Tysowica, pow. starosamborski

Tysowica, mylnie Tysówka i Tysowiec, wi, pow, staromiejski, 15 kim* na płd.-zach. od Starogomiasta (sąd pow.), 5 kim, na płn,» zach. od urz. poczt w Łopuszance Chominoj. Na płn.-zach. leży Lenina Mała, na płn. Leni-na Wielka, na płn.-wsch. i wsch. Strzyłki, na płd.-zach. Hołowiecko, na zach. Wiciów, Na płn.-zach. powstaje pot. Tysowiozka (lewy dopł, Dniestru), płynie środkiem obszaru aż do ujścia. Wzdłuż granicy płn.-zach. ciągnie się pasmo „Werch OrowyK, ze szczytem wzn. 726 mt. Najniższy punkt wzn. 478 mt. w dolinie Tysowiczki. Płn.-wsch. część obszaru lesista. Własn. wiek. ma roli or. 151, hk} *ogr, 42, past. 153, lasu 556 mr.j wł. mn. roli or. 1043, łąk i ogr. 97* past. 291, lasu 388 mr. W r. 1880 było 161 dm., 743 mk. w gm. (728 gr.-kat., 5 rz.-kat., 10 izr.; 738 Rusi-nów, 5 Polaków). Par. rzs-kat. w Staremmie-ście, gr.-kat, w miejscu, dek. żukotyński We wsi jest cerkiew, szkoła 1-klas. i kasa poż. gm. z kapit. 411 złr. Za czasów Rzpltej należała wś do dóbr kor,, krainy gwoździeckiej, w ekonomii Samborskiej. Rkp. Ossol. Nr 2837 wspomina o tej wsi (str. 92). „A. 1588 dominico die conductus Paschae, Samboriae. Facultas Magnifici Petri a Boratyn Capitanei Samboriensis, Provido Ostasz Daszkowicz, Sculteto, locandi viiiam in fluvio dieto Ciszo-wicza data, in qua ad Scultetiam duo lanei agri liberi, nec non tertius pro Poponatu in eadem villa erigendo, cum molendino in eo-dem rivulo, pro suo usu extruendo, ac tertia parte dationum omnium, nec non colenda, bis in anno, videlicet pro festo Paschae et Nata-lis Domini, ac laboribus trium dierum annua-tim de subditis, scilicet faicastrationis, messis et arationis, ratione tjuorum tempore belli dictus Scultetus in duobus equis, metsecun-dus, armati, serńre obligatur, perpetuis tem-poribus incorporantur". Str. 93: „A. 1563, Petricoviae in comitiis. Sigismundus Augustus bonestum Yaskonem Tyszowiecki, circa advi-talitatem Scultetiae, in yilla Tysowica, ac areae, laneorum, molendini, tertiae partis dationum, ac reliquorum provenientiarum et uti-litatum conservata. W lustracyi ekon. Samborskiej z r. 1686 (Rk. Os., Nr 1255, str. 208) czytamy: „Ta wś ma łan. os. 26, z osobna kniazkich 3, popowski 1, Czynsze na św. Marcin: kuchennego od chlebników po gr. 2l/a. Stróżnego z łanu każdego po gr. 1272-Żyrowszczyzny z łanu po 1 zł. 10 gr. Owsa z łanu półmiarek, gęś, kur dwoje. Myta od gromady płacą gr, 12. Za wołu z łanu po 1 zł. Za sądy zborowe gromada z łanu płaci po zł. 10 dwiema ratami. Wójtowie z obszaru płacą zł. 6, Ciż z domów, wiole ich będzie, po gr. 24. Ciż pokłonu i slacyi zł. 2 gr. 24. Z pustych koszonych po zł. 6, l*op z cerkwi czynszu zŁ 2 gr. 6. Czynsze na św. Wojciech: stróżnego z łanu po gr. 12y3, kuchennego od chlebników po gr. 8, Za jagnię i jarząbki 28, Za barana zł. 3, Owsa z łanu półmiarek, gęś, kur dwie. Gromada cała daje baranka wielkanocnego i jajec kopę. Dziesięcinę owczą płacą albo dwudziestego barana, albo od owcy po gr. 4. Drew do żupy dowieść powinni z łanu wozów 55, Także tram jeden do piły wywieźć mają. Snopki także gromada daje do karczmy stryłeckiej. Pachołka do żupy wyprawuje. Pług z łanu jeden, kosiarza z łanu jednego wysyłają. W tej wsi trzyma wójtowstwo p. Hrehory Manasterski, który prawa na to wójtowstwo niepokazał. Uskarżała się gromada na tegoż p. Manasterskiego, że ich do robocizny i powinności nie należytych pociąga, od czego aby byli wolni, ponieważ non constat, jeżeli to z prawa temu wójtowstwu należy, wkłada się na zamek Samborski". W inwentarzu z r. 1760 (Rkp. Os., Nr. 1632, str. 230) czytamy: „Ta wś o-siadła na łan. 25; Yidelicet sianych 7, koszonych 5, pustych 13. Z osobna kniazkich 3, sołtyskil, popowski 1. Chlebnika ad praesens znajduje się 36. Czynsze: kuchennego z chlebnika Nr 36 a gr. 10Va» tzl^ zl* 12 gr. 18, Stróżnego z łanów sianych 7, z każdego po gr. 25, czyni 5 zł. 25 gr. Żerowszczyzny po 1 zł. 10 gr., czyni 9 zł, 10 gr. Zborówszczyzny z tychże po zł. 10, czyni zł. 70. Owsa czynszowego z łanu po półmiarków 4, facit półmiarków 28; połowa w ziarnie a za drug% połowę zapłacić półmiarek po zł. 2; prowent za półmiarków 14 czyni zł. 28, Gęsi po 2, kur po 4 z łanu sianego, po 2 zł., czyni 14 zł. Za wołu kuchennego z każdego łanu* sianego po 1 zł., czyni 7 zł. Drew z łanu powozów 55 do żupy starosolskiej odwieźć, albo za każdy wóz po gr. 6 płacić, z łanu po zł. 11, a z łanów ad praesens 7 prowent 77 zł. Z koszonych łanów ad praesens 5, po zł. 69 przychodzi zł. 30. Myta gromada płaci 12 gr. Barana kuchennego albo zań 3 zł. Baranka wielkanocnego albo zań 1 zł. Za jagnię i jarząbki 28 gr. Jajec kopę, albo za nie gr. 20. Summa czynszu 259 zł. 23 gr. Wójtowstwa w tej wsi posesorami ImPan Antoni Dobrze niecki, kapitan wojsk JKrMości, na które prawo produxit, vigore którego płacie powinien z obszaru, domów, za pokłon i stacyą zł. II gr. 6, tudzież hibernę na gardekurów J Kr Mości i inne onera. Powinności tej wsi: karczmę i młyny w Strzyłkach reparują. Na posługi do żupy starosolskiej chodzą. Pachołka do żupy kosztem swoim wyprawują. Drzewa rokowego do żupy dają z łanu sianego, łupanego dwoje, krokiew jedne, łat dwie, brus al. kostkowe jedno, gontów kóp dwie. Robotników do fol. starosolskiego dawać powinni z łanu sianego pług.jeden, kosarza, albo za to płacić zł. 15. Lasy tej wsi: Las na wschód od Hryniowego potoku. Las na płd. na górze. Las na płn. bukowy. Las przeciwko Leniny Wielkiej i Stryłków. Skarżyła się gromada, że ich pan wójt do niezwyczajnych robocizn przymusza".
[SGKP]