Krystynopolski pałac

Opowiadanie z książki z serii "Z kuferka prababci" - cz. V
Rok wydania 2020
Autorami są dzieci z Krystynopola na Ukrainie
Wydanie sfinansowane przez Fundację "Orlen"

Z kuferka prababci - o projekcie i spis wszystkich numerów.

Krystynopolski pałac

Autor: Anton Pradid (16 l)

Pałac Krystynopolski wojewody Franciszka Salezego Potockiego, był jego rodową siedzibą. Emanuel Swieykowski w 1903 r. przedstawił szereg planów zamku. Plany były należące Adamowej Potockiej. Zamek założony przez hetmana Szczęsnego Kazimierza Potockiego. A już jego wnuk Franciszek Salezy przebudował zamek na pałac w francuzskim stylu. Architektorem francuskim czynnym w Warszawie, Białymstoku, Lwowie, Krystynopolu był Ricaud de Tirregaille, oficer wojska saskiego, inżynier uprawiający architekturę, zajmował się jeszcze kartografią. Pracował w takich magnatów jak Potocki, Branicki.
W 1752-58 r. pracuje u Jana Klemensa Branickiego i otrzymuje od niego patent porucznika, a latem później awansował Ricauda na kapitana. Czy to po konflikcie i częstych nieobecności albo może po przyczynie że mało płacił Branicki pieniędzy, opuścił tę pracę. U Franciszka Potockiego pracował około roku 1756, to była jedną z najwspanialszych rezydencji magnackich. Dekoracja wewnętrzna krystynopolskiego pałacu naśladowana według Jakóba Franciszka Blondel. Był otoczony ogrodem. Pan Emanuel wykazał na nich wpływ Andrzeja Le Notre i naśladowania Wersalu. Ogrody w stylu holenderskim odznaczały się bogactwem kanałów wodnych i kaskad, fontann, dzięki doskonałemu położeniu rzek Bugu i Sołokiji, były otoczone kanałem wodnym. Kolejny kanał biegnący wzdłuż centralnej osi ogrodu łączył park z Sołokiją, która zaopatrywała w wodę kaskady, fontanny i baseny.
W pobliżu górnego basenu znajdowały się dwie fontanny. Oprócz innych także basen Neptuna i basen holenderski. Wodę z rzeki Sołokii dostarczano do specjalnie ustawionego zbiornika, a stamtąd do maszyny wodnej. Rezydencja obejmowała pięćdziesiąt dwa pokoje według planu i dwa dziedzińce . Oprócz tego było w zamku trzy sale: koncertowa, teatralna i balowa; chińskie biuro i biblioteka. Wejście na pierwszy dziedziniec pochodziło z rynku miejskiego, a brama miała kształt łuku triumfalnego.Oddzielne murowane konstrukcje wzniesiono dla kuchni, administracji, browaru, koszarów, stajni i budynków gospodarczych.Przy wejściu znajdował się budynek dla wartowni. Była tam i własna kaplica. W różnych czasach były w pałacu taki gości jak Kazanowa i cesarz Austrii Józef II. Nie ma pewności, że plany Ricauda zostały w pełni wdrożone. W latach 1757-1760 mieszkał we Lwowie. Wykonał szereg projektów siedzib magnackich w okolicach Lwowa.
Około 1872 r. kolejny właściciel, hrabia Tadeusz Wiśniewski po pożarze, dokonał odbudowy w duchu neobarokowym. Pałac był zdewastowany podczas I wojny światowej.
W 1902 r. zamek chciał kupić Sokalski urząd dla zakładu kulparkowskiego. Ale na szczęście to nie stało się. Był sprzedany właścicielem Stanisławem Wiśniewskim w 1936 r. wydziału powiatowemu w Sokalu. W ostatnim czasie w pałacu umieszczono oddział Lwowskiego muzeum historii religii. Na terenie ogrodu zbudowano stadion piłkarski.

Bibliografia

„Architekt” 1903 nr.3
Dagna Nesterow “Nowe wiadomości dotyczące wyposażenia wnętrz pałacu w Krystynopolu w
świetle nieznanego inwentarza z roku 1775”
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82a ... onogrodzie
„Ziemia Sokalska” 1 kwietnia 1936r.
Anna Dąbrowska “Plan de Horoska a inwentarz dóbr-porównanie dwóch XVIII-wiecznych źródeł
do założenia pałacowo-parkowego w Choroszczy” str. 32, 2008