, dowódca oddziału w Powstaniu Styczniowym, kierownik szkoły w Rącznej. Pochowany: Liszki k. Krakowa

Jan Kałuski, żołnierz z 1863 r., nauczyciel ludowy. Zm. 10.1884

Nauczyciel ludowy. Uczestnik powstania 1863 w oddziale puławczyków, ranny i więziony w Lublinie. W 1869 ukończył przerwaną Szkołę Główną - na którą zarabiał pracując w Szpitalu Dzieciątka Jezus. Publicysta, adwokat, obrońca Krożan (Wilno 1894). Założył Tygodnik Powszechny, oraz bierze udział w założeniu Opiekuna Domowego. W 1884 założył w Warszawie ogród zoologiczny - jedna przedsięwzięcie nie wyszło i stracił cały majątek. Żona: Maria Szlezygier. Zm. 1907 Warszawa