Marcin Slaski h. Grzymała, ur. ok. 1760, zm. 29.12.1789 Warszawa. Syn Adama, pułkownika Wojsk Koronnych i Anny Ludwiki Colonna-Walewskiej.
Dziedzic klucza nieznanowickiego. W 1786 r. wszedł jeszcze w posiadanie dóbr Krzysztoforzyce, a w 1789 r. został posesorem królewszczyzny Brzegi z Żernikami i Brzeźnem w pow. chęcińskim.
Był szambelanem JKM, posłem na sejmach w 1782 i 1786 r. oraz na Sejmie Wielkim (1788), delegatem Komisji Skarbu Koronnego (1782), podkomorzym nadwornym (1788) starostą brzegowskim, kawalerem Orderu św. Stanisława.
Zachowały się jego mowy i wystąpienia publiczne[2]. W swoich wystąpieniach sejmowych domagał się m.in. zniesienia Rady Nieustającej jako „narzędzia zagranicznej influencji czyli raczej zagranicznej intrygi”, wycofania wojsk rosyjskich z Rzeczpospolitej, zrzucenia gwarancji rosyjskich. Postulował też utworzenie Komisji Wojskowej, na czele której stanąłby hetman wielki koronny, argumentując, iż król dysponujący wojskiem mógłby dążyć do absolutyzmu.
Przy początku Sejmu Wielkiego domagał się odrzucenia "Opieki" imperatorowej i zwiększenia suwerenności w słowach m.in.: "Póki Polacy przemocy ulegać będą, póki im się własnymi prawami rządzić nie będzie wolno - póty nierząd w kraju, prawa gwałcone i wolność podejrzaną być nie przestanie (...) Już czas o Narodzie, aby (...) zrzucić te polityczne pęta niewoli, które nas krępują, i całe jestestwo nasze martwym i niedołężnym czynią (...) bo sądzę, że lepiej razem zginąć, niż powoli upadać, niszczeć i przyjść na koniec do tego punktu, gdzie już imienia Polaków, imienia tego wolnego i walecznego niegdyś narodu może nie zostanie (...)"[6] W 1788 brał też udział, razem z bratem Józefem, w pracach przy stworzeniu Funduszu na założenie fabryki sukiennej, gdzie żebracy mogliby nabywać pracę, umiejętności i środki do życia.[4]
Zmarł 28/29.12.1789 r. w Warszawie, gdzie w okresie posłowania mieszkał w pałacu Schütza i został pochowany w kościele Misjonarzy.
Marcin Slaski był człowiekiem światłym i żywo interesującym się sprawami kraju. O jego popularności jako posła świadczy poświęcony mu po śmierci dwuwiersz:
"Żal Boże, że umarł, bo ten przecie gadał. Życzył dobrze Ojczyźnie, dla niej życie stradał".
Ożeniony był z Felicją Michałowską h. Jasieńczyk, z którą miał córkę Emiliannę, zmarłą jako dziecko wkrótce po śmierci ojca. W taki sposób duży jego majątek odziedziczyła Felicja z Michałowskich, zamężna następnie kolejno za Michałem Walewskim i Ignacym Julianem Kasprem hr. Komorowskim.
[1] Slaski Michał, Slascy-przodkowie, maszynopis w zbiorach rodzinnych [2] Estreicher "Bibliografia Polska" [3] Polski Słownik Biograficzny, hasło osobowe. [4] Fundusz dla żebrakow w założeniu fabryki sukienney w Krakowie składką dobrowolną przez osoby rożnych stanow na to ofiarowaną do lat trzech obmyślony : Dan w Krakowie dnia 30 stycznia roku 1788. [5] Głos J. W. Jmc Pana Slaskiego Szambelana J. K. M[oś]ci Posła Woiewodztwa Krakowskiego Delegowanego Do Examinu Kommissyi Skarbu Koronnego Na Sessyi Dnia 17. Października Miany, Warszawa 1782 [6] Zbior mow i pism niektorych w czasie seymu stanow skonfederowanych roku 1788. T. 4, Wilno 1789
