Powstanie Styczniowe - uczestnicy

Drugie imię: Włodzimierz, urzędnik Towarzystwa Dobroczynnego, zamieszkały w Krakowie ul. Koletek 12. Urodzony 4 lipca 1844r. w Sierszy pow. Chrzanów, stanu wolnego, wyznania rzymskokatolickiego. Przed powstaniem „w szkołach”. W powstaniu „pod dyktatorem Langiewiczem jako podoficer przy strzelcach 2-go pułku”. Walczył pod dowództwem Kurowskiego, Langiewicza, Krukowieckiego i rotmistrza Junoszy. Brał udział w potyczkach pod Miechowem, Chrobrzem, Grochowiskami, Glanowem i w kilku innych mniejszych w okolicach miejscowości, których nazw nie pamiętał. Nie był ranny. „Dokumentów obecnie nie ma, może się tylko powołać na kilku obywateli w Krakowie zamieszkałych a w razie koniecznym nazwiska tychże może wymienić”. Znany był dr. Jodłowskiemu. Zobowiązał się do wpisowego 1 złotego reńskiego i składki rocznej w wysokości 3 złotych reńskich. Oświadczenie podpisał w Krakowie 15 marca 1888r. Na członka czynnego przyjęty 23 czerwca 1888r.

syn Mateusza, ur. ok. 1837, szlachcic z Kowieńszczyzny. Jako „nieprawomyślny pod względem politycznym 1 przynoszący szkodę krajowi", na mocy konfirmacji tymczasowego audytoriatu polowego wysłany do gub. tobolskiej na stałe zamieszkanie pod dozorem policji. 3 czerwca 1865 przybył do Omska. Na podstawie konfirmacji gubernatora woj. okręgu akmolińskiego z 29 października I87O miał wyjechać do Warszawy, według innych źródeł został przeniesiony do gub. ołonieckiej.

Podleśny, leśnictwa rządowego Bodzentyn, straż Klonów. W okresie powstania aresztowany przez władze carskie, co prawd. miało związek ze wspieraniem działań powstańczych.

powstaniec, który walczył w Oddziale Langiewicza od końca stycznia do bitwy pod Małogoszczą - 24 lutego 1863 roku. Wcześniej był w jednym z oddziałów pleszewskich gen, Taczanowskiego, a potem razem z Jakubem Nawrockim (Nawrotem)przedostał się (było ich czterech) jako drwal w okolice Kielc, skąd trafił do oddziału Langiewicza, bowiem pochodził z jego stron a Jakub Nawrot (Nawrocki) miał sie zameldować do oddziału Langiewicza jak tylko podleczy ranę ręki...Tomasz Gurgiel został cieżko ranny w pierś pod Małogoszczą. Po bitwie wrócił do rodzinnej Salni k. Krotoszyna.

v. Gustkowski, obywatel ze wsi Piotrowie w powiecie konińskim. Służył w oddziale Mielęckiego, potem Jounga. Brał udział w bitwach pod Nową Wsią, Dobrosłowem i Brdowem. W tej ostatniej poległ 29 kwietnia 1863 r. jako oficer kawalerii, mając lat 27. Pochowany wraz z 90 innymi w Brdowie.

vel Gustkowski, obywatel ze wsi Piotrowic powiatu Konińskiego, służył w oddziale pułkownika Mielęckiego, potem w oddziale Young'a de Blankenheim, brał udział w bitwach pod Nową-Wsią, Dobrosłowem i Brdowem, w tej ostatniej poległ w dniu 29 Kwietnia 1863 r. jako oficer kawaleryi, mając lat około 27. Pochowany wraz z 90 innymi w Brdowie. (Głos Nr. 20). Czas Nr. 105 podaje, że zginął w lasach Ossowskich w Kaliskiem.

Był komendarzem w Szydłowie koło Mławy, miał 27 lat. Aresztowany był 8 czerwca 1865 r. Oskarżony był o to, że miewał podburzające kazania polityczne, w których zachęcał, aby słuchacze chwytali za broń i wstępowali w szeregi powstania, spowiadał skazanych przez powstańców na powieszenie, namawiał siedzącego w płockim więzieniu Kukulskiego, aby nie ujawniał politycznej działalności u innych, że ganił dwóch mężczyzn, że zdradzili miejsce, gdzie przebywała partia i zakazał tym ludziom wstępu do kościoła, tylko mogli się modlić w kruchcie za powstańców. Więziony był 20 miesięcy w Płocku i twierdzy modlińskiej.

mężcz. chlebopaszec Wołyńskiej gub., zesłany na służbę wojskową, służył w IV liniowym bat., wyjechał w Zapadnyj kraj. MAM W MOIM DRZEWIE JANA GWÓŹDŹ, JEGO ŻONĄ BYŁA MAGDALENA STRZAŁA. MÓJ PRADZIADEK FRANCISZEK BYŁ JEGO SYNEM, URODZIŁ SIĘ w 1849 ROKU.CHCIAŁABYM SIĘ DOWIEDZIEĆ, CZY MOŻLIWE JEST SPRAWDZIĆ, CZY TO TA SAMA OSOBA. POZDRAWIAM SERDECZNIE ALEKSANDRA SZMIDT

Polacy w Chicago Ś.p. Mikołaj Hahn, weteran polski z r. 1863. Onegdaj, w niedzielę, d. 12 bak umarł po krótkiej lecz ciężkiej chorobie §. p. Mikołaj Hahn, weteran z r. 1863. Ś. p. Mikołaj Hahn urodził się w Odessie d. 18 grudnia 1833. Niestety nie mamy pod ręka dokładnej biografii powszechnie szacowanego tego weterana, z którego opowiadań zawsze bardzo zajmujących, ale tylko epizodycznych, trudno byłoby ułożyć dokładniej dzieje jego życia. Tyle tylko nam wiadomo, że brał udział w powstaniu 1863 r., dostał się do niewoli i został skazany na śmierć przez powieszenie, ale po 18-miesięcznem więzieniu udało mu się ratować ucieczką wraz ze swym dozorcą więziennym. Pośród wielu trudów, zmuszony pieszo i tajemnie odbywać znaczne przestrzenie, dostał się do Paryża i tam bawił aż do wojny francuzko-niemieckiej. W czasie oblężenia Paryża walczył w francuzkich szeregach. Po wojnie wyjechał do Ameryki i najprzód w Bostonie, Mass., spędził 8 lat, pracując ciężko na utrzymanie, a stamtąd, nakłoniony przez jednego z dawnych przyjaciół, wyjechał do Nebraski, gdzie spędził lat 14, trudniąc się uprawą roli, to innemi pracami, w których niestety pomimo swego znacznego wykształcenia(gdyż oprócz polskiego znał dobrze język fraucuzki, niemiecki, rosyjski, a później i angielski) i pomimo nadzwyczajnej pracowitości swojej, nigdy zbyt wielkiego finansowego powodzenia nie miał. Później przybył z rodziną do Chicago, gdzie znowu — pomimo podeszłego już wieku — musiał oglądać się za zatrudnieniem, niekiedy bardzo ciężkiem, od blisko dwóch lat zaś był gospodarzem serdecznym i przez wszystkich lubianym Klubu Obywatelskiego. Ś. p. Hahn cieszył się do ostatniego roku zdrowiem bardzo dobrem i nad podziw czerstwe w tym wieku. Od kilku jednakowoż miesięcy zaczął zapadać na zdrowiu, chociaż nieokreśloną początkowo była jego choroba i nie przywiązywała go do łóżka. Pełnił swe obowiązki gospodarza Klubu aż do czwartku w zeszłym tygodniu; w nocy z czwartku na piątek ciężko nagle zachorował. Zawieziono go rano w piątek do jego mieszkania i na radę lekarzy w sobotę zawieziono go do szpitala św. Elżbiety. Organizm wyczerpany kilkomiesięcznem niedomaganiem, nie zniósł wybuchu ostatniej choroby, i w niedzielę rano, w obecności przyjąć cielą i powinowatego rodziny, Wiel. ks. Józefa Barzyńskiego, oddał duszę Bogu, zachowując prawie do ostatniej chwili przytomność. Ś. p. Mikołaj Haha pozostawia wdowę, panią Helenę z Wilkoszewskich, córkę jednego z najstarszych osadników w Chicago, jakoteż 5 dzieci, a mianowicie 3 córki, z których najstarsza, panna Sabina, jest nauczycielka w i szkole Wie. Sióstr Nazaretanek, imiona dwóch młodszych są: Marya i Beatryks i dwóch synów, Edwarda i Alfreda, z których starszy odbywa praktykę w aptece. Pogrzeb ś. p. Mikołaja Hahna odbędzie się jutro, we środę, d. 15 bm. o godz. 9 rano z domu rodziny pn. 812 N. Ashland ave. do kościoła §w. Stanisława K., a potem na cmentarz czesko-polski. Niech odpoczywa w pokoju!

z Adamówki

Zam. Michelsonowa. Członkini oddziału powstańczej żandarmerii narodowej w powiatach pułtuskim, przasnyskim i makowskim. W okresie powstania mieszkała ona i działała z dala od ziemi wieluńskiej. Nie ulega jednak wątpliwości, że była rodowitą wielunianką urodzoną w żydowskiej rodzinie Hajmanów (Heimannów). Karolina była córką Aszera (1785–1861), faktora i handlarza z Wielunia, i Małki (zm. 1869) małżonków Hajmanów. Jako 18-letnia panna została zaręczona z Michałem Michelsohnem vel Kohnem, stałym mieszkańcem miasta Działdowa, synem Natana i Frajndli małżonków Michelsonów vel Konów. 20 III 1851 r. w Wieluniu mając 19 lat wyszła za mąż za 25-letniego Michała Michelsona. Karolina Michelson urodziła w Wieluniu trzy córki: Kasyldę (ur. 8 II 1852 r.), Ernestynę (ur. 15 II 1854 r.) i Rozalię (ur. 25 XI 1856 r.). W późniejszym czasie rodzina Michelsonów przeniosła się na Mazowsze w okolice miasta Przasnysza, gdzie Michał wydzierżawił szynk przy hucie szkła Amalin (pow. Przasnysz). Tam Karolina urodziła dwoje młodszych dzieci. W okresie powstania styczniowego małżonkowie prowadzili wspomniany szynk i byli zaangażowani w działalność patriotyczną. Nocowali u nich spiskowcy, którzy przekraczali granicę pruską. Karolina należała do żandarmów narodowych (tzw. sztyletników), wykonujących wyroki na zdrajcach. Po powstaniu Michelsonowie, zapewne zagrożeni aresztowaniem, opuścili okolice Przasnysza i zjawili się w Tomaszowie Rawskim (Mazowieckim). Tu Michał podjął pracę nauczycielską w szkole żydowskiej (w tzw. chederze). W 1865 r. władze carskie odkrywszy miejsce pobytu Michelsonów, aresztowały zarówno Michała, jak i Karolinę. Oddano ich pod Sąd Wojenny Polowy. Michałowi Michelsonowi zasądzono stosunkowo łagodny wyrok. Został on poddany nadzorowi policyjnemu „za udział w buncie”. Otrzymał ponadto zakaz opuszczania miasta Tomaszowa. Oskarżenie wiązało się z udzieleniem noclegu Piotrowi Ojrzyńskiemu, który przybył do szynku wraz z innymi „buntownikami”: Zaleskim i Cholińskim. Ojrzyński podczas pobytu posługiwał się paszportem, wydanym przez władze pruskie, wystawionym na inne nazwisko. Ponieważ Michelson gościł wcześniej Ojrzyńskiego i jego matkę, główny zarzut dotyczył niepoinformowania władz carskich o pobycie domniemanego powstańca (Ojrzyńskiego), używającego fałszywego dokumentu tożsamości. Zarzuty stawiane Karolinie były znacznie poważniejsze. Tymczasowa Komisja Śledcza zarzuciła jej [1] utrzymywanie „przestępczych” stosunków z powstańcami, [2] otrzymywanie od nich rozkazów, [3] zachęcanie do zabójstwa Żyda Lejzera Ożarowa, powieszonego przez powstańczych żandarmów w Przasnyszu. Dnia 30 I/11 II 1865 r. została oddana pod Sąd Wojenny Polowy. Wyrokiem Audytoriatu Polowego z 31 XII 1865/12 I 1866 r. została zesłana na osiedlenie na terenie bliższej Syberii bez utraty praw stanu. 3/15 I 1866 r. namiestnik Królestwa Polskiego konfirmował wyrok Audytoriatu. 13/25 I 1866 r. wysłana w drogę do Zachodniej Syberii. Władze carskie wyznaczyły wieluniance gubernię tobolską jako miejsce osiedlenia. Jej syberyjskie losy są zawiłe i nadzwyczaj ciekawe. Wyrok Audytoriatu określał długotrwałość zesłania (7 lat). Udało się jednak odnaleźć w źródłach pisanych lub archiwalnych informacje, że Karolina Michelson przebywała na zesłaniu co najmniej 12 lat. Wiadomo, że przebywała przez kilka lat (może 7 lat) w Tobolsku (od roku 1866 aż do 1872 lub 1878). W czasie pobytu w Tobolsku co najmniej trzykrotnie składała prośby o ułaskawienie i zezwolenie o powrót do Królestwa Polskiego. W marcu 1869 r. K. Michelson zwróciła się do Głównego Naczelnika III Oddziału z prośbą o łaskę i zgodę na powrót do kraju. Prośbę uzasadniała tym, że jest chora z tęsknoty, gdyż w kraju pozostawiła męża i pięcioro dzieci. Jednak Namiestnik Królestwa Polskiego z uwagi na wagę popełnionych przez nią przestępstw nie przyznał jej ułaskawienia i zgody na powrót. Prawdopodobnie wyszło na jaw, że Karolina stała na czele oddziału żandarmów „sztyletników” i że popełnione przez nią „przestępstwa” mogły być poważniejsze. Pod koniec 1870 lub na początku 1871 r. ponowiła swoją prośbę. Szuwałow odpowiadając na podanie zesłanej stwierdził, że władze carskie mogą przychylić się jedynie po wyrażeniu zgody przez Namiestnika Królestwa Polskiego, a ten wciąż wyraża negatywną opinię (pismo z dnia 10 II 1871 r.). Kolejną prośbę Karolina Michelson złożyła 27 VIII 1872 r., ale i ta została odrzucona. Dalsze losy zesłanej wielunianki nie są jasne. Wiadomo, że w 1878 r. znalazła się na zesłaniu w guberni jekaterynosławskiej (wschodnia Ukraina). Prawdopodobnie po upływie 12 lat władze carskie nie pozwoliły jej na powrót do Królestwa Polskiego, ale zgodziły się na przeniesienie z Syberii (z guberni tobolskiej) na wschodnią Ukrainę (do guberni jekaterynosławskiej). 5/17 VIII 1878 r. K. Michelson uzyskała zgodę władz na sześciomiesięczny wyjazd do Warszawy i do guberni kaliskiej na spotkanie z dziećmi i na uregulowanie spraw majątkowych. Jest to ostatnia wiadomość o wieluniance, do jakiej udało mi się dotrzeć. Z dokumentacji źródłowej wynika, że K. Michelson zobaczyła się z mężem i dziećmi dopiero po 12 latach zesłania (w 1878 r.). Najstarsze córki miały wtedy odpowiednio 26, 24 i 22 lata. Możemy sobie jedynie wyobrażać, jak wyglądało spotkanie sybiraczki z rodziną po latach. Nie wiemy, czy i kiedy powróciła na zesłanie do guberni jekaterynosławskiej ani kiedy, gdzie i jak zmarła

z Miedniewic, zginął w bitwie pod Bolimowem dnia 7go Lutego 1863 r. przeszyty dwiema kulami i mając kolbą głowę strzaskaną.

miał oddział na Litwie w województwie grodzieńskim.

ze Lwowa

vel Galler z Baden

z Jaworzna (Kraków)

dyrektor Zakładu Wzajemnego w Rymanowie w majętności hr. Jana Potockiego, zamieszkały w Rymanowie Zdroju, powiecie sanockim. Urodził się 11 maja 1845 roku w Heidenpiltsch (Bílčice) na Morawach, wyznania rzymskokatolickiego. W oświadczeniu o przystąpieniu do Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Uczestników Powstania Polskiego 1863/64 r. podał, iż jest żonaty i ma troje dzieci (dwie córki, jeden syn – uczeń V. klasy gimnazjalnej). Przed powstaniem pracował jako adiunkt rachunkowy w dobrach hr. Alfreda Potockiego w Antoninach na Wołyniu. W powstaniu walczył jako podoficer w 2.Pułku Jazdy Ruskiej pod dowództwem generała Edmunda Różyckiego w I. Szwadronie 4.plutonie. Brał udział w bitwie pod Łaszkami na Litwie i pod Salichą, gdzie został awansowany na placu boju za męstwo. Na dowód swojego udziału w powstaniu mógł przedstawić dokument - stan służby w powstaniu 1863-64, opatrzony pieczęciami i podpisami: dowódcy pułku jazdy wołyńskiej, szefa sztabu tejże podpułkownika H. Ruszczewskiego i Naczelnego Wodza Ziem Ruskich generała Edmunda Różyckiego. Zobowiązał się do wpłacenia wpisowego w wysokości 1 złotego reńskiego i od 1 stycznia 1895 roku składki rocznej w wysokości 3 złotych reńskich. Deklarację podpisał w Rymanowie Zdroju 24 czerwca 1894 roku. Na zobowiązaniu dopisał: „Upraszam najuprzejmiej o łaskawe zwrócenie świadectwa”, co też uczyniono odsyłając je pocztą, jak świadczy odręczna notatka z 10 lipca 1894 roku.

syn pułkownika wojsk moskiewskich a następnie jenerała naczelnego dowódcy wojsk powstańczych Bosaka, służył pod dowództwem Drohomireckiego, zginął 15 Lutego 1863 r. w lasach Widawskich. Podług innych miał podobno polec pod Lipinami w parafii Brzeźno w Sieradzkiem.

ze Zbaraża (Tarnopol)

subiekt cukierniczy, cukiernik - ulica Hetmańska, ur 27 maja 1843 we Lwowie, kawaler, katolik, miał brata cieślę. W oświadczeniu o przystąpieniu do Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Uczestników Powstania Polskiego 1863/64 r. podał, iż przed powstaniem był subiektem cukierniczym, w powstaniu walczył pod jenerałem Czachowskim pod Rybnicą, w marcu pod Kobylanką, 6 maja jenerał Jesiorowski i 7 lipca pod jenerałem Józefem Wysockim, został ranny w bitwie pod Radziwiłowem w prawa nogę, leczył się w Brodach co stwierdza pod honorem Michał Ostrowski Sybirak w Magistracie.

W Usolu między 1866-68 - z Wołynia, hutnik i mechanik. Miał ze sobą żonę i dzieci. Piekł chleb i bułki i karmił wieprze. Potem w gorzelni jakiejś miał obowiązek.

Ze Skorczyc, wręczył w styczniu 1863 r. wójtowi skorczyckiemu, Karolowi Żakowi, zapieczętowany pakiet, który zawierał spis młodych ludzi zdolnych do noszenia broni w spodziewanej walce. Kiedy wybuchło powstanie, Rosjanie dowiedzieli się o konspiracyjnej strukturze, która miała wspierać powstańców w terenie. Do mieszkającego w Leszczynie Karola Żaka przyjechali żandarmi i zażądali wydania papierów, o których istnieniu musieli zostać przez kogoś poinformowani. Mimo wymierzonej kary cielesnej włościanin pakietu nie wydał. Dokumenty przekazał dopiero, przybyłemu później, oddziałowi powstańców, którzy powołali się na pieczęcie i znaki, jakie zawierał pakiet przekazany przez Joachima Hempla. W ten sposób siatka konspiracyjna nie została zdemaskowana i mogła wykonać zaplanowane zadania.

urodził się pomiędzy rok. 1831 a 1833 z niezamożnych rodziców na Litwie, i pierwiastkowo szkoły tamże odbył. W roku 1856 przybył do Kijowa i po zdaniu egzaminu zapisał się na wydział medyczny, następnie nie czując powołania do zawodu lekarskiego, przeszedł na wydział matematyczny. Podczas swego pobytu w Uniwersytecie należał do wszystkich stowarzyszeń, jakie wówczas tam powstawały: do Towarzystwa Bratniej Pomocy, Biblioteki Polskiej, a następnie wraz z innymi założył towarzystwo św. Włodzimierza, mające na celu wiązanie młodzieży pomiędzy sobą i wyrabianie żywiołu polskiego pomiędzy ludem. Z rozpoczęciem manifestacyj w Warszawie, organizował podobneż w Kijowie, gdzie po ukończeniu uniwersytetu, zajmował obowiązki konserwatora gabinetu fizycznego. Za urządzę nie nabożeństwa żałobnego po Lelewelu, aresztowany został przez Policyą moskiewską i na kilko miesięczne więzienie skazany. Po wyjściu na wolność wraz z Trojnickim i Stefanem Bobrowskim, założył pismo tajemne w Kijowie pod tytułem „Odrodzenieu, przy którćra pełnił ealy zarząd administracyjny. Denuncyonowany przez szpiega żyda Walaenberga z Warszawy, który umyślnie na wykrycie drukarni w Kijowie, tam przybył, wydalony został z Kijowa z zakazem na przyszłość pobytu tamże. Udał się więc na Ukrainę i osiedlił się w powiecie Skwirskim, gdzie przez wydział Rusi zanominowany został Naczelnikiem powiatu. Na tem stanowisku rozwinął czynność niesłychaną, organizując żywioły do przyszłego powstania. Na Naczelnika wojskowego tegoż powiatu przybrał Chojnowskiego. Z chwilą powstania z Naczelnika cywilnego mianowany komisarzem wojskowym, uorganizował od dział i oddawszy takowy pod dowództwo Chojnowskiego, wystąpił na plac walki 9 Maja 1863 r. Zaskoczony w Szałasie przez moskali w lasach Jaropowieckich a właściwie pod Iwnicą, walcząc zacięcie z moskalami, ranny na placu boju, został przez żołdactwo dobity. Charakteru żelaznego, wszystkim pracom na Rusi przodował, był ponury, małomowny, pomimo to na widok bólu bliźniego drażliwy i czuły, w obejściu szorstki i prawdomowny. Chojnowski w tym napadzie pochwycony, został powieszony.

poległ pod Miechowem 17 Lutego 1863 r. mając lat 25.

z obwodu lwowskiego

Weteran powstania zmarł 1923 mając 77 lat. Poch. Zagnańsk

ur. w roku 1820 dnia 4/X w Frysztacie na Śląsku. Brał udział w organizacji narodowej, dostawiał mundury , siodła itp. rzeczy do obozu Kononowicza. Przez Rząd narodowy był mianowany Naczelnikiem miasta Grójca. Miał wyratować z rąk moskiewskich ks.Lubomirskiego i hr.Roztworowskiego. Siedział w Cytadeli w X pawilonie, potem na Pawiaku, wreszcie na lat 3 zesłany do Rezania

z Kalisza, służył w oddziale jenerała Taczano wskiego w ka walery i, zginął pod Kruszyną mając lat 17.