Slaski Edmund (1829-1863)

Edmund Feliks Slaski. Pochodził z rodziny Slaskich h. Krzywda, ze Slazów. Ur. 19.11.1829 Lwów[5][8], nr nr 437, zmarł z ran 30.10.1863. Syn Ignacego Slaskiego oraz Joanny Grobelskiej.

Ojciec pochodził z Wysocka Wyżnego, syna Andrzeja i Marianny Wiśniewskiej[5], kontroler magistratu lwowskiego. Był aktywny niepodległościowo w czasie 1848 roku. Określany jako zagorzały nieprzyjaciel rządu i intrygant polityczny, pełnił funkcję Towarzystwa Przyjaciół Prawa. Działał także wg władz niepoprawnie podczas wyborów, na terenie trzeciej dzielnicy we Lwowie. Pozostawał pod obserwacją władz. Właściciel kamienicy pokarmelitańskiej (później szkoła realna przy ul. Kamiennej) na przeciwko więzienia, z której okien prowadzone było porozumiewanie się z więźniami za pomocą "telegrafu optycznego".[11]

Edmund walczył w powstaniu węgierskim pod rozkazami gen. Bema. Następnie wcielony został do armii austriackiej do kawalerii, dosłużył się stopnia oficera pełnią funkcję adiutanta. Objął posadę suplementa w gimnazjum Franciszka Józefa, gdzie wykładając język niemiecki, geografię i rachunki kształcił w duchu narodowym, chodząc zawsze polskiej czamarce.

Po wybuchu powstania zorganizował oddział młodzieży gimnazjalnej z którymi już 30.1. kierował się pod Tomaszów do oddziału Jana Czarneckiego. Edmund pełnił tam funkcję dowódcy 4 plutonu. Po rozwiązaniu był kapitanem na czele kompanii pod Leonem Czechowskim. Walczył tu pod Potokiem Dolnym nad Tanwią(20.3) i pod Ciosmami (21.3). Otrzymał stopień majora i misję uformowania własnego oddziału pod gen. Aleksandrem Waligórskim. Oddział był doskonale uzbrojony i składał się z wyszkolonych żołnierzy.

Po pięciodniowych forsownych marszach oddział został otoczony pod Łążkiem (22.10) przez przeważające siły wroga składające się z 11 rot piechoty, 2 sotni kozaków, 1 sotni dragonów, 1 sotni ułanów i dwóch dział. Edmund śmiertelnie raniony zmarł z ran 30.10 w Zaleszanach gdzie w dobrach br. Konopki był urządzony lazaret. Spoczął w wspólnym grobie z Aleksandrem Stadnickim również śmiertelnie rannym w tej samej bitwie.

Powstańcem był też jego brat Leon Slaski walczący pod komendą Edmunda. Oprócz tego miał jeszcze 6 rodzeństwa, z których 3 wcześnie zmarło. Przeżyli prawd. Ignacy Roman, Dionizy Franciszek, Karolina Augusta oraz wspomniany Leon.

* Genealogia Slaskich

UWAGA: Istnieje dość przekonująca teoria że wszystkie rodziny Slaskich posiadały herb Grzymała, zaś inne herby były używane w wyniku błędów.

Bibliografia

[1] Białynia Chołodecki Józef, Czwarty pamiętnik zjazdów koleżeńskich byłych uczniów Gimnazjum im. Franciszka Józefa I. we Lwowie: 1862-1870, 1890, 1895, 1900
[2] Kalendarz Powstańca z 1863 R. na Rok .... 1930
[3] Kolumna Z., Pamiątka dla rodzin polskich..., t. II
[4] Józef Nieczuja Miniewski: jego udział w powstaniu styczniowem, Lwów 1918
[5] Teczka legitymacyjna Slaskich CDIAL 165-2-4294
[6] Księgi metrykalne par. lwowskich: św. Andrzeja, św. Antoniego, Bożego Ciała
[7] Nagrobek Edmunda Slaskiego w Zaleszanach
[8] Odpis aktu urodzenia w teczce legitymacyjnej CDIAL 165-2-4294
[9] Shnur-Pepłowski Stanisław, Z tajnego archiwum : (kartka z dziejów Galicyi), Lwów 1896
[10] Księga zgonów par. Zaleszany
[11] Białynia Chołodecki Józef, Księga pamiątkowa półwiekowego jubileuszu Gimnazyum im. Franciszka Józefa I. we Lwowie : 1858-1908
[12] StupSP
[13] Galicja w Powstaniu Styczniowym
[14] Czas 7.11.1863
[15] List otwarty Józefa Miniewskiego do W.P. Franciszka Rawity Gawrońskiego, CDIAL 102-1-75
[16] Klepsydra, Zbiory Lanckorońskich z Przeworska, Biblioteka Stefanyka
[17] Wizerunki uczestników powstania styczniowego : 1863-4. Ser. 2 i 3.
[18] Battaglia Gwido, Wspomnienia mojej młodości, Lwów 1913
[19] Zieliński S., Bitwy i Potyczki...
[20] Gordon Jakub, Obrazki Galicyjskie, Sanok 1869
[21] Grabiec J., Rok 1863...
[22] Dziennik Poznański, 1863.11.04 R. 5 nr 252
[23] Księgi metrykalne par. Lwów, św. Andrzej
[24] Księgi metrykalne par. Lwów, Bożego Ciała