Telszewska diecezja

Telszewska dyecezya, do 1840 r. zwana Żmujdzką obejmuje gub. kowieńską i kurlandzką. Zawdzięcza byt swój Władysławo wi Jagielle, który ją fundował w 141(1 r. Pierwszą stolicę tego biskupstwa ustanowio no w Miednikaoh (dziś Wornie). Tutaj to Jan Rzeszowski, biskup lwowski, i Piotr Kraków-czyk, biskup wileński, wyświęcili w 1417 r. na pierwszego biskupa Macieja Żnina, rodem z Wilna. Pierwiastkowe uposażenie katedry było bardzo szczupłe, gdyż dochody były w życie, miodzie i małej kwocie pieniędzy. Dopiero Witold, zostawszy wielkorządcą Litwy z ramienia Jagiełły po 1421 r., przydał biskupowi nader rozległe dobra na Żmujdzi, Przez lat 57 katedrę stanowił mały drewnia ny kościółek, dopiero w 1464 r. biskup Jerzy wystawił większy murowany p. w, św. Piotra i Pawła, Biskupi w Miodnikach mieli udzielną książęcą władzę. Pierwiastkowe na zwę swą, brali od Miednik, swej stolicy, później dopiero nazwę tę zastąpioną obszerniejszą od prowincyi, i ztąd biskupi tytułowali się żmujdzkiemi, ponieważ władza ich na całe księstwo się rozciągała, Biskup miał trzech sufraganów, Pierwszy uposażony zo stał wr. 1621 przez biskupa Stanisława Kiszkę który na utrzymanie jego zapisał dziedziczne dobra swe Dokszyce w pow, oszmiańskim, dalej majątek ziemski kapitulny Kołtyniany i plac w Worniach na pobudowanie domu dla sufraganów, Sufragan ten zwał się żmujdzkim, W XVIII w, powstała druga sufragania miednicka, po 1847 r. zaś, gdy na mocy konkordatu gub, kurlandzka przeszła z dyecezyi wileńskiej do żmujdzkiej, przybył trzeci sufragan kurlandzki

Obecnie dyecezyą telszewska liczy 17 dekanatów w gub. kowieńskiej, mianowicie:
abelcki z 14 parafiami,
botocki z 12 parafiami,
janiszkowski (Janiszki) z 13 parafiami,
kowieński z 13 paraf,
krozki z 9 pa raf,
nowoaleksandrowski z 11 paraf.,
olsiadzki z 13 paraf.,
poniewieski z 12 paraf.,
retowski z 12 paraf.,
szadowski z 10 paraf.,
szkudzki z 11 paraf.,
szydłowski z 10 paraf.,
uciański z 15 paraf,
wiekszniański z 10 pa raf.,
wieloński z 12 paraf,
wiłkomierski z 17 paraf.,
wornieński z 9 paraf.,

i dwa dekanaty w gub, kurlandzkiej:
kurlandzki z 10 paraf.
semigalski (iłłukszteński) z 8 parafiami.
[SGKP]