Miejsca - Litwa

Syntowty Sintautai - na Litwie w okręgu mariampolskim w rejonie Szaki, położone ok. 9 km na południe od Szaków, siedziba starostwa Syntowty. Zlokalizowane przy drodze Władysławów-Szaki. Syntowny wzmiankowane w XVI wieku, W 1736 r nadane prawa miejskie. Od 2001 roku posiada własny herb nadany dekretem prezydenta Republiki Litewskiej

Szadów - Šeduva - miasto na Litwie w okręgu szawelskim, 20 km od Radziwiliszek.Uważa się, że Szadów jako osada powstała razem ze zbudowaniem drewnianego kościóła w 1512 r przy którym w 1529 r założono parafię w 1.542 r i . szkołę parafialną.Szadów otrzymało prawa miejskie w 1654 r od króla Jana Kazimierza . On to podarował Szadów swojej żonie Ludwice Marii z Rodu Gonzagow. Miastu nadano herb w 1775 rI wtedy też parafię wraz z miastem posiadł książe Stanisław Poniatowski. Z czasem prawa własności nabył Theodore von ROPP. Miasto często palane w 1678., 1795., 1798. . i odbudowywane podobnie jak kościł p.w. Znalezienia Krzyża Świętego który zbudowano w 1640-1643 r przeb. w 1806 r i w 1905 roku. Fasada kościoła w stylu barowym zamknięta dwiema wieżami z renesansowymi hełmami.W latach 1871-1873 m.,zbudowano kolei żelazną co dodatkowo przyczyzniło się do rozwoju miasta, ktorego mieszkańcy zajmowali się rolnictwem, ,przetwórstwem rolnym i handlem.

Szaki Šakiai to miasto na Litwie. Położone jest 65 km na zachód od Kowna i 50 km na północ od Mariampola. O Szakach napisano po raz pierwszy w dokumentach w 1599. W 1719 znajdował się tu już kościół, w 1805 powstała tu świątynia Ewangelicko-Luterańska. Prawa miejskie nadano w 1776. Miasto zostało poważnie zniszczone podczas II wojny światowej.
W mieście zachował się stary układ przestrzenny z czworokątnym rynkiem i promieniście biegnącymi ulicami. Głównym zabytkiem jest kościół pw. św. Jana Chrzciciela z 1940.

Szatejki Šateikiai ( Šateikių) w Okręgu Telszewskim w gminie Plunge. Pierwsze wzmianki pochodzą z XVI w. W Szatejkach Šateikių jest kościół p.w. św Marka Ewangelisty zbudowany przez hrabiów Platerow. (architekt Tomas Tišeckis) w latach 1862 - 1875 na miejscu wcześniejszego drewnianego kościoła zbudowanego w 1776 który stanowił filię parafii w Plateliu . W tym kościele odbył się ślub Nicholasa Constantina Čiurlionisa i pisarki Sofii Kymantaitė-Čiurlionienė. Po II wojnie światowej zbudowana zostala plebania . Proboszczem parafii ( 1921-1985) był ksiądz Anicetas Kerpauskas który zbudował tutaj plebanię.Platerowie posiadali okazały drewniany dwór z zabudowaniami dworskimi które istnieją do dzisiaj jednak w kiepskim stanie. Obiekty nie są zabezpieczoneprzed ich dalszą dewastacją. Park z parkanem z kamienia łupanego posiada wiele ciekawych nasadzeń drzew i krzewów które swego czasu były atrakcją przyrodniczą .

Szaty Šėta – na Litwie, w okręgu kowieńskim, w rejonie kiejdańskim, są siedzibą starostwa Szaty. W 1492 m. wspomniano miejscowość o nazwie Setos. 1499 m. zbudowano tu pierwszy drewniany kościół pierwotnie katolicki , później Reformatów. Kościół doprowadził do rozbudowy osady, która w XVIII wi. otrzymała przywilej urządzania jarmarków. W czasie wojny północnej osada została spalona. Od 1777 r powstała szkoła parafialna. W 1863 r właśnie tutaj powstańcami kierował Zygmunt Sierakowski. Miasteczko w 1892 r znowu zniszczone zostało przez pożar. Przed I wojną światową powstał tu dwór który dysponowal garbarniami, młynami parowymi i wodnymi, powstała fabryka tkacka W.. 1896 r. Joseph Montvił założył szkołę tkactwa. W czasie Ii II WŚ Szaty były znowu spalone

Szawle - Siauliai.Litwa w okr. szawelskim. Kroniki Livonii mówią że miejscowości istniała już w 1286, a w l. 1413–1795 była stolicą jednego z traktów Księstwa Żmudzkiego.Prawa miejskie Szawle uzyskały w 1569, a w 1589 ustanowiono tam tzw. "ekonomię królewską", tzn. cały dochód miasta przeznaczony był na utrzymanie króla. Aż do III rozbioru Polski w 1795 była ona największą ekonomią królewską w Wielkim Księstwie Litewskim.W Szawlach rozpoczęły się działania insurekcji kościuszkowskiej (1794) na ziemiach Wielkiego Księstwa, a i w powstaniach – listopadowym i styczniowym (1830 i 1863) brali również udział mieszkańcy ziemi szawelskiej

Szeszole - Šešuoliai – na Litwie, w okr. wileńskim, w rej. wiłkomierskim, położone ok. 16 km na południowy wschód od Wiłkomierza, przy drodze Wiłkomierz-Malaty. Siedziba gminy Szeszole. Litewski zabytek urbanistyki. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1334 roku, co upamiętnione zostało pomnikiem "Karžygys", postawionym tu w roku 2004 z okazji 670 rocznicy tego wydarzenia. W 1567 roku miejscowość zyskała prawa miejskie. Fundatorem drewnianego kościóła p.w. św, Jozefa postawionego w 1751 był Michał Jan Zienkowicz, biskup wileński. Kościół zbudowany na planie prostokąta ma pięciobocznie zamknięte prezbiterium. Po bokach fasady stoją dwie czworoboczne, dwukondygnacyjne wieże z barokowymi hełmami. Między wieżami znajduje się półkolisty fronton, nad którym wzniesiono malutką wieżyczkę. Teren kościoła otacza ogrodzenie murowane z kamieni. W rogu ogrodzenia znajduje się wbudowana dwukondygnacyjna, drewniana dzwonnica, zbudowana w 1872

Szkudy - Skuodas położone w zachodniej części Litwy w okręgu kłajpedzkim w regionie Klaipėda 80 km na północ od Kłajpedy na Ziemiach Żmudzi, 40 km na północ od miasta Plungė i tylko 2 km na południe od państwa granicy z Łotwy . Przepływa rzeka Barta. W miasteczku Kościół luterański fundacji Sapiehów z 1821 r. Zniszczony w czasie I i II wojny światowej, odbudowany, obecnie muzeum regionalne-sklep. Kościół katolicki w stylu empire z lat 1844-1847. Obok murowana dzwonnica z XIX w.

Szumsk –Šumskas Litwa - w okręg wileńskim w rejonie Wilno. Pierwszy drewniany kościół został tu postawiony w 1696 r. w 1705 r. także klasztor. W wiekach XVII i XVIII Szumsk należał do rodziny Szumskich. W I poł. XIX w. majętnośc przeszła w posiadanie Laskowiczów, a po powstaniu styczniowym – Szumsk był w rękach gen. Łabuńcowa. Ostatnią właścicielką była jego córka Elżbieta, zamężna z Komarem z Kowieńszczyzny. Murowany barokowo - klasycystyczny kościół p.w. św. Michała Archanioła, wzniesiony w l. 1767-89 połączony był z budynkiem klasztoru dominikanów który wzniesiono w l. 1837-39

Szumsk Šunskai w rejonie Mariampol, położone ok. 12 km na północ od Mariampola. Jest to, siedziba gminy

Szweksznie wymienione były już w XIV. W 19 wieku były własnością rodziny Platerów. W parku do dzisiaj jest ich pałacyk i piękna brama . W mieście góruje Kościół Św. Jakuba Apostoła z dwiema wieżami sięgającymi 75 m wyb. w 1901-1905 r. Ozdoba i ciekawym obiektem miasta jest most nad ulicą prowadzący na teren przykościelnego dziedzińca

Szydłowo d. Szydłów - Šiluva. Miejscowość zaistniała po ufundowaniu tu kościoła pw. Najświętszej Marii Panny i św.Bartłomieja przez Piotra Giełguda w 1457 .Po okresie kalwinizmu Szydłów odrodził się po objawieniach w 1608 r a obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem zasłynąl licznymi cudami. Šiluva -Szydłów to mala wieś lecz stanowi ogromne Sanktuarium Maryjne na LItwie i wyprzedza w popularności Ostrą Bramę w Wilnie. Sanktuarium składa się z Bazyliki Narodzenia Najświętszej Marii Panny z 1786 r i Kaplicy Najświętszej Marii Panny zaprojektowanej w 1911 r przez A. Wiwulskiego)

Szyłele - Šilalė – położone w zachodniej części Litwy, w okręgu tauroskim, 30 km na północ od Taurogów. Miasto jest wzmiankowane w dokumentach od początku XVI wieku. Od 1522 odbywał się targ, w 1533 był postawiony pierwszy kościół (spłonął w 1769). W 1660 otrzymało przywileje handlowe

Szyłokarczma -Šilutė , niem. Heydekrug – nad granicą z obwodem kalinigradzkim i kilkanaście kilometrów od Zalewu Kurońskiego. w okręgu klajpedzkim siedziba rejonu.
Szyłokarczma została założona w 1511 w połowie drogi między Kłajpedą, a Tylżą. W 1550 zbudowano tam pierwszy kościół, a osada zaczęła rozwijać się intensywniej.
W XVI w prężny ośrodek handlowy. Zamieszkiwali tu szkoccy uchodźcy religijni. W XVIII r niemal cala okolica wymarła wskutek zarazy i wtedy zjechali się tutaj osadnicy niemieccy. Miasteczko odzyskało swoje znaczenie powstał tu port. Pomimo tego ze względu na bliskość silniejszych ośrodków, miejscowość nie posiadała praw miejskich aż do 1941.
Zachował się dwór z 1816 r. do którego w XX w. dobudowano wschodni korpus. Ostatnim właścicielem był dr Hugo Scheu, który zgromadził bogate zbiory dot. Małej Litwy i urządził prywatne muzeum. Obecnie część jego zbiorów znajduje się w muzeum etnograficznym na tej samej ulicy co dwór.
W mieście przetrwało sporo budynków z XIX i początku XX w.W mieście jest kościół katolicki p.w. Świętego Krzyża i kościół luterański z 50 m wieżą z 1926.
Szyłokarczma słynęła z targu rybnego, który odbywał się przez bez mała 500 lat.
• Od czerwca 1943 do lipca 1944 – Stalag Luft VI Heydekrug – niemiecki obóz jeniecki lotników angloamerykańskich. Ewakuowany drogą morską do Stalagu Luft IV Groß Tychow (dziś Tychowo).

Szyły-. Šilai – na Litwie, położone w okręgu poniewieskim i w rejonie poniewieskim. 8 km na południe od Raguva, 1 km od autostrady A2 Wilno-Poniewież. Należały do Kulwieciów potem do w 1779 do Frankiewiczów który ufundował tutaj drewniany kościół w 1779 r . Kościół został konsekrowany w 1914 roku, nowa plebania została zbudowana w 1924 roku, Kościół nowo odrestaurowany w 1940 roku.
Obecny kościół zbudowany z cegły w 1909 roku.

kapłani kościoła : Joseph Stonis, Anton Žakevičius, Paul Lewy, Anton Beneševičius, Masilionis, Anton Mykonos, Benedykt miejskich, Anton Zakros, Joseph Balciunasem, Juozas Giedraitis, Baron Kazimierz Vidmantas Kareckas (od 2008).

Szymkajcie - Šimkaičiai – na Litwie, położone w okręgu tauroskim, w rejonie jurborskim, 19 km na południe od Rosień przy drodze Rosienie-Jurbork. W r. 1771 była tu drewniana kaplica.
Obecny parafialny drewniany kościół katolicki,p.w. św. Biskupa Martina zbudowano w latach 1930-1932.
Kościół posiada w swojej architekturze neogotyckie i ludowe elementy i wysoką wieżę. Jest zbudowany w planie krzyża łacińskiego, Obok jest miejscowy cmentarz.
Szymkajcie - Šimkaičiai dzisiaj są siedzibą starostwa Szymkajcie.

Szyrwinty powstały w połowie XVI . KOściół św. Michała Archanioła wybud. w latach 1855-1860 w miejscu w którym już istniała wcześniej świątynia.
W latach 1922-1939 miasto znajdowało się kilka kilometrów od granicy z Polską,

Tauroginy - Tauragnai – Litwie, położone w okr. uciańskim w rej. uciańskim, 17 km na południowy wschód od Uciany w Auksztockim Parku Narodowym, Tauragnai – jest bardzo starą osadą z czasów Mendoga w trzynastym wieku. Należała do biskupów wileńskich. Pierwszy kościół drewniany był tu w 1498 r wielokrotnie przebudowywany z powodu pożarów. Obecny kościół katolicki p.w. Św. Jerzego zbudowano w 1969 r na miejscu kościoła który się spalił. Cmentarna kaplica zastępowała parafianom kościół w latach 1967-1969. Dzisiaj Tauroginy są siedzibą starostwa

Taurogi Tauragė w regionie etnograficznym Litwy Mniejszej nad rzeką Jurą.. Sa stolicą okręgu tauroskiego .W mieście kościół katolicki św. Trójcy. I kościół ewangelicki Martynasa Mažvydasa

Telsze położone na wzgórzu. .Pierwsze wzmianki o Telszach pochodzą z 1450 r. Pod koniec XVIII w. nadano prawa magdeburskie. Kościół św. Antoniego Padewskiego w stylu późnego baroku i klasycyzmu z końca XVIII w. (od 1926 r. Katedra Telszewska). W Telszach zwraca uwagę Pałac Biskupi , Klasztor bernardynów ufundowany przez Pawła Sapiehę, skasowany w 1832 r. Od roku 1927- Telszewskie Seminarium Duchowne , Szkola Parafialna wyb. w latach 1795-1798.Drugim kościołem jest Kościół Wniebow. Najśw. Marii Panny

Towiany -Taujenai - na Litwie w okręgu wileńskim, w rejonie wiłkomierskim, w gminie Towiany Majątek ziemski był własnością kolejno Nonhardtów, Massalskich, Paców, w 1790 r. kupili go Morykoniowie, w ręce Radziwiłłów trafiły w pocz. XIX w. należały do nich do 1940 r. Pałac na przełomie XVIII-XIX w.w. wzniósł wielki pisarz litewski Benedykt Morykoni, autorem projektu był architekt Piotr de Rossi. Kościół towiański pw. Podwyższenia Krzyża Św., klasycystyczny, fundowany przez właścicieli majątku (rozpoczął hrabia Benedykt Morykoni, a skończył Konstanty Radziwiłł). W otoczeniu kościoła jest dzwonnica zbudowana w poł. XIX w.

Traszkuny – Troškūnai w okręgu uciańskim, w rejonie oniksztańskim na Litwie.. Kościół p.w. św. Trójcy i klasztor bernardynów ufundowany był w 1689 r. przez Władysława Sokołowskiego. Początkowo był drewniany, po pożarze w 1770 r. wzniesiono murowany w stylu barokowo klasycystycznym. W r. 1787 r. zakupiono organy . Dzwonnica mająca 43 m. wysokości zbudowano w z 1803 r. Klasztor został zamknięty przez władze carskie w 1864 r. Na cmentarzy drewniana kaplica z 1790 r.

Troki na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie trockim. Pierwsze wzmianki o Trokach pochodzą z drugiej. poł. XIV w., były drugą stolicą Litwy. Początkowo siedziba władcy znajdowała się w Starych Trokach, później przeniesiono ją do Nowych Trok ze względów strategicznych. Pod koniec XIV w. do Trok zostali sprowadzeni z Krymu Karaimowie mający stanowić straż księcia Witolda. W mieście odbywały się posiedzenia Najwyższego Trybunału Litewskiego. W XVI w. Troki dotknęła epidemia dżumy, miasto zostało spalone i zniszczone. Zamek na jeziorze Galve - jedyny w Europie Wschodniej położonym na wyspie - odgrywał ważną rolę obronną podczas walk z Krzyżakami. Był ulubioną siedzibą księcia Witolda a także siedzibą kolejnych wielkich książąt litewskich. W swej historii było tu m.in. więzienie polityczne. W czasie wojny z Moskwą w XVII w. został doszczętnie zniszczony. Odrestaurowano go dopiero w XX w.

Troupie- Traupis - na Litwie, na Auksztocie, w okręgu uciańskim, w rejonie oniksztyńskim, 11 km na południowy zachód od Traszkun i ok. 25 km na zachód od Onikszt; przy drodze Kavarskas - Traupe -LevaniŠkiŲ. Przez Traupie przepływa rzeka Nemezis/ Niewiażą, Kościół w stylu neoklasycznym p.w. św. Anny z 30 m wieżą zbudowany w1892 r, Dzisiaj Traupie są siedzibą gminy.