Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Kasubitz zu Koslau - kreis Sensburg w Starych Prusach
9.08.2009 00:18
Poszukuję wszelkich informacji na temat małego folwarku: Kasubitz zu Koslau (Kazubiec koło Kozłowa), położonego na terenie parafii w Rybnie-Ribben, powiat Sensburg-Ządzbork-Mrągowo.
Odpowiedzi (13)
9.08.2009 11:49
Kazubiec, niem. Kambitz Kasubiec, folw., pow. ządzborski, niedaleko: Sorkwity [SGKP]
Na terenach polskich używamy polskich nazw. Jako podstawowych, niemieckie, francuskie i chińskie tłumaczenia mogą być w nawiasie).Używanie nazw obcojęzycznych, tym bardziej na terenach które były niemczone, lub rusyfikowane przez wieki jest niedobre.
Na terenach polskich używamy polskich nazw. Jako podstawowych, niemieckie, francuskie i chińskie tłumaczenia mogą być w nawiasie).Używanie nazw obcojęzycznych, tym bardziej na terenach które były niemczone, lub rusyfikowane przez wieki jest niedobre.
3.03.2011 21:45
Pozwolę sobie się nie zgodzić z tak arbitralnie sformułowaną tezą. W przypadku terenów Mazur można mówić zarówno o ich wielowiekowej germanizacji, jak i równie długiej polonizacji. Ani Niemcy, ani Polacy nie mają prawa traktować tych terenów jako kultorowo, historycznie czy etnicznie wyłącznie polskich lub wyłacznie niemieckich. Równie dobrze można byłoby twierdzić, że nazwy miejscowości na tych terenach powinno pisać się w staropruskim, a ich tłumaczenie na polski czy niemiecki podawać w nawiasie
Tyle lat po II Wojnie, a my nadal zachowujemy się, jak komuniści w latach 60-tych: przemilczamy fakty i na siłę próbujemy wykazać odwieczną polskość "Ziem Odzyskanych". Po co?
Te tereny są nasze i nikt nam ich nie odbierze. Należały nam się jako rekompensata za Kresy.
J. Mackiewicz: "Tylko prawda jest ciekawa."
Tyle lat po II Wojnie, a my nadal zachowujemy się, jak komuniści w latach 60-tych: przemilczamy fakty i na siłę próbujemy wykazać odwieczną polskość "Ziem Odzyskanych". Po co?
Te tereny są nasze i nikt nam ich nie odbierze. Należały nam się jako rekompensata za Kresy.
J. Mackiewicz: "Tylko prawda jest ciekawa."
4.03.2011 20:55
A ja pozwolę sobie poprzeć Marcina. Ja wprawdzie zajmuję się Lubuskim, ale tam też była analogiczna sytuacja, jak na Mazurach. Gdy poszukuję jakiejś informacji to nie piszę np. iż poszukuję informacji na temat miasta Schwiebus, tylko Świebodzina. Nawet jeśli chodzi o moje rodzinne Smolno Wielkie, to nie zapytuję o Gross Schmoellen (to niemiecka nazwa). Wszyscy wiemy, że chodzi o to samo, ale nie gloryfikujmy na siłę niemieckiego nazewnictwa, co wcale przecież nie oznacza, iż odrzucamy fakt kilkuwiekowej własności tych ziem przez Niemcy.
Pozdrawiam
Józek
Pozdrawiam
Józek
4.03.2011 22:33
I słusznie Panie Józefie. W przypadku jednak folwarku, który stanowi temat niniejszego wątku, problem polega na tym, że uległ on najprawdopodobniej likwidacji lub zmienił nazwę w drugiej połowie XIX wieku. Nie ma więc współczesnej nazwy, którą można byłoby się posłużyć w taki sposób, żeby mieć pewność, że chodzi napewno o tę samą miejscowość. Nazwy mazurskie tych samych miejscowości występowały zaś w różnym brzmieniu i na przestrzeni lat ulegały zmianom. Przykładem mogą być choćby dawne nazwy Mrągowa (Ządzbork, Sońsbork), Giżycka (Łuczany, Lec), czy Ełku (Łęk). W tym przypadku jest podobnie. W jednym ze źródeł, do których dotarłem miejscowość Kazubiec-Kasubitz występuje pod nazwą Kaszubiec-Kassubietz. Od lat 80-tych XIX wieku w dawnej lokalizacji Kaszubca (Kazubca) pojawia się nazwa Neusorge. Niestety nie potrafię ustalić ze 100% pewnością czy ta nowa nazwa dotyczy tego samego folwarku, czy też powstałego w miejscu lub w pobliżu dawnego Kaszubca nowego folwarku. Dotarłem do informacji, że Neusorge został lokowany dopiero pod koniec XIX wieku, więc zakładam, że drugą hipoteza jest bardziej prawdopodobna. Współcześnie miejscowość, która przed 1945 nosiła nazwę Neusorge, nosi nazwę Karczewiec: 53°45'51″N 21°08'56″E.
W aktach metrykalnych jednego z moich przodków posłużono się nazwą Kasubitz zu Koslau, kreis Sensburg. Uwzględniając powyżej przedstawione ustalenia rozumiecie więc Panowie, że posłużenie się oficjalną nazwą niemiecką w tym wypadku jest po prostu zwykłą koniecznością. Choćby po to, żeby ułatwić osobom, które zajmują się historią terenu Mazur identyfikację miejscowości w ewentualnych źródłach niemieckojęzycznych, do których chciałbym dotrzeć. ....i mieć pewność, że chodzi o tę miejscowość, która mnie interesuje.
Pozdrawiam
MAZale
W aktach metrykalnych jednego z moich przodków posłużono się nazwą Kasubitz zu Koslau, kreis Sensburg. Uwzględniając powyżej przedstawione ustalenia rozumiecie więc Panowie, że posłużenie się oficjalną nazwą niemiecką w tym wypadku jest po prostu zwykłą koniecznością. Choćby po to, żeby ułatwić osobom, które zajmują się historią terenu Mazur identyfikację miejscowości w ewentualnych źródłach niemieckojęzycznych, do których chciałbym dotrzeć. ....i mieć pewność, że chodzi o tę miejscowość, która mnie interesuje.
Pozdrawiam
MAZale
5.03.2011 01:32
Wydaje mi się, że są to jednak dwie różne miejscowości. W "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" mamy następujące wzmianki:
oraz
Skrót st. p. znaczy stacja pocztowa, co świadczyłoby, że mamy do czynienia z przynależnością do innych urzędów pocztowych. Chyba, że w tym samym powiecie istniało więcej miejscowości o nazwie Kazubiec, czego wykluczyć nie można.
Co do pisowni, popieram kolegów Marcina i Józefa, wpierw nazwa polska - później obca.
Pozdrawiam serdecznie
Rysiu
Kazubiec, niem. Kasubitz Kasubiec, folw., pow. ządzborski, st. p. Sorkwity.
oraz
Neusorge (...) 16.) N., folw., należy do dóbr ryc. Rybna, gdzie jest st. p., pow. ządzborski.
Skrót st. p. znaczy stacja pocztowa, co świadczyłoby, że mamy do czynienia z przynależnością do innych urzędów pocztowych. Chyba, że w tym samym powiecie istniało więcej miejscowości o nazwie Kazubiec, czego wykluczyć nie można.
Co do pisowni, popieram kolegów Marcina i Józefa, wpierw nazwa polska - później obca.
Pozdrawiam serdecznie
Rysiu
Bibliografia
[SGKP]
5.03.2011 10:51
Poniżej fragment mapy mapy z 1803 roku ("Schroetter-Karte") z zaznaczonym położeniem miejscowości Kassubietz (na północny-wschód od Rybna-Ribben).
5.03.2011 11:01
Na mapach topograficznych z okresu międzywojennego niemal w tym samym miejscu jest Neusorge....
Tutaj link do zbioru map z tego okresu: http://mapy.amzp.pl/art.shtml
Tutaj link do zbioru map z tego okresu: http://mapy.amzp.pl/art.shtml
5.03.2011 13:14
Trudno definitywnie coś stwierdzić, ale porównując mapkę z załącznika z tą http://amzpbig.com/maps/2292_Ribben_1936.jpg lub tą http://www.mapywig.org/m/WIG100_300DPI/P33_S32_135_SENSBURG_(Zadzbork)_300dpi.jpg (uwaga, pliki o sporym rozmiarze) bardziej obstawiałbym miejsce, które na podanych mapach zwie się Heinrichshöhe. Tej nazwy nie ma w SGKP. Ale mogę się mylić, mapy w różnej skali więc ciężko o porównanie.
5.03.2011 14:07
Wspomniana miejscowość (Obecnie cześć Rybna: Tyszkowo) powstała podobnie, jak Neusorge dopiero w II połowie XIX wieku:
http://gminasorkwity.pl/13,historia.htm
Sądzę, że SGKP nie wymienia jej ponieważ powstała już po jego wydaniu.
http://gminasorkwity.pl/13,historia.htm
Sądzę, że SGKP nie wymienia jej ponieważ powstała już po jego wydaniu.
5.08.2011 18:18
Witam
pozwalam wtrącić się do dyskusji ponieważ znam nieźle okolice Rybna. Nie odpowiem bezpośrednio na zadane pytanie, ale wg mnie Heinrichshöhe to nie Tyszkowo, stąd pytanie : jest jakiś spis miejscowości, który mowi o tym tlumaczeniu?
Wg mnie na mapach z 1936 Tyszkowo jest opisane "zu Rosoggen" - wiem, że nalezalo/ży do Rybna ale wg mnie w tym miejscu obecnie stoi właśnie dom zamieszkały i określany mianem Tyszkowa. Na miejscu wskazanym na mapach jako Heinrichshöhe wydaje mi się, że obecnie są pozostałości kamienne po istniejącym domostwie. Od pewnej osoby wiem, że ok 1946 roku już tego domu nie było, ale niestety nic wiecej nie udalo mi się ustalić.
I jeszcze jedna rzecz zwrócila moją uwagę : na mapie z załącznika nazwy miejscowości przeważnie znajdują się po ich prawej stronie - więc może to nie chodzi dokładnie o lokalizację w okolicach Karczewca ale bardziej o jakieś nieistniejące zabudowanie przy drodze polnej prowadzącej od dawnego dworu w Rybnie do jeziotra Piłakno? Ta droga musi być stara bo lipy, ktorymi jest obsadzona są bardzo stare.
Nie wiem czy pomogłam, nie wiem czy Autor wątku "był w terenie", ale postanowiłam się podzielić skojarzeniami.
Acha, pewnie też wie, że na terenie Karczewca znajdowała się gorzelnia, dziś tylko juz nieczynna.
pozwalam wtrącić się do dyskusji ponieważ znam nieźle okolice Rybna. Nie odpowiem bezpośrednio na zadane pytanie, ale wg mnie Heinrichshöhe to nie Tyszkowo, stąd pytanie : jest jakiś spis miejscowości, który mowi o tym tlumaczeniu?
Wg mnie na mapach z 1936 Tyszkowo jest opisane "zu Rosoggen" - wiem, że nalezalo/ży do Rybna ale wg mnie w tym miejscu obecnie stoi właśnie dom zamieszkały i określany mianem Tyszkowa. Na miejscu wskazanym na mapach jako Heinrichshöhe wydaje mi się, że obecnie są pozostałości kamienne po istniejącym domostwie. Od pewnej osoby wiem, że ok 1946 roku już tego domu nie było, ale niestety nic wiecej nie udalo mi się ustalić.
I jeszcze jedna rzecz zwrócila moją uwagę : na mapie z załącznika nazwy miejscowości przeważnie znajdują się po ich prawej stronie - więc może to nie chodzi dokładnie o lokalizację w okolicach Karczewca ale bardziej o jakieś nieistniejące zabudowanie przy drodze polnej prowadzącej od dawnego dworu w Rybnie do jeziotra Piłakno? Ta droga musi być stara bo lipy, ktorymi jest obsadzona są bardzo stare.
Nie wiem czy pomogłam, nie wiem czy Autor wątku "był w terenie", ale postanowiłam się podzielić skojarzeniami.
Acha, pewnie też wie, że na terenie Karczewca znajdowała się gorzelnia, dziś tylko juz nieczynna.
12.08.2011 13:35
Witam ponownie.
znalazłam jeszcze 2 informacje o terenie interesującym autora
1. wg niemieckiej wikipedii Gotthard von Tyszka (właściciel dworu w Rybnie od 1830r) przeprowadził się do Neusorge w 1864r po przepisaniu majątku w Rybnie synowi.
Więc Neusorge pojawił się właśnie najpoźniej w tym roku a nie w latach 80 XIXw.
2. wg " Mrągowo z dziejów miasta i powiatu" wyd. 1975r cytuję " W roku 1785 (...) do Kozłowa należała wtenczas wieś Glogno (...), jak również folwark Kaszubiec, już nie istniejący" - z tego wynika, że uległ likwidacji
znalazłam jeszcze 2 informacje o terenie interesującym autora
1. wg niemieckiej wikipedii Gotthard von Tyszka (właściciel dworu w Rybnie od 1830r) przeprowadził się do Neusorge w 1864r po przepisaniu majątku w Rybnie synowi.
Więc Neusorge pojawił się właśnie najpoźniej w tym roku a nie w latach 80 XIXw.
2. wg " Mrągowo z dziejów miasta i powiatu" wyd. 1975r cytuję " W roku 1785 (...) do Kozłowa należała wtenczas wieś Glogno (...), jak również folwark Kaszubiec, już nie istniejący" - z tego wynika, że uległ likwidacji
23.01.2012 15:20
Bardzo dziękuję za cenne informacje. Rzeczywiście: Tyszkowo to nie Heinrichshohe. Pierwsze leży przy drodze do wsi Rozogi. Drugie leżało przy drodze do jeziora Piłakno. Biorąc pod uwagę informację o likwidacji folwarku Kaszubiec oraz jego lokalizację na mapie Schroetera należałoby również wykluczyć, jak się wydaje, hipotezę, zgodnie z którą Heinrichshohe to dawny Kaszubiec-Kasubitz. Wydaje się, że ten ostatni leżał wprawdzie przy drodze do jeziora Piłakno, ale bardziej na południe, bliżej Rybna, jakieś 800 metrów od skrzyżowania przy dawnym dworze: N: 53*46'9.78'' E: 21*8'35.16''
5.01.2021 17:53
Szanowni Państwo,
pozwalam sobie po latach wrócić do tematu lokalizacji wyżej wskazanego folwarku.
Z poczynionych przeze mnie ustaleń wynika, że folwark mógł być zlokalizowany w miejscu, do którego prowadzi poniżej zamieszczony link. Powyżej wskazane miejsce jest położone na wschód od granicy majątku ziemskiego Rybno i w obrębie terenów należących do majątku w Kozłowie. Na mapie z 1838 roku we wskazanym miejscu zaznaczono dwa budynki.
Prosiłbym o opinię osoby, które lepiej znają te okolice. Jestem całkowicie pewien, że żadna z wcześniej rozważanych lokalizacji nie wchodzi w grę.
http://maps.mapywig.org/m/German_maps/s ... K_1836.jpg
https://goo.gl/maps/xAMXGZFVEQFoDwcw7
Przy okazji: czy komuś z Państwa znane są jakieś opracowania dotyczące historii majątku w Kozłowie?
Pozdrawiam
MAZale
pozwalam sobie po latach wrócić do tematu lokalizacji wyżej wskazanego folwarku.
Z poczynionych przeze mnie ustaleń wynika, że folwark mógł być zlokalizowany w miejscu, do którego prowadzi poniżej zamieszczony link. Powyżej wskazane miejsce jest położone na wschód od granicy majątku ziemskiego Rybno i w obrębie terenów należących do majątku w Kozłowie. Na mapie z 1838 roku we wskazanym miejscu zaznaczono dwa budynki.
Prosiłbym o opinię osoby, które lepiej znają te okolice. Jestem całkowicie pewien, że żadna z wcześniej rozważanych lokalizacji nie wchodzi w grę.
http://maps.mapywig.org/m/German_maps/s ... K_1836.jpg
https://goo.gl/maps/xAMXGZFVEQFoDwcw7
Przy okazji: czy komuś z Państwa znane są jakieś opracowania dotyczące historii majątku w Kozłowie?
Pozdrawiam
MAZale