Miejsca - Litwa

Wieszynty - Viešintos –na Litwie, w okręgu uciańskim, w rejonie oniksztyńskim, 22 km na północny zachód od Onikszt; na Auksztocie, nad rzeką Wieszyntą, siedziba gminy Wieszynty;.Jest tu Kościół gotycki p.w. Michała Archanioła zbudowany w . 1906- 1925 .na planie krzyża z jedną wieżą mającą 55 m. Konsekrowany w r 1926. Kościół ogrodzony jest kamienny parkanem . W miejscowości jest też
wiatrak z 1923 r

Wieżajcie Vėžaičiai – miasteczko na Litwie, położone w okręgu kłajpedzkim i w rejonie kłajpedzkim
Wieżajcie znane są w zapisach już w 1567 r. Mieszkał tu rod Volmerów. Kazimierz Volmer wybudował kościół w 1784 roku a jego syn Leonard zainstalował w nim dzwony. Ród Volmerów żył tu do połowy XX lw..Wieżajcie to miasteczko przy drodze Gargzdai - Plungė i Žemaitské 6 km na wschód od miasta Gargždai. Od 1784 roku znajduje się drewniany barokowy kościół św Kazimierza (na prawym brzegu rzeki Skinija, która jest lewym dopływem rzeki Minija.
W mieście jest szkoła podstawowa od 1919 roku, poczta ,od 1967 roku istnieje Wydział Rolny Instytutu Akademii Rolniczej.
W dawnej posiadłości miejscowego palacu utworzono ośrodek kultury.

Wilkija -Vilkija–w rejonie kowieńskim położona na wzgórzu na prawym brzegu Niemna,przy trasie Jurbark-Kowno-Kłajpeda-Silute.Położenie Wilkiji przy wodnym szlaku handlowym Ryga -Kaliningrad, przyczyniło się do rozwoju osadnictwa.Wilkija była wielką posiadłością którą w 1549 r. Zygmunt August napisał Barbarze Radziwiłł. W 1792 roku. 20 marca. Stanisław August nadał Wilkii herb i prawa miejskie .W 1908 r miasto wznosi neogotycki kościoł p.w.św Jerzego
W 1919 roku. W Wilkii otworzono pierwszą szkołę. W roku 1992 w 200 rocznicę nadania miasteczku praw magdeburskich ustawiony został pamiątkowy krzyż.Wilkija posiada status gminy

Wiłkomierz - Ukmergė, dawniej Vilkmergė. Wzmianka o tym miejscu pojawia się już w 1225. Prawa miejskie Wiłkomierzowi nadano na początku XV wieku. A w XVI w był siedzibą sejmików, sądow grodzkich i ziemskich. W XV-XVIII w stał tu na wzgórzu zamek. W XIX w miasto stanowiło centrum lokalnego przemysłu i rzemiosła ale straciło znaczenie , gdy linie kolejową poprowadzono nie przez Wiłkomierz a przez Janów. W mieście są: Kościół p.w. Piotra i Pawła, Kościół p.w. św. Trójcy, Kościół p.w. św. Barbary; Prawosławna Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego zbudowana w latach 1868-1869. Kościół staroobrzędowców. Obecnie Wiłkomierz jest – centrum administracyjnym okręgu Ukmerge

Wisaginia – Visaginas na Litwie w okregu uciańskim. Do roku 1992 litewskie miasto Wisaginia (wybudowane w 1975 dla pracowników znajdującej się w pobliżu elektrowni jądrowej Ignalino) nosiło nazwę Sniečkus.

Wisztyniec - Vištytis – na Litwie położone w okr. mariampolskim, w rej. wyłkowyskim, nad jJeziorem wisztynieckim. Miasto królewskie w 1782 roku. W Wisztyńcu w r. 1566. wybudowano pierwszy drewniany kościół, który w kolejnych stuleciach był przebudowywany. Obecny kościół p.w. św. Trojcy
był konsekrowany w 1887 r. Jest tu kościół luterański zbudowany w 1844. Siedziba gminy Wisztyniec

Wiżuny -Vyžuonos – na Litwie, w okręgu uciańskim w rejonie uciańskim, siedziba starostwa Wiżuny, 13 km na północ od Uciany. Jest tu kościół katolicki zbudowany w 1406 roku i należy do najstarszych kościołów na Litwie. Kościół p.w. św. Jerzego zbudowano na planie krzyża z czworoboczna wieżą nad wejściem. Ma czworoboczne prezbiterium i dwie zakrystie. W drugiej połowie XVI wieku kościół został przekazany na świątynię kalwińską, w 1664 zwrócony katolikom.W latach 1891-1899 znacznie przebudowany, przez co nabrał charakteru neoklasycystycznego lecz zachowały się elementy gotyckie. W podziemiach pochowano Krzysztofa Radziwiłła.

Władyslawów dawniej Vladislavovas -Kudirkos Naumiestis na Litwie położone w okręgu mariampolskim, 25 km od Szaków i 19 km od Wyłkowyszek. zostało po raz pierwszy wspomniane jako osada Duoliebaičiai w 1561. W 1639 otrzymało nazwę Władysławów (lit. Vladislavovas) – nadała ją Cecylia Renata, żona króla Władysława IV. W 1643 król nadał osadzie prawa miejskie. W 1900 miasto otrzymało nazwę Naumiestis, tj. Nowe Miasto. W 1934 władze litewskie nadały obecną nazwę dla uhonorowania pisarza Vincasa Kudirki,

Wobolniki - Vabalninkas - miasto na Litwie, położone w okręgu poniewieskim, 26 km od Birży w rejonie birżańskim. Miejscowośc wzmiankowana po raz pierwszy w 1555r. W 1618 roku - otrzymały prawa wsi. Jest Kościół katolicki, klasycystyczny, pw. Wniebowzięcia NMP. wybudowany w 1814 r. w miejscu starszego kościoła. Był przebudowany w 1880 r. W otoczeniu przykościelnym dzwonnica z 1805 r. oraz 14 kaplic ze stacjami Męki Pańskiej.

Wodakle -Vadokliai – na Litwie, położone w okręgu poniewieskim w rejonie poniewieskim. Dzisiaj siedziba starostwa Wodakle. Miejscowość wzmiankowana była już w 1378. W 1726 - rękach Belazarów którzy w 1781 roku zbudowali pierwszy kościół. W przeszłości w 1773 r była tu kaplica, którą podobno wbudował Piotr Biron
Obecny kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa zbudowany w 1876 obok dzwonnica . Na miejscowym cmentarzu jest Kaplica Wszystkich Świętych

Wodżgiry (lit. Vadžgirys) – na Litwie, położone w okr. tauroskim w rej. jurborskim, 21 km na zachód od Rosień, W r. 1676 był tu dwór i wtedy zbudowano drewnianą kaplicę .Vaitkevičius Joseph w 1790 r. zbudował pierwszy drewniany kościół. Obecny kościół p.w. św. Józefa
zbudowano w 1924 r.

Wornie -Varniai położone w zachodniej części Litwy , na Ziemi Żmudzkiej , w Okręgu Telszańskim przy drodze Telšiai - Laukuva . Varniai wzmiankowane po raz pierwszy w 1255, ośrodek kultu pogańskiego, często niszczone przez wyprawy krzyżackie. W 1413 król Władysław Jagiełło razem z księciem Witoldem tutaj osobiście dopilnowali zburzenia pogańskiej świątyni i wygaszenia wiecznego ognia, a przybyli z nimi kapłani ochrzcili ludność. Był to symboliczny akt chrztu całej Żmudzi. W miejsce świątyni pogańskiej wybudowano kościół. W 1491 biskup żmudzki Marcin nadał Worniom prawa miejskie, odnowione w 1635 przez króla polskiegoWładysława IV Wazę.

Wyłkowyszki Vilkaviškis Litwa-miasto na Litwie w okręgu mariampolskim. Siedziba rejonu wyłkowyskiego. Miasto położone nad rzeką Szejmeną. W czasie II WŚ w 90% zburzone. Pierwszy kościół z 1620 r fund. przez Jana Paca wkrotce był juz Synagogą. Wyłkowyszkom nadano prawa miejskie od Kazimierza w 1660 r a potwierdzone zostały K przez Augusta II ktory nadał herb miastu herb..

Wysoki Dwór – Aukštadvaris w okręgu wileńskim, w rejonie trockim, nad rzeką Wierzchnią.. Litewski zabytek urbanistyki. Miejscowość położona przy drodze Troki-Birsztany. Dawna własność Iwana Laskiego nadana Mu przez król Zygmunta I Starego ( majętność w rękach Lackich pozostawła do XIX w). Lacki zbudował tu zamek, zaś jego prawnuk, Jan Alfons herbu własnego, ciwun (zarządca dóbr królewskich) żmudzki, żonaty z Joanną Talwosz herbu Łabędź ufundował w latach 1629-35 kościół i klasztor dominikanów, W 1832 r. kościół katolicki przerobiono na cerkiew a w budynkach klasztornych urządzono koszary, Dopiero w 1919 roku przywrócono kościół katolicki,

Żagory- Žagarė– na Litwie, położone w okręgu szawelskim. Miasto składa się z 2 części: -Stare Żagory - po północnej stronie rzeki. Tu w Starych Żagorach, jest kościół katolicki ufundowany w 1495 r następnie przebudowany w 1523 r. przez Syrewiczów. Kolejne odbudowy miały mierce po pożarach w 1712 i 1844 r. W krypcie symboliczna trumna bł. Barbary Umiastowskiej zwanej też Barbarą Żagorską z XVII w. - córki dzierżawcy tych dóbr. - Nowe Żagory -są tuż obok po drugiej stronie rzeki. W nich jest kościół parafialny p.w. Kościół św. Piotra i Pawła , fundacji króla Zygmunta III z 1623 r. przebudowany w 1805 r.

Żalioji - połozona w gminie Plutiškės , w rejonie Kazlų Rūda
w okręgu mariampolskim

Żejmele - Žeimelis, miasteczko na Litwie, położone w okręgu szawelskim w rejonie pokrojskim, nad Rzeką Bersztupą, przy granicy z Łotwą.Typowe dawne żmudzkie miasteczko zabudowane kamieniczkami przy czworobocznym ryneczku założone już w 1500 r przy waznym, szlaku handlowym Kowno-Upita -Ryga. Pierwszy kościół luterański drewniany powstał w 1540-r przy którym założono szkołę. Kościół murowany zbudowano w 1786-1793, w kolejnych stuleciach przebudowywany a obecna substancja świątyni pochodzi z lat 1889-1890. Kościół katolicki p.w. św Piotra i Pawla zbudowano w 1828 r

Żejmy - Žeimiai – na Litwie, położone w okręgu kowieńskim, w rejonie janowskim, Jest to siedziba gminy Żejmy, W XV-XVI dobra Żejmy należały do Zawiszów i to oni wybudowali w 1522 r pierwszą kaplicę i do 1565 r należała ona do kościoła Reformowanego, a w XVII-XVIII – dobra należały do Medekszów. W 1780 Żejmy przeszły w ręce Kossakowskich i pozostawały w rękach tej rodziny do 1940 r. Obok kościoła jest kaplica Kossakowskich, wzniesiona w 1843 r. W miejscowości jest XVIII-wieczna barokowa kapliczka . W 1842 r., został kościół odbudowany. W roku 1893 kościół znowu stanął w ogniu.. W Žeimiai jest kościół katolicki p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (Mergelės Marijos Gimimo Baznycia). Został on zbudowany w 1906 roku. Na terenie przykościelnym są trzy małe kapliczki. W dwóch pochowani sa hrabiowie Kossakowscy. Jest też klasycystyczny pałac zachowany do dzisiaj.

Žemalė na Litwie położone w okręgu telszańskim, w rejonie możejskim w gminie Tyrkszle (lit. Tirkšliai). Wieś ​​wzmiankowana po raz pierwszy w 1554 e. W miejscowości kościół murowany z kamienia p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny pochodzi z 1826 r a drewniana dzwonnica z 1886 r

Żmujdki - Žemaitkiemis – na Litwie w okręgu wileńskim w rejonie Wiłkomierz, położone ok. 17 km na północny wschód od Wiłkomierza, przy drodze Widziszki-Owanta. Siedziba starostwa Żmujdki. Znajduje się tu m.in. kościół pw., Šv. Kazimiera zbudowany w 1902 r.

Żorany -Žarėnai – na Litwie, położone w okręgu telszańskim i w rejonie telszańskim
Kościół obecny w Żoranach zbudowano w 1911
Žarėnai jest wymieniona w 1253 roku. w 1367 roku był tu Zakon Kawalerów Liwońskich. W 1528 był tu dwór i miasto Żarnie. Kościół ś. Stanislawa w Żarawie jest wymieniany od XVI wieku, w 1626 roku. założono parafię. W 1792 Žarėnai otrzymały przywilej handlu. W 1805 otwarto szkołę parafialna
W okresie międzywojennym w Żaranach istniał posterunek weterynaryjny, poczta, posterunek policji, młyn, tartak, małe towarzystwo kredytowe, murowany dom. W lipcu 1941 r. 28 Żydów zostało zastrzelonych w Żaranach. W sąsiedztwie działali partyzanci z zespołu Šatrija w Žarėnai

Żośle- Žasliai; pol. hist.: Zoszle – na Litwie, w okr. kowieńskim, w rej. koszedarskim, 7 km od miasta Koszedary. nad jeziorem Żośle (lit. Žaslių ežeras),
Najstarsze wzmianki o Żoślach pochodzą z początku XV wieku.
Była to własność wygasłego rodu Naczów a następnie własność Goształdów a potem majętnośc przechodziła w ręce kolejnych właścicieli Pierwszy raz Żośle otrzymały prawa miejskie od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 12 stycznia1792 r. Żośle były przez wiele wieków zamieszkiwane przez ludność litewską, polską i żydowską. W 1902 r. wzniesiono neogotycki kościół pod wezwaniem św. Jerzego

Żydyki - Židikai położone w pólnocnej części Litwy w okręgu telszańskim, w rejonie możejskim, 21 km na zachód od Możejek na etnograficznych ziemiach Żmudzi . Po raz pierwszy, Židikai wzmiankowana w 1568. Od 1614 Židikai należała do Jezuitów . W 1659 podczas wojny północnej były spalone przez Szwedów.w póżniejszym czasie też wielokrotnie były spalone. Jest tu świątynia Baptystow p.w. św. Jana Chrzciciela zbudowany w 1821. Jest też kaplica św. Anny posadowiona w roku 1941 na miejscowym cmentarzu.